Bu yılın başında, 2. Dünya Savaşı sırasında çektiği savaş fotoğrafları Londra’nın meşhur Victoria&Albert müzesinde sergilenen Lee Miller, herşeyden önce zamansız ve modern güzelliğiyle insanları afallatıyormuş. Miller’ın üstüne üstlük zengin birinin karısı ya da model değil de savaşta bir siperden diğerine koşturan bir savaş fotoğrafçısı olması da başlı başına sürreal bir durummuş...

1907’de doğan Miller, nevi şahsına münhasır bir kadınmış ama belli ki babası da öyleymiş... Güzeller güzeli kızının ‘açık’ resimlerini çekip Manhattan’da mankenlik yapmaya yollamış. Amerika’nın önde gelen yayıncılık şirketi Conde Nast’ın yöneticileri Miller’ı yolun başındayken keşfetmiş. Lakin Miller bir portresinin Kotex ilanlarında kullanıldığını görünce derhal farklı vaatlerin şehri Paris’e kaçmış.

Man Ray’e çırak
Çocukluğundan bu yana fotoğraf makinesiyle didişmesi bitmeyen Miller, Paris’te soluğu efsanevi sürrealist fotoğrafçı Man Ray’in huzurunda almış ve ‘Ben sizin yeni öğrencinizim’ diyerek karşısına dikilmiş. Normalde çırak kabul etmeyen Man Ray, etrafında böyle bir güzelliğin dolaşması fikrine anında ısınmış ve tam dört yıl birlikte çalışmışlar. Hatta o dönem Man Ray fotoğraflarının başlıca numarası olan solarizasyon tekniğini de ikili birlikte geliştirmiş.

Miller o yıllarda Paris bohemlerinin baş çetesi olan Sürrealistler’in de ilham perisi olmuş. Picasso’yla birlikte yaşamış, Paul Eluard ve Jean Cocteau’nun iyi dostu olmuş. Hatta Jean Cocteau’nun sürrealist filmi ‘The Blood Of A Poet’te başrolü oynaması, Man Ray’in kıskançlık krizlerine girmesine neden olmuş.

Bu uçuk kaçık, maskülen bir çekiciliği olan güzel kadın; Paris’ten, partilerden, ortaya karışık ilişkilerden sıkılmış ve zarif bir Mısırlı beyle evlenmiş. Kahire’de geçirdiği yıllarda bol bol piramit resimleri çeken Miller’in objektifinden çıkma bir çöl fotoğrafı, ressam Magritte’in ‘Le Baiser’ adlı eserine de ilham olmuş.

Aynı yıllarda İkinci Dünya Savaşı’nın patlamasıyla Miller, kadınların ön saflarda yer alması yasak olmasına rağmen İngiliz Vogue dergisinin tek yetkili muhabiri olarak cepheye gitmiş. Miller, cephedeki askerlerin, Napal saldırılarının, hava saldırıları ve muharebelerin bol bol fotoğraflarını çekmiş. Ama onu gelmiş geçmiş en iyi savaş fotoğrafçılarından biri yapan, bunlar kadar savaşın sivil yanını da gösteren portreleri olmuş. Kadın gönüllüler, dehşet içindeki savaş mağdurları, intiharının hemen ardından genç bir Alman kadın subayın fotoğrafı...

Normandiya Çıkartması’nın ardından Amerikan askerlerinin peşine takılan Miller, bu dönemde insanları sadece korkusuzluğuyla değil, fotoğraflarıyla da şaşırtmış; kendilerine ördükleri sanal konfor duvarlarını fotoğraflarıyla yıkmış. Bu çalışmaların ardından Miller’ın kalbinde bir parça buz saklı olduğu, olayların dibine girmekten hiç korkmaması konuşulmuş.

Savaş sonrası yıllar
Savaşın bitmesinin ardından, insanların yaptıklarından dolayı hayal kırıklığına uğramış, kızgın bir Miller var karşımızda... 1946’da dönemin ünlü radyo spikeri Ona Wilson’la röportajında derinden gelen film yıldızı sesiyle “Umarım kimse o fotoğrafların konusunu unutmaz” diyor Miller, “Çünkü ben asla unutmayacağım...”

Viyana’da tam teşekküllü bir hastanede, tamtakım bir sağlık ekibinin varlığına rağmen ilaç yokluğundan ölmekte olan bir çocuğu görüntülediği fotoğraf, haletiruhiyesini en iyi özetleyen çalışmalardan biri...

Ağır bir depresyonla giriş yaptığı hayatının bu yeni döneminde tekrar evlenen ve çocuk sahibi olan Miller, İngiltere kırsalında yaşamaya başlamış ve fotoğraf makinelerini bir daha dokunmamak üzere ortalıktan kaldırmış.

Hiç de anaç bir kadın olmamasına rağmen Miller yine yapılabilecek en sürrealist hareketi bulup kendini yemek pişirmeye vermiş; İngilizler tarafından hafif aşağılanan Amerikan mutfağından lezzetleri, Picasso gibi ziyaretine gelen avangard dostlarına sunmaya başlamış ve 1977’deki ölümüne dek böyle yaşamış...