Ev sahibi olma modası eskiyor mu? Türkiye'de mortgage karmaşası ve emlak çılgınlığı hız kesmiyor olsa da, ABD'den Japonya ve Avrupa'ya yeni trend, ev sahipliğinden kiracılığa dönüyor. Bir zamanlar sosyal statü ve zenginlik sembolü olan ev sahipliği, şimdi en zenginler tarafından bile eskisi kadar tercih edilmiyor. Yükselen ev fiyatları ve yıllar süren prim ödemeleri insanları kira ödemeyi tercih etmeye yönlendiriyor.

Hareket Özgürlüğü Hissi
ABD'de pek çok bölgede mortgage ödemeleri vergilerle birlikte kira fiyatlarını aşıyor. Ekonomist Mark Zandi, insanların kirada oturmayı satın almaktan daha rasyonel bulmasının nedeni olarak yüksek faiz oranlarını gösteriyor.

Kirada oturma trendi Avrupa'da da yükselişte. Britanyalı emlak uzmanlarına göre tek sebep prim ve kira farkları değil. Birçok insanın tek mekâna sabitlenmektense, farklı evler kiralayarak hareket özgürlüğüne sahip olmayı tercih ettiğine dikkat çekiyorlar.

Madrid ve Paris'te aylık kira maliyeti, ev almaktan yüzde 20 ucuz. Ancak Berlin ve Tokyo'da ev fiyatları daha ucuz olduğu halde pek çok insan kirada oturmayı tercih ediyor. Uzmanlar, Almanya Başbakanı Angela Merkel'in bile kirada oturduğunu, selefi Gerhard Schröder'in de başbakanlık dönemini, ofisinin üstündeki kiralık dairede geçirdiğini hatırlatıyor.

Bir ev sahibi olmak için bitmek bilmeyen kooperatiflere taksit ödemeyi göze alan, şimdi de mortagage yasasına odaklanan Türk halkında değişim var mı peki? Turyap Yönetim Kurulu Üyesi Başak Soner, Türkiye'de özellikle büyük kentlerde, konutları için minimum zaman ve masraf harcamayı tercih eden insanların rezidans ve stüdyo tipi dairelerde kiracı olmayı seçtiğini belirtiyor. "Modern kent hayatında, yüksek gelir grubundaki insanlar konutlarına fazla zaman ayırmak, tamirat, mobilya, kapıcı, güvenlik, temizlik gibi kalemlere ekstra masraf yapmak istemiyor. Dolayısıyla tüm hizmetlerin kira bedeline dahil olduğu rezidansları tercih ediyor" diyen Soner, insanların artık çok büyük paraları gayrimenkule bağlamak yerine başka yatırımlar yaptıklarına da dikkat çekiyor.

Sahip Olma Arzusu
Soner, Türkiye'deki durumu şu sözlerle açıklıyor: "Alt ve orta gelir grubu ev sahibi olmayı arzulasa da mecburiyetten kirada oturmak durumunda kalıyor. İnsanlardaki sahip olma arzusu da elbette devam ediyor. Unutmamak lazım ki, Türkiye dünyadaki trende yaklaşsa da, 'Dünyada mekân, ahirette iman' gibi bir atasözüne sahip başka bir ülke yoktur. Bu da Türkler için ev sahibi olmanın önemini çok güzel özetliyor herhalde."