Hayatınız boyunca size yetecek kadar çağdaş sanat eseri gördüğünüzü düşünüyor olabilirsiniz. Modern sanat galerilerinin daha büyük olamayacağını da düşünüyor olabilirsiniz. Ama yanılıyorsunuz, eskisinden daha büyük, daha çarpıcı ve daha cesur bir şekilde geri döndü; Tate Modern 2.
25 Temmuz günü Tate’nin müdürü Nicholas Serota, Thames Nehri kenarında, St Paul’s Katedrali karşısındaki Avrupa’nın en ünlü sanat galerisi Tate Modern’e ek olarak planlanan, 11 katlı, cam cepheli, epik ek binanın tasarımını tanıttı.
Geçen yıl 4,1 milyon insan Londra’nın güneyindeki bu kültür tapınağını ağzına kadar doldurdu. Paris’te Pompidou Kültür Merkezi’ni o yıl 2,5 milyon insan ziyaret etti, New York MoMA’ya ise sadece 2,67 milyon insan gitti. Serota, 2000 yılında açıldığından beri Tate Modern’i 25 milyon insanın ziyaret ettiğini ve 2003 yılındaki Olafur Eliasson Sergisi’nin son gününde galerinin, Avrupa’nın en büyük alışveriş merkezi Bluewater’dan bile kalabalık olduğunu söylüyor.
Tate’de bugüne kadarki en etkileyici ve doyurucu sergiyi, İzlandalı sanatçı Eliasson düzenledi. Galerinin Turbine Salonu’nda, bütün zorluğu ve ihtişamıyla güneşi canlandırdı ve bu olağanüstü artistik deneyimi yaşamak isteyen halk galeriye akın etti. Londra’nın en büyük sanat galerisi bugün de aynı derecede ilgi görüyor.
Tate Modern bu sıradışı başarısının aynı zamanda kurbanı oldu. Özellikle haftasonlarında kafeteryalar, kitapçı ve tuvalatler önünde uzun kuyruklar oluşuyor. Galeriler ise ihtişamlı büyüklüklerine rağmen, sergilenen sanat eserlerine bakmak için nadiren duran ve koridorlarda yenilik arayarak gezen insanlara yetmemeye başladı.
165 milyon Pound’a mal olması beklenen ek bina, var olan binanın güney batısında inşa edilecek ve bölümlere ayrılmış dev bir cam piramite veya zigurata benzeyecek. Bankside Elektrik Santral’ni Tate Modern’e dönüştüren İsviçreli mimarlar Herzog & De Meuron’dan, Jacques Herzog yapılacak ek binanın formunun iki şekilde yorumlanabileceğini söylüyor; aşınmış bir piramit veya tam tersi, gelişmekte olan, inşaat halindeki bir piramit. Tate’in kendi sabit eserleriyle beraber, güzel sanatların her alanından yeni eserlerin sergilenebileceği yeni binada 10 yeni galeri, 6 kafeterya ve bar, 2 mağaza ve eğitim birimlerinin bulunduğu alanlar yer alacak. Ek bina için, Victorian & Albert Müzesi’nin yıllarca üzerinde konuştuğu ama inşa edemediği, çağdaş tasarımlı, radikal bir sanat galerisi olması beklenen Spiral’in, daha büyük ve ustaca bir versiyonu olduğu söylenebilir.
Yeni bina, Tate Modern’in tuğla cephesinin arkasından yükselecek ve St Paul’s Katedrali’nden ve Millennium Köprüsü’nden görünen silüeti değiştirerek Tate’i Londra şehir merkezine bağlayacak. Yeni bina ultra modern tasarımdaki her parçasıyla, Hawksmoor’un barok kilisesinin kulesi veya Holden’in 55 Broadway Westminister’daki basamaklı piramidi gibi, Londra’nın silüetine önemli bir katkı sağlayacak.
Nicholas Serota Tate Modern 2 için, “Bu olağandışı cam bina hem bizim programımız doğrultusunda hem de kentsel açıdan yeni olanaklar sağlıyor. Son birkaç yıldan beri ziyaretçilerin müzelerden beklentileri değişti, farklı bir deneyim yaşamak istiyorlar. Yeni bina bu beklentileri karşılayacak,” diyor.
Serota proje için gereken paranın devletin ve özel kuruluşların desteğiyle sağlanacağına inandığını söylüyor. “Bu proje ile ciddi olarak ilgilendiklerini belirten ve para yatıran insanlar var. Kaynak için Piyango İdaresi’ne de başvurabiliriz. Bu projenin Londra için önemi Piyango İdaresi’nin destek olması için geçerli bir sebep.”
Tate Modern 2 varolan galeriyi %60 oranında büyütecek. Yeni bina St Paul’s Katedrali’nin karşısından başlayarak, Turbine Salonu’ndan geçen ve Southwark’ın yenilenmiş sokaklarına ulaşan bir geçit oluşturacak ve 1.000 tane yeni dikilmiş fidanla donatılmış bir park tarafından kuşatılacak. Çatı terasından merkez ve güney Londra manzaraları görülebilecek.
TM2’nin büyük olasılıkla 2012 yılında, Londra Olimpiyatları zamanında açılması ve olimpiyatları izlemek için gelen muazzam kalabalığın oyunlarda arta kalan zamanda galeriye çekilmesi amaçlanıyor.
2008 Olimpiyatları’nda Pekin Olimpiyat Stadı’nı tasarlayan Herzog ve De Meuron’un tecrübesiyle tasarlanan Tate Modern 2’nin sinematik açıdan ve aynı zamanda olimpik ölçülerde dikkat çekecek bir bina olacağı iddia ediliyor.