Fotoğraf: Ali Taptık
PLOT mimarlık ofisinin kurucu ortağı ve B.I.G. ofisinin kurucusu Bjarke Ingels, 23 Kasım 2006’da, Bilgi Üniversitesi Mimari Tasarım Yüksek Lisans Programı ve Schneider Electric’in desteğiyle gerçekleştirilen Bilgi’de Arkimeet toplantılarının ikincisine katıldı.
1974 Kopenhag doğumlu Bjarke Ingels, 1997 yılında Barselona Mimarlık Teknik Yüksek Okulu’nda mimarlık eğitimini tamamladı. 1999 yılında Kopenhag'daki Mimarlık Akademisi'nden mezun oldu ve ardından Bartlett ve ETH gibi okullarda misafir öğretim üyesi olarak görev yaptı. Öğrenciliği sırasında OMA’da çalışmaya başlayan Ingels, 2001’de Julien De Smedt’le birlikte PLOT mimarlık ofisini ve 2006’da ise Bjarke Ingels Group (BIG) adı altında kendi mimarlık ofisini kurdu. BIG şu an çalışmalarını Kopenhag’da sürdüren yaklaşık 50 kişilik bir ekipten oluşuyor.
Genç yaşına karşın kariyerinde son derece iyi bir noktada olmasına mı yoksa İskandinav genlerine mi dayandığı tam olarak kestirilemeyen kendine güveniyle sahnede parlayan Ingels, ofis olarak enerjilerinin ve yaratıcılıklarının kaynağının mimari üretim sürecinin parçaları olan kendilerinden önceki sistemlere ya da kişilere isyan eden öfkeli gençler olmadıklarını, aksine “evrim” kavramıyla ilgilendiklerini ve varolan kaynakların birbiriyle karışarak ve dışarıdan gelecek müdahalelerle biçim değiştirerek daha iyi olacağına inandıklarını açıklayarak konuşmasına başladı. Danimarka mimarlık ve tasarımının geçmişte oluşturulmuş detayları mükemmelleştirmekten öteye gitmemesinden rahatsız olan ekip, yaratıcılığı her zaman ön planda tutarak, zaman zaman yaptıkları analizler ve tasarım önerileri için ortada bir müşteri olmasını beklemeden çalışmaya başlayarak tasarımı “yeniden icat etmek” amacıyla yola çıkmışlar.
Fotoğraf: Ali Taptık
Kendi girişimlerine örnek olarak söz edilebilecek Kløverkarréen, Kopenhag kent merkezindeki konut sıkıntısına çözüm bulmak amacıyla yaptıkları ve ardından yerel yönetime sundukları bir tasarım. Projede, kent merkezinde olmasına karşın küçük endüstri mekanlarıyla sarılmış ve futbol oyuncuları ve köpeğini dolaştırmak için bu alanı tercih eden bölge sakinleri dışında kimse tarafından kullanılmayan, yaklaşık 30 futbol sahası büyüklüğündeki arazinin, varolan spor faaliyetlerini engellemeden ve çevre yerleşimlere saygılı bir biçimde ucuz konutlara ev sahipliği yapması sağlanıyor. Blok, arazinin dış çeperi boyunca, varolan yapıların çevresinden dolaşarak ve zaman zaman çevreyle ilişki kurulmasını sağlayacak büyük boşluklar bırakılarak uzanıyor ve toplamda 3 kilometre uzunluğunda bir konut bloğu elde edilmiş oluyor. En önemlisi de bu blok, bir adet bile futbol sahasını kaybetmeden, kentin merkezinde 3.000 yeni konuta ev sahipliği yapıyor.
Elbette mimarların Kløverkarréen projesi, Danimarka basınına da yansıyan bir çok tartışmaya ve kent sakinleri arasında bölünmelere neden olmuş. Halkın bir kısmı bu girişimden memnuniyetsizliğini imza kampanyalarıyla dile getirirken, çoğunluğun projenin gerçekleştirilmesinden yana olduğu anlaşılarak tasarımın hayata geçirilmesi için ilk adımılar atılmış.
Medyada ve Danimarka’da en fazla yankı uyandıran işleri olmamasına karşın PLOT, JDS ve BIG isimlerinin mimarlık dünyasında birlikte anıldığı önemli iki proje Maritime Gençlik Merkezi ve VM Evleri. Ingels, VM Evleri projesiyle 2005 yılında Forum Award aldı ve bu iki projeyle Mies van der Rohe ve Uluslararası Iakov Chernikhov Ödülleri’ne aday oldu.
Maritime Gençlik Merkezi, davetli bir yarışmada birincilik ödülü almalarıyla birlikte gerçekleştirilmiş ve uygulaması 2004 yılında tamamlanmış bir proje. Yelken Kulübü ve Gençlik Merkezi gibi iki farklı programı birleştirmek görevini üstlenen mimarlar, profesyonel yaşamları boyunca bir çok örneği imza attıkları yapıyla topoğrafya oluşturma faaliyetlerine de bu projeyle başlamışlar. Danimarka gibi eğimsiz arazilerin hakim olduğu bir ülkede, denize belirli bir mesafeyi koruyarak inşaat yapma zorunluluğunu da yapı değil peyzaj ürettikleri gerekçesiyle alt etmeyi başarmışlar.
VM Evi İmajlar: Bjarke Ingels Group
VM Evleri ise, tipik, ortasında avlusu olan ve dört tarafı kapalı Danimarka konut bloklarını ele alarak ve yeniden düşünüp, mümkün olduğunca dışa dönük ve bireyselliğe olanak sağlayan, özgün bir tasarım denemesi. Mimarın sözlerine bakılırsa, VM Evleri, Corbusier’nin Unité d'Habitation’nunun bir yorumu. Bununla beraber bir koridor etrafında daha fazla birim yer alabiliyor ve çok daha kısa olan koridorlar her iki uçlarından ışık alabiliyorlar. Dev bir tetris oyununu andıran bloklarda toplam 86 farklı tip birim bulunuyor. Dışarıdan oldukça sade ve olağan görünen binanın gece görünümüyse içindeki karmaşıklığı ele veriyor. VM Evleri dendiğinde akla ilk gelen görüntülerden biri ise şüphesiz konut tipleri değil, V binasının dış yüzeyinde yer alan, kimi eleştirilerde köpekbalığı dişleri, kimi zaman yapının dikenleri olarak betimlenen balkonlar. Cephede yer alan bu sık ve sivri konsollar, daire sakinlerinin belirli bir mesafede yer alan diğer sakinlerle iletişim kurabileceği ve hem özel hem de ortak bu alanı kullanarak sosyalleşebilecekleri bir mekan haline geliyorlar. Başka bir deyişle balkonlar, eskiden avluya yüklenen işlevi üstleniyorlar. Ingels tam da bu noktada yine yeniden keşfetme kavramına değiniyor. “Arka bahçe kavramını düşey bir uyarlamayla yeniden icat ettik.”
Konferansta yer verilen projeler elbette bu kadarla sınırlı değildi. Helsingor Psikiyatri Hastanesi, yine Ørestad’da yapılacak yeni bir konut bloğu olan Mountain Dwellings, Şangay Expo 2010 için bir öneriye dönüşen People’s Building, Kopenhag için kapsamlı bir girişim olan ve bir de cami fonksiyonunu içinde barındıran The Battery ve başka bir kent için tasarlanan ancak yerel yönetimin değişmesiyle gerekli bütçe bulunamayarak başka bir kentte gerçekleştirilecek olan Aquacenter Ingels’in gösterisinin parçalarından bazılarıydı.
Aquacenter ve People's Building İmajlar: Bjarke Ingels Group
Yaratıcılığın, güçlü görsel malzemeyle birleştiği gösteride mimar zaman zaman –özellikle People’s Building ve Aquacenter projelerinde- projelerin yerden ve zamandan bağımsızlığını vurguladı. Çoğunluğunu öğrencilerin oluşturduğu izleyici kitlesinin hayranlıklarını gizleyemediği gösterinin ardından hiç soru sorulmamasından da anlaşıldığı üzere, yaklaşık 1,5 saat süren sunumda Ingels, mizahla birleştirdiği, yeniden keşfetme, davetkar mimarlık, yeni yaşam biçimleri yaratma, simya gibi büyük sloganlara dönüştürülen makul ana fikirler sayesinde, yıllarca tekrarlana tekrarlana ağırlığı altında ezildiğimiz bazı soruların kimi durumlarda sorulmayabileceğini de bizlere göstermiş oldu.
Bütün yorumları forumda okuyun!Bütün yorumları forumda okuyun!