İstanbul’da keyfi araç kullanımının önüne geçmeyi amaçlayan ve kenti 3 bölgeye ayırarak uygulanacak otopark politikasını içeren plan, tartışmaları beraberinde getirdi.

Şehir Plancıları Odası’ndan Ahmet Turgut ve Ali Rıza Nurhan, toplu taşıma sorununun çözülmesi ile sistemin başarıya ulaşacağını düşünürken, Mimarlar Odası eski Başkanı Oktay Ekinci, kenti şehir merkezi, iç bölge ve dış bölge olmak üzere 3 bölgeye ayıran sistemin İstanbul’a uygun olmadığı görüşünde. TBMM Ulaştırma Komisyonu Başkan Vekili Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı’ya göre ise kaynak ve yetki sorunu çözülürse Londra gibi metropollerde uygulanan sistem, başarıya ulaşır.

"Çözüm Olabilir"
Ahmet Turgut, Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi Başkanı “İnsanlar özel araçlarını alternatifleri yokmuş gibi kullanıyorlar. Bu açıdan uygulamanın gerekli olduğunu düşünüyorum. Ancak olayın şartları var; raylı sistemde 240 kilometre rakamına ulaşmak, toplu taşımayı desteklenmek ve geliştirilmek önemli. Toplu taşıma, raylı sistem ve deniz ulaşımının entegre olması, bu entegrasyonu rahat kullanacak otoparkların devreye girmesi gerekir. Sistem dünyada uygulanıyor, mesela Londra’da belli noktalardan itibaren kente girişlerde araçlardan bedel alınıyor. Yani sadece otopark ücreti değil, ücret daha girişte ödeniyor. Bence bu sistem başarılı olabilir, İstanbul’da uygulanabilecek modellerden bir tanesi olarak görüyorum.”

"İstanbul'un Kazandığı Para Kente Harcanmıyor"
“İstanbul’da köprü ve otoyollardan para alınıyor ancak bu kentin geliri kent için kullanılmıyor ve kente dönmüyor. Kent halkı bu geliri oluşturuyorsa parayı da kentlinin kullanması lazım. Londra’da elde edilen gelirler, falanca bakanlık için ya da merkezi hükümetin falanca projesine gitmiyor ama İstanbul köprü ve gişe gelirleri genel bütçe gelirleri içine dahil oluyor ve Maliye Bakanlığı tarafından kullanılıyor. Bu gelir İstanbul için kullanılırsa kentin sorunları daha kolay çözülür.”

"Dünyada Uygulanan Bir Model"
Ali Rıza Nurhan, Şehir Plancıları Odası İst. Şubesi Yön. Kur. Üys. “Kent merkezindeki trafik yoğunluğunu azaltmak için dünyada uygulanan modellerden biridir, dolayısıyla doğru bir yaklaşımdır. Çünkü kent merkezine ne kadar az araç girerse trafik sorunu o kadar az olur. Ancak bu araçların merkeze girmesini engellemek için insanların ulaşımını sağlamak lazım. Yani insanların tek ulaşımı karayoluyla ve arabalarla kent merkezine gelmekse o zaman sorun yaşarsınız, yapılması gereken öncelikli şey altyapı sorununa çözüm bulmak. Raylı sistem ve deniz ulaşımı ile önlem alındıktan sonra kent merkezine girişleri farklı kademelerde hayata geçirerek başarılı olabilir.”

"Merkez Kavramı Geniş Bir Alanı Kapsıyor"
“İngiltere’deki model bire bir Türkiye’de başarılı olur demek yanlış olur, çünkü her toplumun kendine göre dinamikleri var. O yüzden toplumsal özelliklere göre önlem almak gerekir ama ana fikir olarak başarıya ulaşması yüksek bir ihtimal. Bir, iki, üç diye düzenlenecek bölgelerin hangi merkezler olduğu konusu da önemli. Çünkü merkez kavramı çok geniş bir alanı kapsıyor, Mecidiyeköy, Beşiktaş, Fatih, Eminönü, ya da Merter ve Topkapı diye başladığınızda merkezin çapı çok genişliyor. Bu merkezin tamamını araçtan arındırmak için çok büyük yatırımlar yapmak gerekiyor ki bu da beş yılda gerçekleşecek bir yatırım değil.”

"İstanbul'un Bölgelere Ayrılması İmkansız"
Oktay Ekinci, Mimarlar Odası Eski Başkanı “İstanbul’un kent merkezi, iç bölge ve dış bölge şeklinde bölünmesi imkansız. Bu yanlış bir uygulama, çünkü istanbul çok merkezli bir metropoldür. Yani Bakırköy de bir merkezdir, Kadıköy de bir merkezdir, Beşiktaş da bir merkezdir. İstanbul, Londra gibi değildir. Londra yağ lekesi şeklinde büyür, istanbul ise doğrusal şekilde büyür. O yüzden bu sistem çözüm olarak görünmüyor, İstanbul’un ulaşımının nasıl çözüleceğine dair İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından yapılan bir mastır planı zaten var. Bu planı büyükşehir belediyesi yaptırdı, yani ellerinin altındaki plana açıp bakarlarsa bence sorun daha kolay çözülür.”

"Kaynak ve Yetki Sorunu Çözülürse Başarılı Olur"
Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, TBMM Ulaştırma Komisyonu Bşk. Vek.
İstanbul’da katlanılabilir bir trafik için 300 Kilometre ray olması gerekir. Bu sistem gerçekleştiğinde çok büyük bir rahatlama olacağı kesin. Ancak bu çalışmanın bir bütün içerisinde olması lazım. Yani kaynak ve yetki sorununun çözülmesi şart. Sadece proje değil, bunları hayata geçirecek disiplinli bir sistemle İstanbullunun, tıpkı gelişmiş ülkelerde olduğu gibi katlanılabilir bir trafiğe ulaşacak.