Yurtiçinde artan taleple yıldızı parlayan çimentocuları, yanlış yatırımlar sonucu sıkıntılı günler bekliyor. İç talebin düşebileceği ve kapasite artırımına gideceklerin hesabını buna göre yapması gerektiği belirtiliyor.
İnşaat sektöründeki hareketliliğe bağlı olarak artan iç taleple yıldızı parlayan çimento sektöründe yatırımlar hızlandı. Halihazırda iç talebi karşılamakta sıkıntı çekmeyen, hatta hatırı sayılır miktarda ihracat yapan çimentocuların yatırım hevesinin ise sektörü büyük bir arz fazlası ile karşı karşıya bırakması bekleniyor. Çimento sektörünün geldiği nokta Gümrük Birliği'ne girişle birlikte tekstilde yaşanan süreci hatırlatıyor. Gümrük Birliği ile birlikte sektörün şahlanacağı beklentisiyle tekstil yatırımlarının pıtrak gibi çoğalmış ancak, beklentilerin gerçekleşmemesiyle 1997 yılından itibaren birçok firmanın batmıştı. Uzmanlara göre, benzer durum bugün çimento sektöründe yaşanıyor.
Türkiye genelindeki çimento üreticilerinin birbiri ardına kapasite artırım kararı aldığını ya da sıfırdan tesis kurduklarını belirten uzmanlara göre, sektörün kendini yatırıma vermesinin altında; son yıllarda iç piyasada hızla artan çimento talebi yatıyor. Sektör uzmanları, 2 yıl içerisinde çimento ana hammaddesi olan klinker kapasitesinin 15 milyon ton daha artmasını bekliyor. Bu da şu an Türkiye'nin 50 milyon ton civarında olan çimento üretim kapasitesinin 65 milyon tonun üzerine yükselmesi anlamına geliyor.
Hesap doğru yapılsın
Çimento sektörünün aldığı yatırım kararlarının hepsinin realize olması halinde klinker kapasitesinin 30 milyon ton civarında artabileceğine dikkat çeken Çimento Müstahsilleri Birliği Başkanı Adnan İğnebekçili, "Türkiye genelindeki birçok çimento fabrikasının kapasite artıracağını biliyorum. Fakat çimento talebi hız kestiği zaman bu kapasitelerin ne kadar kullanılabilir olacağı ile ilgili hesap doğru yapılmalı. İç talep düşerse bu kapasiteler, sistem dışına alınmak zorunda kalınacak" dedi.
Son üç yılda inşaat sektörüne yapılan yatırımların ciddi oranda arttığını belirten İğnebekçili, 2006 yılında iç piyasaya yapılan çimento satışının 43 milyon tonun üzerine çıktığını söyledi. Söz konusu dönemde yapılan çimento üretiminin ise 46 milyon ton civarında gerçekleştiğini belirten İğnebekçili, "Sektördeki bu büyüme birçok yatırımcının dikkatini çekmeye başladı. Bir kısmı sıfırdan fabrika yatırım kararı alırken bir kısmı da mevcut kapasitesini artırmak için harekete geçti" diye konuştu.
Kapasite kullanımı düşecek
İç talebin artmaması halinde sahil şeridinde bulunan çimento fabrikalarının ihracata yönelebileceklerini belirten İğnebekçili, iç kesimdeki üreticilerin ise ihracat yapma şansı sınırlı olduğundan kapasite kullanım oranlarını düşürmek zorunda kalacaklarını söyledi. "Türkiye'de her yıl çimento sektörü yüzde 5-10 arasında büyüseydi yeni yatırımların realize olmasından endişelenmezdim" diyen İğnebekçili, iç tüketiminin 2004'te yüzde 10, 2005'te 15, 2006'da ise yüzde 22 arttığını ve sektörün sanıldığı kadar büyüme potansiyeli taşımadığını söyledi.
Türkiye'de son dönemlerde çok fazla çimento fabrikası yatırımı olduğunu dile getiren Bursa Çimento Genel Müdürü Mürsel Öztürk ise "Türkiye genelinde yeni fabrikalar kurulmaya başlandığını ya da mevcut fabrikalara ek tesisler yapıldığını biliyorum. Bunlar 2008 yılında peyder pey devreye girince sektörde arz fazlalığı oluşacak" dedi. Devreye alınacak yeni kapasitelerin tümünün yurtdışına ihraç edilemeyeceğine dikkat çeken Öztürk, üretim miktarı artırılan tesislerin kapasite kullanım oranlarının zamanla düşeceğini söyledi.