Gayrimenkul söktöründe 2006'nın sonlarına doğru yüzde 15-20 seviyelerinde gerileyen konut fiyatları, Mortgage Yasası'nın yürürlüğe girmesiyle yeniden artış eğilimine girdi. Kiralamada ise durgunluk dönemi yaşanıyor. Yasaya göre, imarlı ve deprem güvenliği olan binaların kredilendirilecek olması ve yetersizlik nedeniyle imarlı arsa fiyatlarında da artış bekleniyor.

İpotekli Konut Finansman Yasası'nın (Mortgage) yürürlüğe girmesiyle, yeni (sıfır) konutlarda yüzde 5, ikinci el konutlarda da yüzde 20'lere varan fiyat artışları gözlendiğini belirten Reha Medin Emlak Hizmetleri Genel Müdürü Nabi Cücük, kiralamalarda ise beklentiden doğan ciddi bir durgunluk sürecine girildiğini söyledi.

Cücük, konut fiyatlarının arttığı iller sıralamasında İstanbul, İzmir, Ankara, Bursa ve Antalya'nın başı çektiğini ifade ederek, 2008'in sonuna kadar kredilendirme işlemlerinin bu illerde yoğunlaşacağını kaydetti.

İstanbul'da konut fiyatlarında artış yaşanan semtleri, başta Göktürk-Kemerburgaz olmak üzere Ataşehir, Kurtköy, Yakacık, Ömerli, Zekeriyaköy, Halkalı ve Mimaroba - Sinanoba şeklinde sıralayan Cücük, alıcıların tercih ettiği semtler arasında Ataşehir, Halkalı ve Mimaroba - Sinanoba'nın başı çektiğini, bu semtleri Demirciköy, Uskumruköy ve Göktürk'ün izlediğini dile getirdi.

Fiyat artışları orta vadede etkili
Konut fiyatlarındaki bu artışın orta vadede etkili olacağını ifade eden Nabi Cücük, "2008-2009'da yeni konutlardan ev alanların, eski daireleri açığa çıkacağından ikinci el konutlarda faizlere bağlı olarak düşüş olacak. Mortgage yapısal denetimler dolayısıyla daha kaliteli binalar üretilmesini sağlayacak. Ayrıca sistemin konut ve finasman konularında alıcılara daha fazla seçenek sunacak olması, ciddi bir rekabeti de beraberinde getirecektir" şeklinde konuştu.

İmarlı arsa fiyatları artacak
Retürk Gayrimenkul Danışmanlık Yönetim Kurulu Başkanı Aşkın Çınar da kanun uyarınca sadece imara ve deprem yönetmeliğine uygun konutların kredilendireleceğine dikkat çekti. Önümüzdeki dönemde kaliteli projelere ilginin artacağını kaydeden Aşkın, kredilendirmeye uygun imarı olan konut sayısının az olduğunu belirterek, "Gelecek aylarda mortgage'a uygun arsa talebi de artacak. Söz konusu arsaların büyük kentlerde tükenmesi üzerine, imarlı arsa fiyatlarında da artış yaşanacaktır" dedi.

"Dar gelirlinin yasası değil"
Mortgage yasasının konut fiyatları üzerinde psikolojik bir etki yarattığını belirten İnanlar İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Serdar İnan, bu etkiyle konut fiyatlarında 2-3 ay içinde yüzde 10-15 seviyelerde artış yaşanacağını kaydetti. İnan, yasasının eksikliklerinden dolayı bir cazibesinin bulunmadığını vurgulayarak, buna rağmen yasanın çıkmış olmasıyla yabancıların Türkiye gayrimenkul sektörüne bakışlarında olumlu bir gelişme olacağını söyledi. Nisan-mayıs aylarının gayrimenkul alım satımının en yoğun olduğu dönemler olduğuna işaret eden İnan, "Bu dönemde mortgage'ın da etkisiyle yukarı doğru bir fiyat hareketi yaşanacak. Bu hareketin 3-4 ay süreceğini tahmin ediyorum. Mortgage Yasası'nın daha kapsamlı olması, dar gelirliye yönelik bir yasa olması gerekiyordu. Orta ve dar gelirliler bu sistemden yararlanamadıktan sonra bunun adına mortgage denemez. Meclis'ten geçen yasa, zaten bankalar tarafından verilen konut kredilerinin kanunlaşmış halidir" şeklinde konuştu.

Mortgage Yasası'nın dar gelirlilere yönelik olarak revize edilmesi gerektiğinin altını çizen İnan, işgal edilmiş ya da işgal edilme riski olan, devlete ait arsaların da mortgage kapsamına alınması gerektiğini vurguladı. İnan, devletin bu tür arsaları devreye sokmasıyla ve vergi muafiyeti sağlamasıyla maliyetlerde önemli bir azalma olacağına dikkat çekerek, "Şu an 100 metrekare bir daire 130 bin YTL'nin altında satılamıyor. Bu 130 bin YTL içinde inşaat maliyeti 40 bin YTL, geriye kalan 90 bin YTL ise arsa, vergi, harç, arsanın kârı, müteahhidin kârı ve devletin payıdır. Buradaki maliyetleri aşağıya çekerseniz, 40 bin YTL maliyeti olan bir yapıyı 50-60 bin YTL'ye satabilirsiniz. Böylelikle de insanlar 20 yıl vadeyle konut alabilir hale gelebilirler" dedi.