Haberler

UNESCO'nun Haremüşşerif raporu: İsrail, kazılara derhal son vermeli

Tarih: 15 Mart 2007 Kaynak: Zaman Yazan: Ali İhsan Aydın
Haremüşşerif'te incelemelerde bulunan UNESCO heyeti, İsrail'in kazıları durdurmasını istedi. Zaman'ın ulaştığı raporda çalışmanın sınıra dayandığı ve geçidi onarmak için 'yeterli' olduğuna dikkat çekiliyor.

Filistinliler, İsrail'in yaptığı hafriyat çalışmalarının Mescid-i Aksa'ya zarar verdiğinde ısrar ediyor.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO), İsrail'den, Haremüşşerif'te yürüttüğü hafriyat çalışmalarını durdurmasını istedi. Mescid-i Aksa'ya zarar verdiği gerekçesiyle Müslümanların tepkisine yol açan çalışmaları yerinde incelemek üzere şubat ayında Kudüs'e giden UNESCO heyeti, şimdiye kadar yapılan çalışmalarının Haremüşşerif'e çıkan geçidi onarmak için "yeterli" olduğunu bildirerek İsrail'i "arkeolojik kazılara derhal son vermeye" çağırdı. Heyetin, UNESCO Genel Müdürü Koichiro Matsuura'ya sunduğu raporda, İsrail'in müdahalesinin sınırlarını belirleyen bir hareket planı olmamasından endişe duyulduğu ifade ediliyor. Bu durumun, "daha geniş ve gerek duyulmayan kazılara yol açtığı" belirtiliyor. Zaman'ın ulaştığı ve bugün kamuoyuna açıklanması beklenen altı sayfalık raporda, İsrail'in sitenin tarihî karakterini bozmayacak şekilde sadece Mağrib Kapısı'ndaki rampanın onarılmasını öngören açık bir plan belirlemesini isteyen UNESCO, çalışmaların Müslümanlarla diyalog halinde yapılmasını talep ediyor. Özellikle, Haremüşşerif üzerindeki denetim statüsü İsrail devleti tarafından da resmî olarak tanınan Ürdün'ün çalışmalara katılımının çözüm açısından önemli olduğu ve BM örgütünün bu konuda inisiyatif üstlenebileceği belirtiliyor. Ürdün, 26 Ekim 1994 tarihinde İsrail'le bir barış anlaşması imzalamıştı. İsrail'den, hazırlayacağı planı en kısa zamanda UNESCO Dünya Kültür Mirası Komitesi'ne göndermesi talep edilen raporda, geçidin onarımıyla ilgili sürecin UNESCO Başkanlığı tarafından koordine edilecek, arkeoloji ve inşaat mühendislerinin de katılacağı uluslararası bir ekip tarafından denetlenmesi isteniyor. Bunun, rampanın inşasıyla ilgili "en uygun çözüm olacağı" belirtiliyor. UNESCO, çalışmalar başlamadan önce ısrarla İsrail'den inşaat planını Paris'e göndermesini istemiş; fakat İsrailliler göndermemişti.

UNESCO'nun raporunda İsrail tarafının eleştirildiği noktaların başında Haremüşşerif'in idarecisi İslam Vakfı ile diyalog kurulmaması geliyor. 1994'teki anlaşmaya göre bölgede bir kazı faaliyeti yapılabilmesi için tarafların diyalog kurması gerekiyor. İsrail, hafriyat çalışmalarına başlamadan önce Müslüman yetkililerle temasa geçmediği gibi İslam Vakfı'nın, 'gerekli çalışmaları biz yapalım' teklifine de cevap vermemiş. Kültürel Değerleri Koruma ve Düzenleme Çalışmaları Merkezi (ICCROM) Müdürü Mounir Bouchenaki, Dünya Kültür Mirasi Müdürü Francesco Bandarin ve Uluslararası Anıtlar-Sitler Konseyi (ICOMOS) Başkanı Michael Petzet'in de yer aldığı heyetin raporunda, kazılar başladıktan sonra Müslüman kurumun çağrılarına rağmen İsrail'in, İslam Vakfı'yla işbirliği yapmadığı da vurgulanıyor. Vakıf bunun üzerine UNESCO'ya başvururak kazıların durdurulmasını talep etmişti. 27 Şubat-2 Mart tarihleri arasında bölgede incelemelerde bulunan heyetin, Haremüşşerif içerisinde yürütülen hiçbir çalışmaya rastlamadığı da dile getiriliyor. İsrail'in kazılarının bu yüzden "Mescid-i Aksa'ya bir tehdit olarak değerlendirilemeyeceği" belirtiliyor. Dünya Kültür Mirası Listesi'nde olan Mağrib Kapısı'nın girişinin, öneminin sadece arkeolojik değeriyle sınırlandırılamayacağına işaret edilen raporda, bölgenin taraflar için dinî, kültürel ve sembolik bir önemi haiz olduğu, bu yüzden yapılan çalışmalarda bunların göz önünde bulundurulması gerektiğine dikkat çekiliyor. UNESCO konuyu ele almak üzere ilgili temsilcileri 19 Mart'ta toplantıya çağırdı.

Öte yandan, Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Levent Bilman, bölgede inceleme yapacak olan Türk heyetinin gidiş tarihinin netleşmediğini bildirdi. Türk heyeti fikrinin İsrail Başbakanı Ehud Olmert'in şubat ayı ortasındaki Ankara ziyaretinde karara bağlanmış olmasına rağmen, Kudüs'e gidecek uzmanlar hâlâ açıklanmış değil.
Takvim
<<Haziran 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30      
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.