Merdiven kenarlarındaki korkuluk seviyesinin 5 santim daha aşağıda olması, kapının kasasıyla kontrast renklerde olması çoğu insan için sadece dekorasyondan ibaret. Ama Türkiye nüfusunun yüzde 10'unu oluşturan bedensel engelliler için bu detaylar hayatı kolaylaştırmak demek. Bugün bedensel engellilerin hayata katılımını artırmak çok sık dile gelse de bunun karşılığını mimaride görmek mümkün değil. Hâlâ tekerlekli sandalyeler için ne boş bir alan, ne de bir rampa bulunduran çoğu işyeri ve merkezin kapıları engellilere kapalı. Oysa engellilere yönelik mimari çalışmalara öncülük eden Pergel İnşaat ve Minimale Mimarlık Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Evman'a göre yapılacak küçücük değişiklikler tüm bu sorunları çözebilir. İşte bu noktadan hareket eden Minimale Mimarlık genç mimar ve mühendisleri engelli insanlar için düşünmeye ve yaratmaya yönlendirmek amacıyla “Engelliler İçin Yaşam Alanları” konulu bir tasarım yarışması düzenliyor. İnşaat mühendisliği, mimarlık ve endüstri tasarım fakültelerinde eğitim gören son sınıf öğrencilerinin katılması beklenen bu yarışma, engelli kişilerin yaşamlarını kolaylaştıracak yaşam mekânları veya eşya tasarımlarını kapsıyor.

Tüm eserler sergilenecek
Haziran ayının sonunda yapılacak yarışmanın başvuruları açıldı. Mimar, mühendis, akademisyen ve iş dünyasından oluşan jürinin karşına çıkmadan önce tüm katılan eserler 15 gün boyunca Lütfi Kırdar'da da sergilenecek.

Evman'ın böyle bir yarışma fikrine yönelmesi 2000 yılına uzanıyor. Evman 1999 depreminden sonra okulları yıkılan köyler için İzmit'te Türk Fransız Kardeşlik Okulu'nun inşaatını üstlenmiş. Ancak proje tamamlandıktan sonra bir nokta dikkatlerini çekmiş. Yıkılan okulların öğrencileri artık eskisi gibi değil. Depremde sakat kalan 5 öğrenci için okul hayatı artık daha zor. Bunun üzerine inşaatı destekleyen yabancı şirketler ve Evman ilave bir maliyetle proje değişikliğine giderek okula engelli rampaları da eklemiş. Evman o günden beri bu konuya daha fazla özen göstermeye ve bunu yaygınlaştırmaya çalıştığını anlatıyor. "Hiçbirimiz engelli değiliz ve korkuluk yüksekliği, tırmanılabilir bir rampa, kapı genişliği gibi yaşamı kolaylaştıran küçük detayların farkında değiliz" diyen Evman, mimaride engellilerin çoğu zaman göz ardı edildiğini ifade ediyor.

Fabrika engel tanımıyor
Lütfi Kırdar Sergi ve Kongre Merkezi'ni, La Paix Hastanesi'ni engellilere yönelik yenileyen Pergel İnşaat ve Minimale Mimarlık son olarak AREVA T&D Enerji Endüstrisi AŞ’nin Gebze’deki fabrikasını engelli işçilerin ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak uygun bir mimari ile tasarladı ve onlar için yeniden inşa etti. Burada yapılan değişiklikler Evman'ın da belirttiği gibi hayatı kolaylaştırmanın detaylarda gizli olduğunu kanıtlıyor. Tekerlekli sandalyelerin rahat ilerleyebilmesi için fabrikanın koridorlarına alüminyum koruluklar eklenmesi, kapı genişliklerinin artırılması ve radyatörlerin yerden 2 metre yukarı kaldırılması bunlardan sadece birkaç tanesi. Cam yerine ahşap kapılar yapılması, tuvaletlere kişi güvenliği için alarm butonları konulması, yerlerin kaymaz PVC kaplanması, elektrik düğmelerinin 1 metre yüksekliğe yerleştirilmesi de aslında basit ama sık rastlanmayan diğer detaylar. Evman'ın anlattıklarına göre bütün bu özelliklerin maliyeti ise inşaatın içinde kaybolup gidecek kadar küçük. "Bir fabrikada bu tip çalışma yapmak da çok alışılageldik bir durum değil. Engelli işçilerin üretime katılımını artırmak gerekiyor. Bu projede onların da daha fazla katılmak istediklerini fark ettim. Ve bahsettiğimiz değişiklikler çok basit detaylar" diye konuşan Evman, engellilere yönelik mimari bilincinin yavaş yavaş oluştuğunu ve sonuçlarının orta vadede alınabileceğini dile getiriyor.

Ancak Evman inşaatın yanı sıra engellilere yönelik ekipmanların da az olduğunu belirtiyor. Vitra'nın engelliler için tasarladığı banyo gereçlerini olumlu bir gelişme olarak gösteren Evman, düzenledikleri yarışmanın da bu doğrultuda ufukları açacağına inanıyor.