Büyükşehir Belediyesi, Bakanlar Kurulu'nun kararıyla önceki gün resmi gazetede yayımlanan 'acil yıkım yetkisi' sayesinde, mahkeme kararı beklemeden bölgesel yıkımlar yapacak. Ayamama Deresi için 'acil kamulaştırma' izni alan belediye, 10 dere havzasında, kamu arazilerinde veya deprem riski yüksek bölgelerdeki binlerce binayı 'acil kamulaştırma' sayesinde yıkacak. İstanbul'da 90 bin bina için kesinleşmiş yıkım kararı var.
İstanbul'a özgü alınan karara göre, Bakanlar Kurulu 'acil kamulaştırma' yetkisi verdikten sonra belediye, kamulaştırılacak alan için bölge hâkimiyle görüşerek kamulaştırma bedelinin belirlenmesini isteyecek. Bu bedeli hak sahipleri adına bankaya yatıracak. Ev sahibi bedele ve işleme itiraz edebilecek, ancak bina kamu arazisi üzerinde olduğu için, bu itiraz yürütmeyi durdurmayacak. Mahkeme davaya, yürütmeyi durdurmadan devam edecek. Ayamama Deresi için bu yetkiyi Bakanlar Kurulu'ndan alan İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Çamaşırcı, Sarıyer, İstavroz, Pendik, Esenyurt, Küçükyalı, Büyükyalı, Çırpıcı, Büyükyalı ve Kurbağalıdere için de aynı yetkiyi istiyor.
Büyükşehir'e danışmanlık yapan emekli vali Ömer Türk tarafından hazırlanan
'acil kurtarma yetkisi' uygulaması, 60 derenin ıslahında dere havzasındaki bina kamulaştırmasının yanı sıra, deprem riski yüksek 54 mahalle için de düşünülüyor.
Topbaş: Dönüm noktası
Yetkinin önemine dikkat çeken Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, bu uygulamayla İstanbul'da büyük bir değişim yaşanacağını söyledi. Topbaş, yapı sahiplerinden imara aykırılıklarını düzeltmesini istediklerini, sonuç alamadıkları takdirde bu yetkiyi kullanacaklarını anlattı: "Kamulaştırma yetkisi İstanbul için bir müjde. Bu yetki, insanların elindeki gayrimenkulleri alacağız anlamına gelmiyor. Taksim'deki Mustafa Efendi Apartmanı çöküntü halinde, çevresine korku salıyor ama malikleri yıllardır müdahale etmiyor. Bu gibi yerlerde 'acil kamulaştırma' yetkimizi kullanarak İstanbul'un çehresini düzeltmek istiyoruz."
Avcılar'da Hazine arazisinde yapılan 15 binanın yıkımında binlerce kişinin direnişiyle karşılaşan belediye zabıta ekiplerinin önünde daha binlerce yıkım dosyası var.
90 bin bina için yıkım kararı
Kentteki 1 milyon 300 bin binanın sadece 500 bininin imar mevzuatına uygun olduğunu belirten Büyükşehir Belediyesi İmar Müdürü Şimşek Deniz, 90 bin bina için kesinleşmiş yıkım kararı olduğunu söyleyerek şöyle konuştu: "800 bin binanın imar mevzuatına aykırı olması, hepsinin yıkılacağı anlamına gelmiyor. Bunların içinde Hazine arazisinde bulunanların yanı sıra, balkona duvar örme gibi mevzuata aykırı işlem yapanlar var. Son alınan encümen kararlarıyla İstanbul'da yıkımı kesinleşmiş 90 bin bina bulunuyor. Bir yıkım programı oluşturduk. Buna göre Anadolu ve Avrupa yakalarında bir denge gözeterek, önce içinde yerleşim olmayan inşaat halindeki binalardan başladık. Kaçak yapılar Beykoz, Gaziosmanpaşa, Küçükçekmece, Şişli ve Sarıyer'de yoğunlaşıyor. Önceliğimiz sahiller ve ortak kullanım alanları, dere ve su mutlak koruma alanları, Hazine arazisi ve tarihi mekânlardaki işgaller ve konut alanlarında tehlike içeren yapılar."
Direnene 5 yıla kadar hapis
Yeni Yerel Yönetimler yasası'yla büyükşehir belediye başkanlarına yıkım yetkisi verilmesi ve kaçak yapıya müdahale etmeyen başkanlara ceza öngörülmesi, ilk sonuçlarını İstanbul'da vermeye başladı. Belediye İstanbul'da son altı ayda 900 bina hakkında savcılığa suç duyurusunda bulundu ve 800 binayı yıktı. İmar müdürü Deniz, şu bilgileri verdi: "Avcılar'da içinde yerleşim olmayan, Hazine arazisi üzerindeki inşaat halindeki binaları yıkıyorduk ama binlerce kişinin direnişiyle karşılaştık. Şimdi bu bina sahipleri hakkında suç duyurusunda bulunuyoruz. TCK'nın 184. maddesine göre, bir ila beş yıl hapis cezası alabilirler. 12 Ekim 2004'ten bu yana uydu fotoğraflarıyla tespit edip belgelediğimiz 900 kaçak yapı için suç duyurusunda bulunduk. Ayrıca son bir yılda 800 bina yıktık. Bu yıkımların ardından imara aykırı durumlarını gidererek iskan belgesi almak için kendiliğinden başvuranların sayısı arttı."