İstanbul'un en büyük semt pazarlarından Kadıköy'deki ünlü Salı Pazarı yeniden yaratılıyor. Ancak bu kez seyyar satıcı tezgâhları, yamalı tenteler ve sırıklara gerilmiş iplerle değil, geniş bir "kentsel park alanı" nın içinde tasarlanan "özenli bir mimari" yle...

Proje ilk gündeme geldiğinde, bölgenin aynı zamanda SİT alanı olmasından kaynaklanan tartışmalar başlamış; ayrıca "Salı Pazarı da acaba rant tesisine mi dönüşecek" endişesi doğmuştu. Çünkü, son zamanların kentsel dönüşüm projelerindeki "yerel halkı dışlayarak yeni rant alanları yaratma" politikasının burada da yineleneceği kanısı vardı.

Ne var ki projede, bölgenin "yıllar önce yitirilen" SİT değerlerini kente "yeniden kazandırmak" hedeflenince, ayrıca "mevcut karmaşanın giderildiği çağdaş bir pazaryeri düzenlemesi" yle birlikte "pazarcıların korunması" da öngörülünce, kimi toplumcu duyarlılıkların giderilmesiyle birlikte Koruma Kurulu'nun da onayı alınmış oldu...

Ağaçlar Arasında Bir "Çadır"
Mimar Hakan Kıran tarafından tasarlanan projenin "mimari" kararları ve ilkeleri, çevresel ve kentsel endişeleri gözetmenin yanı sıra, bölgenin tarihteki "Kuşdili çayırı" kimliği ile "geleneksel pazar" ilişkilerini de sürdürmeyi hedefliyor.

Salı Pazarı'ndaki 45 bin m 2 'lik alanın 12 bin m 2 'sinde modern ve gelişkin bir "çadır" ın tasarlandığı projede, 30 bin m 2 alan da yeşillendirilerek "bölge parkı" na dönüştürülüyor.

Park alanında sayıları 16 bini aşkın özel türlerden ağaçlar dikilerek elde edilecek yoğun yeşil dokuya "yumuşak hatlarla eklemlenmesi" için "dairesel" formda tasarlanan "kubbeli çadır" ise yeni pazaryerini oluşturuyor.

Aynı alanda yeraltına gizlenen yaklaşık 3 bin araçlık otopark da hem pazara gelenlerin, hem de çevrenin gereksinmesini karşılayacak. Binden fazla işyerinin yer alacağı pazar mekânında, yeme içme mekânları, dinlence yerleri, sinemalar, tiyatrolar, sanat galerileri, kültürel faaliyetler için bölümler ve çocuklar için eğlence alanları da bulunacak... Kentsel siluette genel görünümü bozmayacak yükseklikte tutulan çadırın merkezinde yükselen "kule" ise sadece formu tamamlayan "plastik bir simge" olduğundan, diğer kule yapılar gibi herhangi bir rant tesisini de içermiyor...

"Geleneksel Çarşı" Kültürü
Hakan Kıran, projede son yıllarda yaygınlaşan "alışveriş merkezi" işlevi yerine, geleneksel kent kültürümüzle bütünleşen tarihsel "çarşı-pazar" anlayışının yine buradaki "esnafla birlikte yaşatılması" nı hedeflediklerini belirterek bölgenin geçmişiyle kurulan ilişkiyi de özetle şöyle anlatıyor:

"Eski Kuşdili Çayırı zaten artık yoktu. Aynı semtteki Papaz Çayırı'nda da şimdi FB stadyumu var. Kuşdili 70'li yıllardan itibaren pazarcılarca oluşturulan düzensiz şekliyle pazara dönüşmüş. Şimdi bu proje, hem daha zengin bir pazar yaratıyor, hem de yıllardır otopark ve kaçak yapı işgalindeki yerler, eski çayırlığın kentsel işlevini de yaşatacak şekilde değişik rekreasyon olanaklarını içeren çok amaçlı yeşil alanlar haline geliyor..."

Projenin İstanbul'daki tarihi kent dokularıyla bütünleşmiş eski çarşı ve pazar merkezleriyle benzer ortamları sağlaması için, çadırın içindeki pazarcı işyerleri "sokak" larda ve "meydancıklar" da sıralanıyor...

Önceki gibi sadece salı ve cumaları değil, haftanın 7 günü hizmet verecek yeni pazar kompleksinin bölgedeki ulaşım dengeleri de gözetilerek yaşaması içinse Altıyol'a gelen Kadıköy-Moda tramvayının Salı Pazarı'na da uğraması öneriliyor...

Projede, 45 bin m 2 'lik alanın 12 bin m 2 'si 'çadır', 30 bin m 2 alanı da parka dönüştürülüyor.