Tadilat için oybirliğinin şart olması bazı binalarda ilginç görüntülere yol açtı. İstanbul Başakşehir'deki bir apartmanın dış cephesi yenilendi; ancak 8. kattaki ev sahibi itiraz etti. Bu sebeple mantolama yapılırken söz konusu daireye dokunulmadı.
Şehirleşmenin zorunlu kıldığı apartman hayatı, bazı problemleri de beraberinde getiriyor. Aidatların ödenmesi ve ortak kullanım alanlarında yapılacak düzenlemeler, sorunların başında geliyor. Pek çok binada boya, badana ve deprem güçlendirmesi gibi tadilatlar, tek bir dairenin itirazı sebebiyle yapılamıyor.
Buna son vermek isteyen TBMM, Kat Mülkiyeti Kanunu'nda değişikliğe gitti. Komşular arasındaki husumetlere son verecek yasanın en önemli maddesi şu: "Artık apartmandaki tadilat için oybirliği şartı aranmayacak. Onarım, tesis ve boya konularında bina sakinlerinin 5'te 4'ünün onayı yeterli olacak." Aidatını ödemeyenler için aylık yüzde 5 ceza uygulanacak. Meclis'teki bütün partilerin destek verdiği yasa, kat irtifakından kat mülkiyetine geçmeyen daire sahiplerine de para cezası öngörüyor.
Yasadaki değişiklikler en çok apartman yöneticilerini sevindirdi. İstanbul'da 50 apartmanın yöneticiliğini yapan Tayfun Aydeniz, bir daire sahibinin itirazı nedeniyle güçlendirme, boyama, tadilat, asansör değişikliği yapamadıkları onlarca apartmanın olduğunu belirtiyor. Yasanın apartmanlardaki kavga ve tartışmaları da önleyeceğini belirten Aydeniz, "Ölene kadar apartmana çivi çaktırmam diyen daire sakinlerinin engellemeleri bu yasa sayesinde son bulacak. Apartman hayatını kolaylaştıracak düzenlemeleri yapanlara teşekkür ediyorum." dedi.
Kat Mülkiyeti Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yasa Tasarısı, önceki gün gece geç saatlere kadar süren görüşmelerden sonra yasalaştı. Tasarıya, AK Parti'nin yanı sıra CHP, MHP ve DTP de destek verdi. Tasarının kabulünden sonra teşekkür konuşması yapan Adalet Bakanı Mehmet Ali Şahin, apartmanlarda ve sitelerde birlikte yaşayan vatandaşların bir nevi anayasası niteliğindeki yasada önemli değişiklikler yapıldığını söyledi. Şahin, "Bu, çok önemli bir beklentiydi. Bu beklentiyi büyük ölçüde karşıladığımızı düşünüyorum." diye konuştu. Yeni yasa, son yıllarda sayıları hızla artan sitelerde yaşanan sorunların çözülmesini, yeni yapıların da çağın gereklerine uygun şekilde inşa edilmesini öngörüyor. Yasayla, muhtemel afetler ve özellikle depreme karşı yapının güçlendirilmesi için yapılacak harcamalar apartmanın genel giderlerine ilave edilecek. Gideri ödemeyen daire sahibi ödemede geciktiği günler için aylık yüzde 5 gecikme tazminatı ödeyecek. Kat malikleri, yapı güvenliğiyle ilgili teknik inceleme ve çalışmalar sırasında kendilerine ait bölümlere girilmesine izin verecek.
Kat maliki bağımsız hareket edemeyecek
Apartmanların ortak yerlerinde, bütün daire sahiplerinin yazılı rızası olmadıkça değişiklik yapılamayacağına dair düzenleme de değiştirildi. Buna göre, daire sahiplerinden biri, diğer kat maliklerinin 'beşte dördünün' yazılı rızası olursa apartmanın ortak yerlerinde inşaat, onarım ve tesis, değişik renkte dış badana veya boya yaptırabilecek. Ortak yerlerdeki ve tesislerdeki bir bozukluğun binaya zarar verdiği ve acilen onarımının veya ana yapının güçlendirilmesinin zorunlu olduğunun mahkemece tespit edilmesi halinde, daire sahiplerinin izni aranmayacak. Binalardaki kiriş, kolon ve perde duvarlar gibi taşıyıcı sistemin parçaları, ortak yerler sayılacak. Yapının tamamını etkileyen sonuçlar doğurabilecek yerlerde, daire sahipleri bağımsız hareket edemeyecek. Kat maliki, kendi bağımsız bölümünde ana yapıya zarar verecek nitelikte onarım, tesis ve değişikliğe gidemeyecek. Tavan, taban veya duvar ile bağımsız bölümlerin birbirine bağlantılı yerlerinde, bu bölüm maliklerinin ortak rızasıyla ana yapıya zarar vermeyecek şekilde değişiklik yapılabilecek.
Daire sahibi aidat gibi genel gider borcunu, noter aracılığıyla yapılan ihtara rağmen, ihtar tarihinden başlayarak 2 ay içinde ödemezse, diğer daire sahipleri, borcunu ödemeyen kişinin arsa payının ve kat irtifakını arsa payları oranında ve değeri karşılığında devir almak için mahkemeye dava açabilecek. Apartmanın yönetim toplantılarında aykırı oy kullanan veya toplantıya katılmayanlar alınan kararın iptali için mahkemeye dava açabilecek. Yasada yapılan en önemli değişikliklerden biri de kat irtifaklı dairelerin kat mülkiyetine geçirilmesi. Kat irtifaklı bir binada yapı kullanım izin belgesi alındığı tarihten itibaren 1 yıl içinde kat mülkiyetine geçilmesi zorunlu tutulacak. Buna uymayan daire sahiplerine bin YTL para cezası verilecek. Bu madde çeşitli tartışmaları da beraberinde getirecek. Çünkü kat mülkiyetinin alınabilmesi için binanın belediyeden yapı iskan ruhsatının alınmış olması gerekiyor. İstanbul başta olmak üzere Türkiye'de birçok binanın ruhsatı bulunmuyor. Bu maddeyle belediyelerin ve tapu dairelerinin gelirleri de önemli ölçüde artacak.
Sitelerde aidat tartışması tarihe karışacak
Kanundaki en önemli yeniliklerden biri de son zamanlarda hızla çoğalan sitelerle ilgili. Birden fazla parsele yerleşmiş sitelerde ortak alan giderlerinin ödenmesi konusunda tartışmalar yaşanabiliyordu. Örneğin havuza uzak parseldeki apartmanda oturmasını gerekçe göstererek kullanmadığı havuzun giderlerine katılmayı reddedenler oluyordu. Kanundaki değişiklikle sitenin kapsadığı tüm parsellerin tek yönetim planı olacak, bu plan bütün daire sahiplerini bağlayacak. Daire sahipleri, sitedeki ortak alanlar üzerindeki kullanma hakkından vazgeçerek, bunların başka bir parselde veya kamuya ait alanlarda bulunduğunu, bağımsız bölümden faydalanmaya ihtiyacı bulunmadığını öne sürerek aidat ve toplanacak avansı ödemekten kaçamayacak.