İzmir bugünlerde “harıl harıl”! Artık EXPO 2015 İzmir oylaması iyice gündemde! Tanıtım faaliyetleri dünyanın dört bir köşesinde. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül bu hafta Paris’te tanıtım toplantılarına katılıyor. İzmir Valisi Güney Amerika’da tanıtım çalışmalarında! Geçen ay ise Çeşme’de yapılan Uluslararası Fuarlar Organizasyonu’nun yöneticisi olan BIE’nin toplantılarına katılan Başbakan R.T. Erdoğan ve altı bakan, İzmir Belediyesi’nin, İzmir Ticaret Odası’nın ve ilgili sivil toplum kuruluşlarının çabalarına güçlü destek vermişti. Büyükelçilerimiz de çeşitli ülkelerde destek için faaliyet göstermekteler. İzmir Belediyesi de finişe hazırlanıyor. 31 Mart 2008 tarihinde ise EXPO 2015’in İzmir’de mi yoksa Milano’da mı yapılacağının nihai kararı EXPO genel kurulunda verilecek. Yani az zaman kaldı ve lobi çalışmaları bu nedenle zirvede.

EXPO’lar 5 yılda bir düzenlenen, en az üç ay ve en çok 6 ay süren, kabaca en az 1.5 milyon metrekarelik alanda, dünyanın dört bir tarafından on milyonlarca ziyaretçinin geldiği bir faaliyettirler. EXPO kavramının 150 yılı aşan bir tarihi var. İlk Dünya Fuarı 1851 yılında Londra’da düzenlenmiş ve Kristal Sarayı bu süreçte yapılarak kazanılmış. 1889 yılında ise Eyfel Kulesi Paris EXPO’su için inşa edilmiş. Yani EXPO hem ticari ve ekonomik katkıları açısından hem de ülkeye çok önemli “miras” bırakması açısından çok çok önemli bir faaliyet.

Şu anda EXPO 2015 için iki aday Milano ve İzmir. İzmir EXPO için girişimlere 1992 yılında başlamıştı. 2005 Uluslararası Üniversite Olimpiyat Oyunları Universiad İzmir’de başarı ile sonuçlanınca, EXPO’ya adaylığımız gündeme geldi. Rakibimiz ise Milano! Bilindiği gibi Türkiye İtalyanlardan ve Milano’dan tekstil, hazır giyim, ayakkabı, mobilya ve seramik gibi çok önemli ve kritik sektörlerde ve makine ve teçhizat gibi sanayi alanında çok şey öğrenmiş bir ülke. Onlar iyi bir öğretmen oldular, ama biz de çok iyi bir öğrenci olduk. Bugün yukarıda saydığım bütün alanlarda İtalya ve Milano ile ciddi şekilde rekabet edebiliyoruz. Hatta boynuz kulağı birçok alanda geçebiliyor!

İzmir’in EXPO’ya aday olması ilk 1992 yılında İzmir Ticaret Odası tarafından İzmir Stratejik Planı’na dahil edilerek gündeme getirilmiş. 2004 yılında Türkiye BIE kısa adlı, Uluslararası Sergi Bürosu denen, EXPO’ları düzenleyici kuruluşun üyeliğine başvurmuş ve 98’inci üye olarak kabul edilmiş. 2005 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile Türkiye, İzmir’i EXPO 2015 için aday göstermiş. 2006 yılında resmi bir mektup ile adaylık başvurusu yapılmış. İzmir dışında ikinci aday olarak da Milano gündeme gelmiş. 2008 yılı mart ayı sonunda BIE delegeleri arasında yapılacak olan oylama ile Milano ve İzmir’den biri EXPO 2015 kenti olarak seçilecek.

2006 yılı aralık ayında 2681 sayılı Bakanlar Kurulu kararı yayınlanarak İZMİR EXPO 2015 için hukuki düzenlemeler tamamlanmış, bu bağlamda 18 üyeli EXPO 2015 İzmir Yönlendirme Kurulu kurulmuş. Bu kurul içinden de 7 üye seçilerek EXPO 2015 İzmir Yürütme Kurulu oluşmuş.

Ancak İzmir ve Türkiye, İtalya ve Milano karşısında birçok avantaja sahip olmakla beraber, bazı dezavantajlara da sahip. Milano fuar geleneği çok kuvvetli olan bir kent. Dünyada en büyük kapalı fuar alanı 495 bin metrekare ile Hannover’de bulunuyor. Milano eski ve yeni yapılan son fuar alanı ile 345 artı 115 bin yani 460 bin metrekare, hazır, bitmiş ve kullanılan kapalı alanla, dünya çapında ikinci durumda. Frankfurt 324 bin, Düsseldorf 252 bin, Paris 227 bin, Birmingham 200 bin metrekare kapalı alanla sıralamada daha altta yer alıyorlar. Ayrıca Milano 1.7 milyon metrekare açık alanla dünyada en geniş açık alan sahibi olan fuar. Yollar yapılmış, tesisler çalışıyor.

Biz, 2007 yılı şubat ayında Ankara’da yapılan toplantıda alınan kararla fuar alanını seçtik. Seçilen yer İzmir İnciraltı bölgesi. İzmir’in Limanaltı denen bölgesinde ise 550 hektarlık bir alan otel ve rezidans olarak gökdelenler yapılması için ayrıldı. İzmir Milano’nun tersine, işe sıfırdan başladı. İzmir Büyükşehir Belediyesi hukuki durum ve imar konularını düzenliyor. Ayrıca tarım alanı kanunla turizm alanına çevriliyor. Bayındırlık Bakanlığı ile İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ortak çabası da yürüyor. Kamulaştırma, Kamu-Özel girişim ortaklığı ve Belediye ve Hazine arazilerinin bütünleştirilmesi gibi sorunlar aşılıyor. İzmir Valiliği de EXPO İzmir konusuna pozitif yaklaşımı ile önemli katkı yapıyor. Hükümet de büyük destek veriyor.

EXPO 2015 İzmir’e geldiğinde 2015 yılında 6 ayda 40 milyona yakın insanın İzmir ve EXPO’yu ziyaret etmesi bekleniyor. İzmir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu’nun beyanına göre de EXPO için İzmir’de 5 milyar dolara varabilecek bir yatırım gündeme gelecek. Bu da İzmir’in 30 yıl ileriye bugünden zıplaması anlamına gelir.

İzmir EXPO 2015 planını 98 ülkenin temsilcilerine daha iyi anlatmamız gerek. Mart ayında son karar İzmir ve Türkiye olursa, 2010 yılında Çin’de Shangai’da yapılacak EXPO 2010’da da güçlü bir şekilde boy göstermemiz gerekecek!