Yerli ve yabancı enerji devlerinin talip olduğu nükleer santral yapımının 21 Şubat'ta çıkılacak ihalesinin yol haritası belirlendi. Firmalar, sırasıyla şartnamaye uygunluk, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) ölçütlerine uygunluk ve alım garantisi ile satış fiyatını içeren teklifin uygunluğu olmak üzere 3 aşamada geçecek. TAEK ölçütlere uygunluk ile ilgili anlaşılmayan hususlarda firmalardan bu eksikliği gidermelerini isteyebilecek. Söz konusu ölçütlere uygun olmayan firmalar yarışmadan elenecek.

Bu aşamadan geçen taliplerin teklif fiyatları, üretim miktarlarına göre belirlenen ödemeler ve satış fiyatları karşılaştırılarak en uygun firma Bakanlar Kurulu'nun onayına sunulacak.

15 yıl alım garantisi
Firmalara alım garantisi, yer tahsisi ve altyapı olmak üzere 3 ayrı teşvikten yararlanma imkânı da sunulacak. Alım garantisi sadece 2020 yılı sonuna kadar işletmeye girecek santral üniteleri için 15 yıl süreyle verilecek.

Nükleer santral yapımına ilişkin ihale öncesinde atılması gereken son yasal adım olan "Nükleer Güç Santrallarının Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışına İlişkin Kanun Kapsamında Tekliflerin Yapılması ve Değerlendirilmesi ile Tevşikler Hakkındaki Yönetmelik Taslağı" hazırlandı. Yönetmelikte firmalara sunulacak teşvikler, düzenlenecek yarışmanın usul ve esasları, şartnamenin nasıl düzenleneceği, tekliflerin değerlendirme yöntemi hükme bağlandı.

Yönetmeliğe göre firmalar tekliflerinde talep ettikleri yıllık elektrik alım garantisi ve elektrik üretim miktarlarına yer verecek. Alım garantisi 31 Aralık 2020'ye kadar işletmeye girecek ünitelerle sınırlı olacak. Her santral için işletmeye giriş tarihine göre 15 yıllığına hesaplanan alım garantisi 2030'dan sonrası için geçerli olmayacak. Yani 2010 yılında işletmeye giren bir ünite garantiden 10 yıl yararlanabilecek. Böylece firmaların yatırımını daha çabuk tamamlaması teşvik edilecek.

Bedelsiz arsa verilecek
Santralın kurulacağı yer Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından belirlenecek. Üzerinde santral kurulacak taşınmazlar Hazine ya da diğer kamu kurumlarının tasarrufunda ise firmalara Bakanlar Kurulu kararı ile bedelsiz kullanım hakkı tanınacak. Altyapı teşvikleri kapsamında ise, firmaların Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporu alırken karşılaşacağı bürokratik işlemlerde kolaylık sağlanacak. Ayrıca santral sahası dışında gerekli güvenlik ve emniyet önlemlerini devlet alacak.

Teminat yanabilir
Tekliflerin kapalı zarf usulü alınacağı yarışmada firmaların yatıracağı kesin teminat tutarı 200 milyon YTL olacak.

Zamanında işletmeye girmeyen ünitelere ilişkin teminat bedeli yanacak. Yarışmayı kazanan firmanın sözleşme imzalandıktan sonraki iki yıl içinde lisans başvurusunda bulunması gerekecek. Santralın yakıt ve gider temini ile bunların sürekliliği yarışmayı kazanacak şirket tarafından sağlanacak.

Teklif sahibi yatırımcının bünyesinde santral teknolojisini sağlayacak, nükleerde işletmecilik deneyimi olan şirketler bulunacak ya da bu şirketlerle anlaşma mektuplarına teklif dosyasında yer verilecek.

3 aşamalı yarışma
- Şartnamaye uygunluk
- TAEK ölçütlerine uygunluk
- Alım garantisi ile satış fiyatını içeren teklifin uygunluğu

3 ayrı teşvik
- Alım garantisi
- Yer tahsisi
- Altyapı

Yerli payına önem veriliyor
TAEK Nükleer Güç Santrallarının Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışına İlişkin Kanun doğrultusunda 9 başlık altında kriterler belirledi. Firmaların uyması gereken kriterlere göre nükleer güç santralı güncel ve kanıtlanmış teknolojik yenilikleri kapsayacak. Değerlendirmeye alınacak reaktör tipleri doğal uranyum kullanan basınçlı ağır su, zenginleştirilmiş uranyum kullanan basınçlı hafif su ve kaynar hafif su reaktörleri olacak. Bunların dışında kalan reaktörler değerlendirmeye alınmayacak.

Nükleer güç santralının hizmet vereceği süre en az 40 yıl olacak. Değerlendirmeye alınacak santral tipleri ve yakıt teknolojisi sınanmış olacak. Doğal uranyum ve zenginleştirilmiş uranyum kullanan reaktörler değerlendirmeye alınacak. Santral için en az yüzde 60 yerli payına ulaşılmasını sağlayacak plan önerilecek.