Ormanların turizme tahsisiyle ilgili girişimi Anayasa Mahkemesi'nden dönen AKP, 'yüzde 1' sınırıyla yeniden atakta.
Atı alan Üsküdar'ı geçince... Ormanların turizme açılmasıyla yaşanan gelişmelerin en canlı örneği Belek Ormanları. Belek Ormanları 1984'te turizme açıldı. 1990'larda turizm bölgesi ilan edildi. Peş peşe tahsislerle 45 otel ve yedi golf sahası inşa edildi. Çevrecilerin iddiasına göre "Anayasa Mahkemesi'nin gerekçeli kararı henüz gelmedi" denilerek Aralık 2006'dan önce verilen tahsislerle ilgili inşaatlar sürdürüldü.
AKP, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararına rağmen orman arazilerini turizme açmakta kararlı. Ormanların turizme açılması için hazırlanan yeni tasarı TBMM'ye sunuldu. Tasarı aynen geçerse, Anayasa Mahkemesi kararı nedeniyle iptal edilen Lara Kent Parkı dahil 53 tahsisin önü açılacak. Düzenlemeyi 'Anayasa Mahkemesi kararının baypas edilmesi' olarak nitelendiren CHP ve 'AKP bunu hep yapıyor' diyen çevreciler tepkili.
Turizmi Teşvik Kanunu'nda önerilen son değişiklikler şöyle:
Dokuz Tanımdan Birine Uyan Yer, Bir Ay İçinde Devredilecek: Hazine mülkiyetinde yeterli alan yoksa, dokuz bende uyan ormanlar, Orman Bakanlığı'nca 'bir ay içinde' Turizm Bakanlığı'na tahsis edilecek. Bu dokuz bend şöyle:
"Sağlık turizmine yönelik fizik tedavi tesisi veya rehabilitasyon merkezi tesislerini kapsayan konaklamalı tesisler yapılabilmesi için iklimsel ve çevresel zorunluluk bulunan, termal turizme yönelik jeotermal kaynakları bulunan, kış turizmi kapsamında uygun yapı ve tesisler yapılabilen, eko-turizm kapsamında tesislerin yer alabileceği çevresel ve sosyal anlamda imkân sağlayan, golf turizmine yönelik olarak uluslararası standartlara uygun tesisler gerçekleştirilmesine imkân sağlayan, kıyıların coğrafi ve fiziksel yapısı nedeniyle kumsallardan, doğal manzaradan, çevresel zenginlikten, biyolojik çeşitlilikten yararlanma bakımından altyapı ve üstyapı tesisi konusunda kolaylık sağlayan, kruvaziyer ve yat gibi deniz turizmine yönelik olarak kıyıdan başka bir yerde gerçekleştirilmesi mümkün olmayan, uluslararası yarışmaların yapılabileceği turizm amaçlı spor tesisleri yapılabilmesi için uygun iklim ve coğrafi özellikler sağlayan ve sayılan turizm çeşitlerinin benzerlerinin gerçekleşmesine imkân sağlayan..."
Yabancıya, 'Çevre Sabıkalısı'na da Tahsis Mümkün: Bakanlık, kendi tasarrufuna geçen taşınmazları, Türk ve yabancı uyruklu gerçek ve tüzelkişilere tahsis edebilecek. Bir yıl içerisinde üçüncü kez idari para cezasını gerektiren bir fiilden dolayı turizm yatırımı veya turizm işletmesi belgesi iptal edilemeyecek.
Yüzde 1 Sınırlaması: Orman sayılan yerlerde turizme tahsis edilecek alan, ildeki ormanların yüzde 1'ini geçemeyecek. Yapılaşmaya esas inşaat emsal değeri 30'u aşamayacak. Ağaç kesilmesi durumunda, kesilen ağaç sayısının iki katı, ağaçların kesildiği alana, bu alanda ağaç dikimi mümkün değilse dört katı kadar ağaç, en yakın alana kesin tahsis öncesi dikilecek. Bu gerçekleşmezse, tesise ait turizm yatırımı veya işletmesi belgesi iptal edilecek.
Geçici Maddeyle Yola Devam: Yasa değişikliği tasarısında göze çarpan maddelerden biri de geçici bir madde. Bu maddeyle Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararı gerekçesinin yayımlandığı 24 Kasım 2007'den önce bakanlıkça kendisine orman tahsis edilip yükümlülüklerini 'kısmen' veya tamamen tamamlamış bulunan, ön izinli veya kesin tahsisi yapılmış yatırımcılar, "Getirilen yeni şartlara uymaları halinde" ormandaki faaliyetlerine kaldıkları yerden devam edebilecek.
Geçici Madde 10 İli Yakından İlgilendiriyor: Böylece, aralarında Başbakan Erdoğan'a yakınlığı ile bilinen Rixos Otelleri zincirinin patronu Fettah Tamince'ye tahsis edilen Antalya Lara Kent Parkı da dahil 53 arazinin tahsisi için yeniden yol açıldı. Bu tahsislerin 21'inin Antalya, 12'sinin Mersin, sekizinin Muğla, dördünün Kars, üçünün Bursa, birer tanesinin de Kayseri, Bolu, Aydın, Isparta ve Kütahya'da olduğu belirtiliyor.
'Üstün kamu yararı budur'
Hükümetin önceki gün TBMM'ye sunduğu tasarının geçmişi, 2004 yılına uzanıyor. Turizmi Teşvik Kanunu'nda, 2004'te yapılan değişiklikle tüm ormanların turizme tahsis edilebilmesinin önü açıldı. Bu düzenlemeden en çok etkilenen illerden biri de Antalya oldu. Baro, söz konusu yönetmelik ve yasanın Anayasa'ya aykırı olduğunu söyleyerek Danıştay'a başvurdu.
Danıştay, yasanın 8. maddesini ve buna bağlı yönetmeliği Anayasa Mahkemesi'ne götürdü. Anayasa Mahkemesi de "1) Ormanların orman olarak kalmalarında üstün kamu yararı var. 2) Düzenlemede ormanlık alanlarının sınırsız tahsisi öngörülüyor" diyerek yasanın 8. maddesinin bazı hükümlerini iptal etti. CHP'liler yeni tasarıyla bu kararın baypas edildiğini savunuyor.
'Yüzde 1 sınırı gerçekçi değil'
CHP TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi Akif Hamzaçebi: Tasarıyla Anayasa Mahkemesi kararı baypas edilmek isteniyor. Tahsis koşulu sayılan dokuz bentte, kapsam dışında kalan hiçbir şey yok! Lara Park ihalesini kamuoyu çok iyi biliyor. Amaç, AKP'nin yaptığı usulsüz tahsislerin tekrar geçerli kılınmasıdır. AKP'nin hukuk anlayışı budur. Tasarı böyle çıkarsa Anayasa Mahkemesi'ne götüreceğiz.
CHP Antalya Milletvekili Hüsnü Çöllü: Tasarıyla Anayasa Mahkemesi kararının bir anlamda arkasından dolanıldı. Tasarıdaki yüzde 1'lik koşul da gerçekçi değil. Şehirlerde orman vasfını yitirmiş yerler var; bunlar yüzde 1 kapsamına girecek mi? Antalya'da Toroslar'daki ormanlık alanla Belek sahilindeki ormanlık alanın değeri de aynı değildir.
Çevre Mühendisleri Odası Genel Başkanı Ertuğrul Ünlütürk: Tasarı orman yağması anlamına geliyor. Oda olarak Çeşme Yarımadası'ndan Belek'e kadar pek çok dava açtık ve kazandık. Yönetmeliklerle yapamadıkları şeyleri Anayasa, yasalarla yapmak istiyorlar. Tahsis edilecek alanlara golf sahaları da açılacak. Bir golf sahasında günlük kullanılan su, 200 bin kişinin yaşadığı bir kentin günlük su tüketimiyle aynı.
Orman Mühendisleri Odası Genel Başkanı Ali Küçükaydın: Geçmişte ne kadar talana kapı aralanmışsa, bu tasarıyla o kadar aralanır. Önemli olan, yetkili kuruluşun uygulaması. Tamamen karşıyız demek gerçekçi değil.