Deprem senaryolarının güncellenmesi, İstanbul’un afet yönetiminin ayrılması uyarısı yapan Prof. Işıkara, Genelkurmay’ın harp oyunları gibi, deprem oyunları oynatmasını, bu arada İstanbul’a girişin de artık yasaklanması gerektiğini savunuyor.

17 Ağustos depreminden sonra can kaybının önüne geçmek ve müdahaleleri daha organize yapmak için tek çatı oluşturulması önerilmişti. Bu öneriye yanıt 9 yıl sonra geldi. Hükümet, afet ve acil durum yönetimini tek çatı altında toplamaya hazırlanıyor. Yıllardır sistemdeki dağınıklıktan ve çok başlılıktan yakınan ve ‘tek çatı’ oluşturulmasının önemi üzerinde duran Prof. Dr. Ahmet Mete Işıkara, yeni yapılanmayı NTV’ye değerlendirdi.

Afet ve acil durum yönetimini tek çatı altında toplamak amacıyla hazırlanan yasa tasarısı Meclis Başkanlığı’na sunuldu. Tasarıya göre, Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü, Sivil Savunma Genel Müdürlüğü ve Afet İşleri Genel Müdürlüğü kaldırılacak. Yerine, tek yönetim birimi olarak ‘Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’ kurulacak. Ayrıca depremden korunmak, zararlarını azaltmak ve politikalar belirlemek amacıyla “Deprem Danışma Kurulu” oluşturulması da planlanıyor.

NTV’nin ‘Haber Merkezi’ programında Oğuz Haksever’in sorularını yanıtlayan Prof. Ahmet Mete Işıkara hazırlanan tasarının 9 yıl gecikmesinin Türkiye’ye pek çok açıdan önceden hazırlanma fırsatını kaybettirdiğini ancak yine de tasarıyı çok önemsediğini belirterek şunları söyledi:

9 Yılda Neler Kaybettik?
“Neler kaybettik? Biz bu olayı 9 sene önce yapmış olsaydık, Dünya Bankası’nın bize vermiş olduğu 1 milyar dolara yakın rehabilitasyon parası vardı. Ben bu ‘tek çatı’yı kurun, dediğim zaman ‘Hocam sen koalisyonu mu bozacaksın’ dediler. Her genel müdürlük başka bir partinin elindeydi, biliyorsunuz. Tabii o parayla bağlantılı Avrupa Birliği kaynaklı bir fon vardı ki; o da 1.7 milyar Euro’ydu. Biz bunları sırf bu tek çatıyı kuramadığımız için kaybettik. Ama şimdi çok geç de olsa çok doğru bir karar verilmiş. Bu tasarının yasalaşması gerekiyor.”

Başbakanlığın Denetimi Altında Olması Lazım
Prof. Işıkara, her biri bir bakanlığa bağlı müdürlükler yerine tek şemsiye altındaki bir yapılanmanın daha çabuk organize olacağını vurgulayarak şöyle devam etti:

“Afet yönetiminin 4 adımı vardır: Hazırlama, risk azaltma, müdahale ve iyileştirme. Onların her birini ayrı ayrı daire başkanlığı yapmışlar. Bu dört adımın mutlaka konuşulması lazım. Ben dönüp baktığım zaman yönetim hizmetleri, Diyanet İşleri Başkanlığı’na benzeyen bir yapıya kavuşacak. Burada bir mesajım var Başbakanımıza. Oluşacak kurumun mutlaka Başbakanlık bünyesi içinde olması lazım. Bir bakanlığın bünyesi içine girmemesi lazım. Çünkü o zaman yine çok başlı bir sistem olur. Bazı devlet bakanlarının refleksi çok çabuk değil. Bu çok çabuk refleks isteyen bir olay. Dolayısıyla burada mutlaka bu sistemin Başbakan yardımcısına bağlı olması lazım.”

Deprem Senoryoları Güncellenmeli
Ahmet Mete Işıkara “Afet meydana geldiğinde ne gibi işler hemen hallolacak?” sorusuna ise şu yanıtı verdi:

“Yasa çıktıktan sonra hemen ilk adımda bu üst kurulun toplanması lazım ve Deprem Danışma Kurulu’nun bir senaryo hazırlaması lazım. ‘İstanbul’da deprem olursa, ben hangi adımları, hangi süreç içinde atmalıyım?’ diye. Yani askerlerimizin oynadığı harp oyunları var ya, ona benzer bir şekilde, ilk bir saatte şu, ikinci saatte şu gibi... Yani bir güncelleme gerekecek mevcut senaryolara.

İstanbul’a Giriş Kesinlikle Yasak Edilmeli
“İkinci olarak kentin güvenlik çemberine alınması lazım. Yani İstanbul’a giriş kesinlikle yasak edilmeli. Çünkü İstanbul şu anda 15 milyon ve 30 milyon da olur, 40 milyon da... İstanbul’un altyapısı bunu karşılayamaz. Bir de İstanbul Valisi’ne ayrı bir yetki verelim. İstanbul Valisi’nin yetkisiyle Siirt ve Hakkari valilerinin yetkisi aynı. Biri 100 bin kişiyi yönetiyor, diğeri 15 milyonu... Sonuç olarak söylemek istediğim şu: İstanbul içinde ayrı bir afet yönetim modeli düşünmemiz lazım. Belki bu kurum kurulduktan sonra İstanbul için ayrı bir afet yönetim modelini de sistem içine sokmak gerekiyor.”