Türkiye'nin, İzmir'in EXPO 2015 adaylığı için çok iyi hazırlanıp tanıtım için de 15 milyon Euro harcamasına rağmen Milano'ya karşı kaybetmesi tartışmaları da beraberinde getirdi. İşte hayal kırıklığının nedenleri hakkında yapılan yorumlar:

EXPO 2015 İzmir Genel Sekreteri Tunç Soyer: "Mucizeye çok yakındık. Suçun payının kimde olduğunu tartışmak yerine yaşanan bu deneyimin sağlayacağı katkılara bakmak gerekiyor. İzmir, Milano ile eşit koşullarda başlamadığı yarışı kaybetti ancak uluslararası organizasyonlarla ilgili çok önemli bir hafıza oluşturdu."

İTO Yönetim Kurulu Üyesi Necmi Çalışkan: "İtalya Başbakanı Prodi, saat 09.00'da Genel Kurul'a gelerek, oyunun rengi belli olmayan 12 Afrika ülkesi ile özel görüşmeler yaptı. Oysa bizim bakanlarımız saat 12.00'da Genel Kurul'a geldiler."

ESİAD Yönetim Kurulu Başkanı Sıtkı Şükürer: "Galip sayılır bu yolda mağlup. Haydi İzmir'i tanıtalım desek EXPO çalışmasında olduğu gibi Cumhurbaşkanı'na da kadar herkesi seferber edip bunu yapamazdık. 150 ülkede Türkiye'de İstanbul dışında İzmir diye bir şehrin var olduğu da anlatıldı."

AKP İzmir Milletvekili Tuğrul Yemişçi: "İzmir tarihinde görülmemiş birliktelik yaşandı. Bundan sonraya bakalım."

Fas Yerine Kore'ye Destek
Türkiye'nin 2012'de yapılacak küçük EXPO için yanlış bir strateji izleyerek Fas yerine Güney Kore'yi desteklemesi Müslüman ülkelerden yeterli desteği alamamasına neden olarak gösteriliyor. Türkiye'nin Latin Amerika, Karayipler ve Afrika'dan beklediği oyları alamadığına, Afrika ile Karayipler, Orta Amerika ve Güney Pasifik ülkelerine yönelik 50'şer milyon dolarlık programların da bu ülke oylarını kazanmaya yetmediğine işaret ediliyor.

Gül Ayrıldı Böyle Oldu
Bazı uzmanlar ise Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Dışişleri Bakanlığı'ndan ayrılmasıyla olayın sahipsiz kaldığını, Gül'ün "Uluslararası Sergiler Bürosu'na yeni ve bize yakın ülkeleri üye yapın" talimatına rağmen oylamaya bir ay kala yeni üye yapılmaya çalışıldığını dile getiriyor. İzmir ile Dışişleri Bakanlığı arasında kopukluk olduğu da iddia edilirken, Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada "İzmir'in tüm dünyada en iyi şekilde tanıtıldığını" belirtti.

'Rüşvet Verildi İddiası'
Türkiye'nin organizasyonu İtalya'nın açıkça dağıttığı paralar nedeniyle alamadığı ve delegelere 'rüşvet' verdiği iddia edildi. Milano adına oy alabilmek için delegelere pahalı hediyeler verildiği öne sürülürken, Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan, "İtalyanlar değişik bazı yan yollara saparak bizi geçti" dedi. Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen ise şöyle konuştu: "Bu tür organizasyonlarda parasal ilişkiler etkilidir. İtalyanlar orada kamp kurdu. Baskı yaptı. Üyelere de tabii çeşitli paketler var."

İlk habere onlar bile inandı
Fransa'nın Başkenti Paris'te 151 delegenin katılımıyla yapılan oylamanın ardından yapılan "İzmir kazandı" şeklindeki açıklama, İtalya'nın Ankara Büyükelçiliği'ni de yanılttı. Türkiye'yi sevince boğan haber üzerine İtalyan Büyükelçiliği de Türkiye'yi kutlayan bir mesaj yayınladı. Ancak, kısa süre sonra resmi sonuç netleşince İtalya'nın Ankara Büyükelçiliği 10 dakika sonra yeni bir mesaj yayınlayarak, "İtalya Büyükelçiliği, Milano kentinin EXPO 2015'in ev sahipliğine seçilmesinden ötürü duyduğu memnuniyeti belirtirken, İzmir gibi prestijli bir rakibe duyulan saygıyı da ifade eder" dedi.

Oy sayımızı 5 dakika önce Başbakan Prodi'ye söyledim
Milano'nun "EXPO 2015"i zaferini İtalya'nın eski BM Daimi Büyükelçisi Francesco Paolo Fulci SABAH'a anlattı. Fulci, "Sonucun açıklanmasından 5 dakika önce Başbakan Prodi'ye kaç oyla kazanacağımızı söyledim, bu şaşmaz bir metottur" dedi. İtalyan diplomatlar özellikle küçük ada ülkeleri ve Afrika ülkeleri üzerinde önemli bir lobi faaliyeti yürüttü. Dış Ticaret Bakanı Emma Bonino da Ortadoğu'da "pembe lobi" yaptı ve Milano'da 277 Ortadoğulu iş kadınının katıldığı bir konferans düzenledi. Milano Belediye Başkanı Letizia Moratti'nin, Nobel Ödüllü eski ABD Demokrat Parti başkan adayı Al Gore'u yanına çekmesi, Kazakistan ziyaretinde eski bir boksör olan milletvekili Serik Konakbayev'e İtalyan boksör Patrizio Oliva ile olimpiyatlarda yaptıkları maçın filmini götürmesi de ilginç yöntemlerdi.

Prodi: Dostluğu Bozmadı
İtalya Başbakanı Romano Prodi ise yarışı Milano'nun kazanmasının İtalya-Türkiye arasındaki dostluğu bozmadığını söyledi. Prodi, "Paris'teki temaslar Cumhurbaşkanı Gül'le dostluğumuzun bozulmaması açısından önemliydi. Hatta beni Türkiye'ye davet etti" dedi.İzmir'in kazanamamasına, Gül'ün ardından davanın sahipsiz kalması ve Müslüman dünyadan destek gelmemesi gerekçe gösterildi. İtalyanların ise sonuç için rüşvet verdiği iddia edildi.

'Allianoi tepkisi' oy kaybettirdi
İzmie'in EXPO 2015'in ev sahipliğini kaptırmasına bir başka sebep olarak da, Allianoi antik kentine sahip çıkılmamasına tepki için gönderilen mektuplar gösterildi. ODTU adına EXPO Genel Sekreterliği'ne yazılan mektupta antik sağlık merkezi olan 800 yıllık Allianoi'nin 50 yıl ömrü olan bir baraj için yok edileceğinin altı çizildi, yetkililerin İzmir'den önce Allianoi'ya gelmesi çağrısı yapıldı.