Yapılarda kalite standardı arttıkça ve binalarda kullanılan teknolojinin sınırları genişledikçe, inşaatlardaki gereksinimler de farklılaşıyor... Dünya kablo pazarının lideri Prysmian'ın Türkiye Genel Müdürü Özmen, konut inşaatlarında 10 yıl önceye göre 5 kat fazla kablo kullanıldığını söylüyor ..

Yıllardır şehirleşmede ve inşaatlarda hep geri planda kalan altyapı yatırımlarının en önemli unsuru kullanılan kablolar. Haberleşme ve enerji iletimimizin kalitesini, hızını ve güvenliğini belirleyen bu gizli elemanlara olan ihtiyaç da her geçen gün artıyor. Hele de konutlarda hayatımıza giren her yenilik beraberinde bir başka kablo getiriyor. Kablo konusunda dünyanın en büyük üreticilerinden ve global pazarın lideri olan Prysmian'ın Türkiye'deki satışları ve cirosu da son 4-5 yıldır durmadan artıyor. Bunun en önemli nedenlerinden birini, Türkiye'deki inşaat yatırımlarının artması olarak değerlendiren Türk Prysmian Genel Müdürü Hakan Özmen, geçmişte teknoloji ihtiyacı çok gelişmediğinden eski binaların daha az altyapı donanımı ile inşa edildiğini vurguluyor. "Şimdi her evde internet, her odada televizyon ve telefon var" diyen Özmen ile kabloların inşaatlar içindeki yerini ve evde doğru kablo kullanımı ile ilgili tavsiyelerini konuştuk. 

- Prysmian ne zamandır Türkiye'de?

Şirketimiz 1964'te kurulmuş Türkiye'de. O dönemin bütün sanayide rol oynayan büyükleri, Koç Grubu dahil, Siemens ortaklığı ile bu kuruluşta yer almışlar. O dönemde tabii endüstri çok azmış. Her şey ithalmiş. O nedenle büyük bir ihtiyaca cevap vermek üzere kurulmuş Prysmian. 1964'ten sonra 1995'e kadar Siemens bünyesinde kalmış. Bu dönemde şimdiki gibi Mudanya'daki fabrikada üretim yapılıyormuş. 1995'ten sonra Pirelli devraldıktan sonra, pazarda genişleme olmuş. Şu anda da 55 ülkede faaliyetteyiz. 70 üretim noktamız var. Dünya pazarına bakıldığında zaten en büyük kablo şirketiyiz. 1998'de tamamlandı Pirelli'ye geçiş. Sonrasında 2005'te Goldman Sachs devreye girdi ve tüm dünyada Pirelli'nin tüm kablo şirketlerini satın aldı. Sadece kablo ile ilgilenen bir grup haline geldik arkamızda da bir finans devi var.

'Üretimi iki katına çıkardık' 
- Son yıllarda buradaki işlem hacminiz ve kablo talebi nasıl değişti?

Talep çok yükseldi tabii. Bir kere, son 4-5 yıldır devamlı büyüyoruz. 2001'de mesela 20 bin ton üretim yaparken şimdi bu rakamı iki katına çıkardık; 50 bin tonu gördük. Türk Telekom, yani haberleşme açısından ise üretimimiz 20-30 katına çıktı. Telekom kapasitesi olarak bölgenin en büyük kapasitesi bize ait. İnşaat sektörü, altyapı ve kablo tercihinin markaya gitmeye başlaması ile büyüyoruz. Bir bilinçlenme var. Ama yeterli değil. 

- Peki inşaatlarda, konutlarda kullanılan kablo miktarı da arttı mı bilinçlenme ve değişim ile?

Tabii eskiden haberleşmemiz de altyapısı da çok yoktu. Hatta eve telefon bile sırayla alınırdı çok çok geçmişte. Camdan içeriye kablo giren evler vardı bir dönem. Durum böyleydi. Bina yapılırken anten, haberleşme altyapıları yapılmazdı. Elektrik altyapısı bile doğru dürüst yapılmazdı. Mesela priz her yerde olmazdı. Şimdi her odada, koridorda, banyoda priz var. Neredeyse her odada televizyon, telefon var. Tüm bunlar göz önünde bulundurulunca 10 yıl önceye göre inşaatlarda kullanılan kablo miktarı 5 katına çıktı. Gittikçe de artacaktır bu oran; buna eminim. Kablonun ciddi bir maliyeti de olmaya başladı.

Evde şalter devamlı atıyorsa kabloya bakın
Kabloların belirli bir büküm kapasitesi var; kırmamak lazım. 
- Kabloyu içindeki bakırın kırılmayacağına emin olarak sarmak lazım. Eğer kırılırsa kıvılcım atıp kısa devre de yapar. 
- Lastik kablolar daha esnektir. Bunun için yapılmıştır zaten ve daha çok dayanırlar. 
- Kablo sürekli akım taşımak için tasarlanmıştır. Elektrikte bırakılabilir. Tek sıkıntısı kendi taşıyabileceğinin üzerinde akıma maruz kaldığında oluşur. Akım taşıma kapasitesi önemli. 
- Şalterler sürekli atıyorsa kabloları kontrol etmek gerekiyor. Demek ki bir sorun var.

Doğru enerji almazsa en iyi TV bile kötü görüntü verir 
- Kablo döşenirken belli standartlar uygulanmazsa ne gibi sonuçları olur?

Mesela biz TSE'ye uygun olduğu söylenen kabloları ölçtürüyoruz ve bakır miktarında bile eksiklikler olabiliyor. O akımı taşıyamayacak kalitede, incelikte tel kullanıyorlar. Ya da kalitesi düşük bakır kullanıyorlar. Tabii bir ev aldığınızda her yanı kapalı. Neresinde ne var göremiyorsunuz. Kimse de bilmiyor. Elektrikçinize de hangi kabloyu kullandığını sormuyorsunuz ama sizi bilinçlendirmeleri lazım. Elektrik odaları çalışmalar yapıyor ama Türkiye ihtiyaçtan fazla büyüdüğü için hiç yeterli olmuyor. Bir TV alıyorsunuz. Görüntüsü en kalitelisi sanıyorsunuz. Ama arada kullandığınız kablo kötü olursa o güzel görüntüyü alamıyorsunuz. Aldığınız cihaz ne olursa olsun onun enerji taşıyan kablosu, altyapısı yetersizse ona verdiğiniz para boşa gidiyor. Evde de eğer elektrik tesisatınız düzgün yapılmadıysa bu durum cihazlarınıza zarar veriyor.

- Kablonun inşaattaki yeri ne?

Standart ve standart dışı durumlar söz konusu. Türkiye'de de standartların iyi yönde değişmesi için çalışıyoruz. Kurşunsuz, çevreye zarar vermeyen üretim tarzları gibi. Ya da ona bağlı olarak opsiyonları yüksek kablo üretiminin artması gibi. Maalesef inşaat piyasasında maliyet çok ön planda. Türkiye depremden sonra değişti; bazı standartlara giriş oldu. Özellikle otel ve alışveriş merkezi inşa edenler biraz daha bilinçli oldu, yaptığı yatırımın uzun vadeli yaşaması lazım çünkü. Kaliteli kablo kullanmaya başladılar. Yangınlar genelde elektrik kontağından çıkıyor. Kablo yandıktan sonra bina yanıyor. Ya da çevreyi yakmıyor ama çıkardığı zehirli maddeler yüzünden sizi zehirliyor. O nedenle kısa devrelerde kontaklarda oluşan ölümler ağırlıklı olarak kablonun toksik madde çıkarmasından oluşuyor. Otel sahipleri işte bu standartları koyuyor artık. Alışveriş merkezi ve otelciler bunlara dikkat ediyor. Bazı prestijli siteleri yapanlar da bilinçli. Biz de bilinçlendirmeye çalışıyoruz.

Ne kadar enerji lazımsa ona göre kablo seçilmeli 
- Ne kadar akım çekeceğinizi hesaplayın. Diyelim mutfak; oradaki cihazlarınızın hangileri aynı anda çalışır? Bu hesaplanmalı. Ve hep bir tolerans payı bırakıp biraz daha yükseğini kullanmakta fayda var. 
- Haberleşme altyapısına karar vermek lazım. Örneğin ben dijital haberleşme sistemi kullanacağım. Ya da kablo TV istiyorum. Ona göre bakır mı fiber mi hangi kabloyu kullanacağına karar vereceksin. 
- Kablo ne kadar ince olursa o kadar rahat döşüyorlar; o nedenle kalitesiz kablo kullanma ihtimalleri yüksek. Buna dikkat etmek lazım. Eğer uydu varsa buna dikkat edilmeli.