Yerüstünde birçok barajı olan Türkiye, şimdi de yeraltı barajlarıyla tanışacak.
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ), özellikle yağışların yetersiz olduğu iç bölgelerde yaşanan kuraklık sorununun çözümü için 'yeraltı barajları projesi' geliştirdi. DSİ uzmanları, tüm dünyada bulunan yeraltı barajlarını da inceledikleri proje ile Çankırı, Çorum, Kırıkkale ve Ankara'da yeraltı barajlarının yapılması için çalışmalara başladı. Uzmanlar, yeraltı barajlarıyla kırsal kesimdeki insanlara daha kaliteli ve sürekli su sağlanacağını kaydetti. Yeraltı baraj sisteminin çok uzun süre devam eden ve çok düşük maliyetli bir sistem olduğuna dikkat çeken yetkililer, "Bu sistemle ihtiyacınız olduğu kadar kaynağı kullanıyorsunuz su israf olmuyor. Üstelik su hiçbir işleme tabi tutulmadan kaynağından sağlıklı bir şekilde direk içime sunulabiliyor" dedi.
Dünyada yaygın
Yeraltı barajları, Brezilya ve Japonya ile bazı Ortadoğu ülkeleri başta olmak üzere dünyanın bir bölgesinde yeraltı suyunu depolamak veya depolanan yeraltı suyunu arttırmak üzere başvurulan bir yöntem. Brezilya dünyada yeraltı barajları bakımından en zengin ülkelerin başında geliyor. Brezilya'nın Pernambuco eyaletinde 1990'lı yıllarda 500 adet küçük ölçekli yeraltı barajı inşa edildi.
DSİ, 20 yıl önce Antalya'daki uygulamasıyla ilk yeraltı barajı yapan kuruluşlardan biri. Projeyle, Türkiye'de sadece bir kaç tane ve küçük çaptaki yeraltı barajlarına daha büyük çapta yenileri eklenecek. Uzmanların verdiği bilgiye göre, sulama ve içme suyu barajları artık tüm dünyada çok daha az inşa ediliyor. Bunların yerine yeraltı sularını daha fazla besleme teknikleri geliştiriliyor veya yeraltı barajları yapılıyor.
MTA da devrede
Bu arada, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maden Tetkik Arama (MTA) Genel Müdürlüğü bünyesinde küresel etkilerini bilimsel olarak inceleyecek bir çalışma grubu oluşturuldu. Çalışma grubu DSİ ve üniversitelerle de işbirliği yaparak Türkiye'nin iklim periyotlarını bilimsel olarak inceleyecek. Bu çerçevede, kuraklık tehlikesiyle karşı karşıya bulunan Konya, İzmir, Bursa, Trakya, Aydın, Manisa ve Erzurum gibi bölgeleri susuz bırakmamak için, yeraltındaki kapalı akiferlere su pompalanacak. 'Doğal depolar' olarak da tanımlanabilecek akiferler; içlerinde suyun serbestçe girebileceği veya hareket edebileceği boyutta ve miktarda birbiriyle bağlantılı, boşluk içeren kayaçlardan oluşmuş kesimler olarak biliniyor.
MTA yetkilileri, Türkiye'de başta Konya olmak üzere İzmir, Bursa, Erzurum ve Trakya'daki Ergene ovalarındaki yeraltı suları ile Küçük Menderes, Büyük Menderes, Gediz nehirleri ve daha birçok akarsu, göl ve akiferin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğuna dikkat çekiyor. Suyun azalmasının tarımsal ve hayvansal üretimin yok olması ve bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkması riskini beraberinde getireceğini belirten yetkililer, önümüzdeki yıllarda yaşanacak olası kuraklığa karşı risk taşıyan bölgeler başta olmak üzere Türkiye genelinde yeraltı akiferlerinin su ile besleneceğini bildirdi.