Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği’nin (GYODER) ‘Gayrimenkul Sektörü ve İller İçin Öngörüler 2015’ adındaki çalışmasında Antalya, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Mersin ve Samsun illerinde gayrimenkul sektörü ve öngörüleri araştırıldı. Çalışmada 9 ilin; konut sektörü, alışveriş merkezleri, turizm ve konaklama tesisleri ve sanayi ve lojistik alanları ve bu alanlardaki yatırım potansiyeline dikkat çekildi.

Daha önce sırayla “Konut”, “İstanbul”, “5 Büyük İl” konularında birçok araştırma raporuna imza atan Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER), “Gayrimenkul Sektörü ve İller için Öngörüler 2015” başlığı adı altında dördüncü raporunu yayınladı. Raporda, Antalya, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Mersin ve Samsun’un yatırım alanları ve potansiyeli incelendi.

Rapor, Dr. Can Fuat Gürlesel tarafından hazırlandı. Bu raporun beşincisi 10 ilave ili de kapsayacak şekilde 2008’de, altıncısı ise 2009’da “Dar Gelirli Ailelerin Konut Sorunu” başlığı altında hazırlanacak.İşte raporda yer alan dokuz il ve bu illerin yatırım potansiyeli:

Antalya
Konut sektörü ve konut piyasası
Antalya’da 2006 yılı itibari ile kentsel alanlardaki konut sayısı 463 bin 374, inşaat ruhsat izni olmayan konut sayısı 106 bindir.

Antalya’da 2007-2015 yılları arasındaki konut ihtiyacı 236 bin olarak öngörülmektedir. 173 bin adet hane halkı artışı, 36 bin adet kentsel dönüşüm, 27 bin adet yenileme kaynaklı konut ihtiyacı olacaktır.

Antalya’da konut talebini etkileyen unsurlar ile ilgili olarak; 2000 yılında 101 bin, 2005 yılında 106 bin kiracı hane halkı vardır ve 2006 yılında 4 bin 757 dolar olan kişi başına gelirin 2010 yılında 5 bin 125, 2015 yılında 5 bin 710 dolara çıkması beklenmektedir.

Antalya’da konut sektöründe genişleme lüks ve markalı konutlarda sınırlı, orta üst sınıf konutlar ile yerli ve yabancıların müstakil konutları için kuvvetli olarak sürecektir. Orta sınıf konutlar için konut kredisi kullanımı önemli olacaktır (2006 yılında 9 bin 802 adet konut kredisi kullanılmıştır).

Perakende pazarı ve Alışveriş Merkezleri(AVM)
Alışveriş Merkezleri(AVM) ile ilgili ekonomik büyüklükler; 2006 yılında Antalya’nın gayri safi hasılası 9.9 milyar dolar, özel tüketim harcamaları 7 milyar dolar, perakende harcamaların payı yüzde 44 ve perakende harcamalar 3.1 milyar dolardır.
Antalya’da 2006 yılı itibari ile 8 AVM’de 101 bin 849 metrekare kiralanabilir alışveriş merkezi alanı bulunmaktadır. Bin kişi başına kiralanabilir alan 50.5 metrekaredir. AVM kiralanabilir alan başına yıllık potansiyel perakende harcama 30 bin 340 dolardır.

2009 sonuna kadar 8 AVM daha açılacaktır. 2009 sonunda toplam AVM kiralanabilir alanı 336 bin 849 metrekare, bin kişi başına kiralanabilir alan 148.1 metrekare olacaktır.

Antalya’da 2015 yılında bin kişi başına 200 ve 250 metrekare kiralanabilir alan senaryolarına göre toplam AVM kiralanabilir alanı 536 bin 200 ve 670 bin 290 metrekareye ulaşmaktadır. Bu iki ayrı senaryoya göre 2010-2015 yılları arasında 200-330 bin metrekare kiralanabilir alana sahip AVM yatırım potansiyeli öngörülmektedir.

Sanayi ve lojistik alanlar
Tarıma dayalı sanayi yatırımlarının organize sanayi bölgelerinde genişleyeceği ve bu çerçevede sanayi alanlarına ve turizm ve özel tüketim ağırlıklı dağıtım amaçlı lojistik alanlarına ihtiyacın ve talebin artacağı öngörülmektedir.

Diyarbakır
Konut sektörü ve konut piyasası
Diyarbakır’da 2006 yılı itibari ile kentsel alanlardaki konut sayısı 205 bin 986, inşaat ruhsat izni olmayan konut sayısı 129 bin adettir.

Diyarbakır’da 2007-2015 yılları arasındaki konut ihtiyacı 90 bin olarak öngörülmektedir. 36 bin adet hane halkı artışı, 45 bin adet kentsel dönüşüm, 9 bin adet yenileme kaynaklı konut ihtiyacı olacaktır.

Diyarbakır’da yoğun çarpık ve kaçak yapılaşma nedeni ile düzenli bir konut piyasasının oluşması zaman alacaktır. Diyarbakır’da büyük ölçüde sosyal konut ihtiyacı bulunmaktadır. Kamu sektörü kentin konut üretimini sürükleyecektir. Özel sektörün konut üretimine ve konutlarına yönelik talep sınırlı kalacaktır.

Perakende pazarı ve AVM’ler
2006 yılında Diyarbakır’ın gayri safi hasılası 4.2 milyar dolar, özel tüketim harcamaları 3 milyar dolar, perakende harcamaların payı yüzde 60 ve perakende harcamalar 1.8 milyar dolardır.

Diyarbakır’da 2006 yılı itibari ile 2 adet AVM ve 28 bin 020 metrekare kiralanabilir AVM alanı bulunmaktadır. Bin kişi başına kiralanabilir alan 18.7 metrekare AVM kiralanabilir alan başına yıllık potansiyel perakende harcama 64 bin 250 dolardır.
2009 sonuna kadar 3 alışveriş merkezi daha açılacaktır. 2009 sonunda toplam AVM kiralanabilir alanı 139 bin 020 metrekare, bin kişi başına kiralanabilir alan 88.5 metrekare olacaktır.

Diyarbakır’da 2015 yılında bin kişi başına 125 ve 150 metrekare kiralanabilir alan senaryolarına göre toplam AVM kiralanabilir alanı 213 bin 500 metrekare ve 256 bin 200 metrekareye ulaşmaktadır. Bu iki ayrı senaryoya göre 2009-2015 yılları arasında 80-120 bin metrekare kiralanabilir alana sahip AVM yatırım potansiyeli öngörülmektedir.

Turizm ve konaklama tesisleri
Diyarbakır’da turizmin tarih-kültür-inanç turizmi ile iş-ticaret odaklı turizm şeklinde iki eksende sınırlı ölçüde gelişeceği öngörülmektedir. Bu çerçevede Diyarbakır’da mevcut konaklama tesislerine ilave olarak çok amaçlı kongre-fuar-sanat etkinliklerinin yapılabileceği oteller (4-5 yıldızlı), iş olanakları ile donatılmış konsept (business oriented) oteller (4 yıldız-3 yıldız) ve tarih-kültür-inanç turizmine yönelik butik otellere (3 yıldız) ihtiyaç olacağı öngörülmektedir.

Sanayi ve lojistik alanlar
Sanayi ve lojistik alanlarına talep sınırlı olarak gelişecektir. Hayvancılığa dayalı organize sanayi bölgesine yönelik talep olacaktır. Lojistik alanlara daha çok iç ticaret ağırlıklı sınırlı talep olacaktır.

Erzurum
Konut sektörü ve konut piyasaları
Erzurum’da 2006 yılı itibari ile kentsel alanlardaki konut sayısı 123 bin 500, inşaat ruhsat izni olmayan konut sayısı 65 bin 382’dir.

Erzurum’da 2007-2015 yılları arasındaki konut ihtiyacı 36 bin olarak öngörülmektedir. 9 bin adet hane halkı artışı, 18 bin adet kentsel dönüşüm, 9 bin adet yenileme kaynaklı konut ihtiyacı olacaktır.

Erzurum’da konut sektöründe ana gelişme düşük ve orta gelir grubunun konut ihtiyacının karşılanmasına yönelik sosyal konut üretimi olacaktır. Özel sektörün katılımı ve konut üretimi sınırlı kalmaya devam edecektir. Üretilen konutların değeri ve değerlenme oranları da sınırlı kalacaktır.

Perakende pazarı ve AVM’ler
2006 yılında Erzurum’un gayri safi hasılası 2.47 milyar dolar, özel tüketim harcamaları 1.76 milyar dolar, perakende harcamaların payı yüzde 53 ve perakende harcamalar 0.94 milyar dolardır.

Erzurum’da 2006 yılı sonu itibari ile AVM bulunmamaktadır. 2009 sonuna kadar 2 AVM daha açılacaktır. 2009 sonunda toplam AVM kiralanabilir alanı 46 bin metrekare, bin kişi başına kiralanabilir alan 47.5 metrekare olacaktır.

Erzurum’da 2015 yılında bin kişi başına 80 ve 100 metrekare kiralanabilir alan senaryolarına göre toplam AVM kiralanabilir alanı 78 bin 200 veya 97 bin 800 metrekareye ulaşmaktadır. Bu iki ayrı senaryoya göre 2009-2015 yılları arasında Erzurum’da çok sınırlı AVM yatırım potansiyeli öngörülmektedir.

Turizm ve konaklama tesisleri
Erzurum’da 2015 yılına kadar kış turizmi ve kış sporları eksenli bir turizm gelişimi olacaktır. Bu gelişme eğilimleri çerçevesinde Erzurum’da önümüzdeki dönemde Palandöken-Konaklı bölgesinde kış sporlarına yönelik konaklama tesisleri (4-5 yıldızlı) ve spor tesisleri, alternatif spor-doğa sporları için konaklama tesisleri (butik-özellikli-3 yıldızlı) ile termal turizmi için termal tesisler (3-4 yıldızlı) ihtiyacı olacağı öngörülmektedir.

Sanayi ve lojistik alanlar
Sanayinin sınırlı bir gelişme göstereceği öngörüsüne bağlı olarak sanayi alanlarına sınırlı talep olacaktır. Hayvancılığa dayalı ihtisas sanayi bölgesi yeni yatırım alanı olacaktır. Doğu Anadolu’nun bölgesel merkezi işlevi ile iç ticaret ve dağıtıma dayalı lojistik alan talebi de olacaktır.

Eskişehir
Konut sektörü ve konut piyasası
Eskişehir’de 2006 yılı itibari ile kentsel alanlardaki konut sayısı 216 bin 637 adet inşaat ruhsat izni olmayan konut sayısı 76 bin 244 adettir.

Eskişehir’de 2007-2015 yılları arasındaki konut ihtiyacı 47.5 bin olarak öngörülmektedir. 16 bin adet hane halkı artışı, 22.5 bin adet kentsel dönüşüm, 9 bin adet yenileme kaynaklı konut ihtiyacı olacaktır.

Eskişehir’de mutlak nüfus büyüklüğü ve nüfus artışı öngörüleri konut sektöründeki sayısal büyümeyi sınırlandırmaktadır. Nüfus artışı kaynaklı konut ihtiyaç ve talebi sınırlı kalırken kentsel dönüşüm ve yenileme kaynaklı konut ihtiyacı ve talebi Eskişehir konut sektörü ve piyasalarında daha belirleyici olacaktır.

Perakende pazarı ve AVM’ler
2006 yılında Eskişehir’in gayri safi hasılası 4.6 milyar dolar, özel tüketim harcamaları 3.3 milyar dolar, perakende harcamaların payı yüzde 47 ve perakende harcamalar 1.55 milyar dolardır. Eskişehir’de şu anda bir adet AVM bulunmamaktadır. 2009 sonuna kadar ise 6 alışveriş merkezi açılmış olacaktır. 2009 sonunda toplam AVM kiralanabilir alanı 149 bin 890 metrekare, bin kişi başına kiralanabilir alan 205.3 metrekare olacaktır.

Eskişehir’de 2015 yılında bin kişi başına 250 ve 275 metrekare kiralanabilir alan senaryolarına göre toplam AVM kiralanabilir alanı 183 bin 750 metrekare ve 202 bin 125 bin metrekareye ulaşmaktadır. Bu iki ayrı senaryoya göre 2009-2015 yılları arasında 35-50 bin metrekare kiralanabilir alana sahip AVM yatırım potansiyeli öngörülmektedir.

Turizm ve konaklama tesisleri
Yüksek teknolojiye dayalı bir sanayi kenti olma hedefi ve üniversitelerin varlığı Eskişehir’i bilim ve teknoloji odaklı bir iş-ticaret merkezi haline getirmektedir. Bu çerçevede Eskişehir’de mevcut konaklama tesislerine ilave olarak iş olanakları ile donatılmış konsept (business oriented) otellere (4 yıldız-3 yıldız), spor, dinlence, eğlence, kültür ağırlıklı konaklama ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik butik otellere (3-4 yıldız) ihtiyaç olacağı öngörülmektedir.

Sanayi ve lojistik alanlar
Eskişehir bir inovasyon merkezi olarak yüksek teknolojili sanayilerin gelişeceği bir bölge olacaktır. Ayrıca uygun sanayi alanları ile Marmara ve Ankara arasında yeni sanayi havzası olacaktır. Sanayi alanlarının gelişimi OSB içinde olacaktır. Ulaşım altyapısındaki gelişmelere bağlı olarak ve OSB içindeki lojistik üssün de gelişimi ile lojistik alan ihtiyacının da genişleyeceği öngörülmektedir.

Kayseri
Konut sektörü ve konut piyasaları
Kayseri’de 2006 yılı itibari ile kentsel alanlardaki konut sayısı 297 bin 719, inşaat ruhsat izni olmayan konut sayısı 86 bin adettir.

Kayseri’de 2007-2015 yılları arasındaki konut ihtiyacı 60 bin olarak öngörülmektedir. 24 bin adet hane halkı artışı, 27 bin adet kentsel dönüşüm, 9 bin adet yenileme kaynaklı konut ihtiyacı olacaktır.

Kayseri’de ekonomik ve sosyal gelişme ile birlikte sağlıklı ve nitelikli konut talebi de artacaktır. Kayseri’de nitelikli, orta ve üst gelir gruplarına yönelik özel sektörün gerçekleştireceği konut üretimine ilişkin önemli bir gelişme potansiyeli görülmektedir. Buna bağlı olarak düzenli ve sağlıklı bir konut piyasası oluşacaktır.

Perakende pazarı ve AVM’ler
2006 yılında Kayseri’nin gayri safi hasılası 4.9 milyar dolar, özel tüketim harcamaları 3.5 milyar dolar, perakende harcamaların payı yüzde 54 ve perakende harcamalar 1.9 milyar dolardır. Kayseri’de 2006 yılı itibari ile 4 alışveriş merkezi ve 48 bin 652 metrekare kiralanabilir AVM alanı bulunmaktadır. Bin kişi başına kiralanabilir alan 44.1 metrekaredir. AVM kiralanabilir alan başına yıllık potansiyel perakende harcama 39 bin 055 dolardır.

2009 sonuna kadar 3 alışveriş merkezi daha açılacaktır. 2009 sonunda toplam AVM kiralanabilir alanı 163 bin 652 metrekare, bin kişi başına kiralanabilir alan 146 metrekare olacaktır.

Kayseri’de 2015 yılında bin kişi başına 175 ve 200 metrekare kiralanabilir alan senaryolarına göre toplam AVM kiralanabilir alanı 201 bin 600 ile 230 bin 400 metrekareye ulaşmaktadır. Bu iki ayrı senaryoya göre 2010-2015 yılları arasında 35 - 65 bin metrekare kiralanabilir alana sahip AVM yatırım potansiyeli öngörülmektedir.

Turizm ve konaklama tesisleri
Kayseri’de kış turizmi ile iş-ticaret odaklı turizm ve Kapadokya ile uyumlu tarih kültür turizminin gelişeceği öngörülmektedir. Bu çerçevede (4-5 yıldızlı), iş olanakları ile donatılmış konsept otellere (3-4 yıldızlı), dinlence-eğlence ağırlıklı konaklama ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik butik-otellere (3-4 yıldızlı) ihtiyaç olacağı öngörülmektedir.

Sanayi ve lojistik alanlar
Kayseri’de sanayi ve lojistik alan ihtiyacı ve talebi yüksek olacaktır. Sanayi gelişimi OSB’ler içinde devam edecektir. Kurulması planlanan 6 lojistik köyden biri Kayseri Boğaz köprü’de olacaktır. Kayseri Anadolu’nun lojistik merkezi haline gelecektir. Bu nedenle lojistik alan talebinin de yüksek olacağı öngörülmektedir. 

Kocaeli
Konut sektörü ve konut piyasası
Kocaeli’nde 2006 yılı itibari ile kentsel alanlardaki konut sayısı 256 bin 254, inşaat ruhsat izni olmayan konut sayısı 31 bindir.

Kocaeli’nde 2007-2015 yılları arasındaki konut ihtiyacı 94 bin olarak öngörülmektedir. 67 bin adet hane halkı artışı, 18 bin adet kentsel dönüşüm, 9 bin adet yenileme kaynaklı konut ihtiyacı olacaktır.

Kocaeli’nde konut sektörü deprem sonrası yeniden yapılanma sürecini henüz tamamlamamıştır. Kocaeli’nde bir yandan nitelikli ve güvenli konut açığının kapatılması, diğer yandan orta ve üst gelir grupları için nitelikli konut üretimi aynı anda gelişme gösterecektir.

Perakende pazarı ve AVM’ler
AVM’ler ile ilgili ekonomik büyüklükler; 2006 yılında Kocaeli’nin gayri safi hasılası 17.5 milyar dolar, özel tüketim harcamaları 12.5 milyar dolar, perakende harcamaların payı yüzde 50 ve perakende harcamalar 6.3 milyar dolardır.
Kocaeli’nde 2006 yılı itibari ile 4 alışveriş merkezi ve 49 bin 792 metrekare kiralanabilir AVM alanı bulunmaktadır. Bin kişi başına kiralanabilir alan 36.5 metrekaredir. AVM kiralanabilir alan başına yıllık potansiyel perakende harcama 126 bin 500 dolardır.

Kocaeli’nde 2015 yılında bin kişi başına 100 ve 125 metrekare kiralanabilir alan senaryolarına göre toplam AVM kiralanabilir alanı 162 bin 100 ile 202 bin 625 metrekare ulaşmaktadır. Bu iki ayrı senaryoya göre 2009-2015 yılları arasında 110-150 bin metrekare kiralanabilir alana sahip AVM yatırım potansiyeli öngörülmektedir.

Turizm ve konaklama tesisleri
Kocaeli’nde turizm kısa süreli konaklama odaklı kış ve yaz turizmi ile iş-ticaret turizmi eksenli gelişecektir. Bu çerçevede Kocaeli’nde mevcut konaklama tesislerine ilave olarak kış turizmi merkezinde otel ve spor tesislerine (3-4-5yıldızlı ), yaz turizm merkezlerinde otellere (3-4-5yıldızlı) ve butik otellere, alternatif sporlar ile eğlence-dinlence amaçlı ve kısa süreli konaklama ihtiyaçlarını karşılayacak butik otellere olacağı öngörülmektedir.

Sanayi ve lojistik alanlar
Kocaeli’nde sanayi ve lojistik faaliyetlerinde önemli bir genişleme öngörülmektedir. İstanbul sanayisinin Kocaeli’ne kayışı artarak devam etmektedir. Kocaeli içinde de belediyenin yeni nazım planı gereği şehir içinde kalan sanayi firmaları şehir dışına çıkarılmaktadır. Kocaeli ayrıca sanayileşmenin genişlediği Zonguldak, Bartın, Bolu, Düzce, Yalova illeri için de taşımacılık ve lojistik merkezi haline gelmektedir. Kocaeli ili kurulması planlanan 6 lojistik köyden birine Köseköy’de ev sahipliği yapacaktır. Kocaeli’nde yeni sanayileşme alanları büyük ölçüde organize sanayi bölgeleri olacaktır.

Konya
Konut sektörü ve konut piyasası
Konya’da 2006 yılı itibari ile kentsel alanlardaki konut sayısı 417 bin 283, inşaat ruhsat izni olmayan konut sayısı 131 bin adettir.

Konya’da 2007-2015 yılları arasındaki konut ihtiyacı 148 bin olarak öngörülmektedir. 85 bin adet hane halkı artışı, 45 bin adet kentsel dönüşüm, 18 bin adet yenileme kaynaklı konut ihtiyacı olacaktır.

Konya’da nitelikli konut üretiminin genişleyerek süreceği beklenmektedir. Konut sektörü özel sektörün öncülüğünde yeni yerleşim alanları ve konut bölgelerinde genişleme gösterecektir. Bu genişleme bölgelerinin başında Selçuklu, merkez ilçe Karatay ve Meram bölgesi gelmektedir.

Perakende pazarı ve AVM’ler
2006 yılında Konya’nın gayri safi hasılası 9.7 milyar dolar, özel tüketim harcamaları 6.9 milyar dolar, perakende harcamaların payı yüzde 52 ve perakende harcamalar 3.6 milyar dolardır.

Konya’da 2006 yılı itibari ile 4 alışveriş merkezi ve 122 bin 054 metrekare kiralanabilir AVM alanı bulunmaktadır. Bin kişi başına kiralanabilir alan 50.4 metrekaredir. AVM kiralanabilir alan başına yıllık potansiyel perakende harcama 29 bin 495 dolardır.

Konya’da 2015 yılında bin kişi başına 100 ve 125 metrekare kiralanabilir alan senaryolarına göre toplam AVM kiralanabilir alanı 277 bin 800 metrekare ve 347 bin 250 metrekareye ulaşmaktadır. Bu iki ayrı senaryoya göre 2008-2015 yılları arasında 150-225 bin metrekare kiralanabilir alana sahip AVM yatırım potansiyeli öngörülmektedir.

Turizm ve konaklama tesisleri
Konya’da turizm, odaklı tarih-inanç-kültür turizmi ile küçük-orta ölçekli sanayi ve ticaretin hızlı genişlemesine bağlı iş-ticaret-fuar-kongre odaklı turizm ekseninde gelişecektir. Buna bağlı olarak Konya’da mevcut konaklama tesislerine ilave olarak çok amaçlı, kongre-fuar-kültür etkinliklerinin yapılabileceği otellere (4-5 yıldız), iş olanakları ile donatılmış otellere (3-4 yıldız) ihtiyaç olacağı öngörülmektedir.

Sanayi ve lojistik alanlar
Konya’da sanayi alanı ihtiyacı artmaya devam edecektir. Ancak parsel ve alan büyüklükleri KOBİ’lerin ihtiyacı nedeni ile küçük olmaktadır. Bu özellik sanayi alanları için gayrimenkul yatırımı cazibesini sınırlandırmaktadır. Lojistik alan ihtiyacı ise ihracata dayalı sanayilerin gelişimi ile dış ticaret odaklı olarak artacaktır. Ancak Konya’nın ulaştırma anayollarına ve hatlarına uzaklığı lojistik yatırımı cazibesini sınırlandırmaktadır.

Mersin
Konut sektörü ve konut piyasası
Mersin’de 2006 yılı itibari ile kentsel alanlardaki konut sayısı 345 bin 519, inşaat ruhsat izni olmayan konut sayısı 126 bin adettir.

Mersin’de 2007-2015 yılları arasındaki konut ihtiyacı 147 bin olarak öngörülmektedir. 84 bin adet hane halkı artışı, 45 bin adet kentsel dönüşüm, 18 bin adet yenileme kaynaklı konut ihtiyacı olacaktır.

Mersin’de kaliteli, sağlıklı ve yaşanabilir konutlara talep giderek artmaktadır. Mersin’de özel sektörün üreteceği, toplu konut-site niteliğinde, az katlı, geniş yaşam çevresi olan nitelikli konutlara talep artacaktır. Mersin’de yeni yaşam ve konut alanı olarak şehrin kuzeyinde yer alan Yenişehir bölgesi gelişme göstermektedir. Mersin’de ikincil konut talebinin de devam edeceği öngörülmektedir. Ancak ikincil konutlar çok katlı nitelikten az katlı, site, villa, bahçeli evler niteliğine dönecektir.

Perakende pazarı ve AVM’ler
Mersin’in 2006 rakamları ile gayri safi hasılası 10.5 milyar dolar, özel tüketim harcamaları 7.5 milyar dolar, perakende harcamaların payı yüzde 50 ve perakende harcamalar 3.8 milyar dolardır.

Mersin’de şu anda üç AVM yer almakta. 2008 sonuna kadar üç alışveriş merkezi daha açılacaktır. 2008 sonunda toplam AVM kiralanabilir alanı 117 bin 486 metrekare ve bin kişi başına kiralanabilir alan 60.6 metrekare olacaktır.

Mersin’de 2015 yılında bin kişi başına 150 ve 175 metrekare kiralanabilir alan senaryolarına göre toplam AVM kiralanabilir alanı 330.bin metrekare ve 385 bin metrekareye ulaşmaktadır. Bu iki ayrı senaryoya göre 2009-2015 yılları arasında 210 -270 bin metrekare kiralanabilir alana sahip AVM yatırım potansiyeli öngörülmektedir.

Turizm ve konaklama tesisleri
Mersin’de turizmin iki ana eksende gelişeceği öngörülmektedir. Bunlardan ilki yaz turizmi odaklı, ancak kitle turizmi dışında özellikli ve farklı turizm çeşitlerinin öne çıkacağı bir gelişme yaşanacaktır. 2006 yılında Mersin’de ilan edilen 3 yeni bölge ile turizm bölgesi sayısı 8’e çıkmıştır. İkinci gelişme ekseni ise ticaret-lojistik ağırlıklı gelişmeye bağlı olarak iş-ticaret-kongre-fuar odaklı turizm faaliyetleri olacaktır

Sanayi ve lojistik alanlar
Mersin önümüzdeki dönemde Türkiye’nin en önemli lojistik merkezlerinden biri olacaktır. Türkiye’nin dış ticaretinde Marmara metropol alanı ve İzmir’in yanı sıra, Mersin Anadolu odaklı üçüncü ana çıkış kapısı haline gelmektedir. Mersin limanı Türkiye’nin yük taşımacılığında ikinci büyük limanı olacaktır ve liman bölgesi ve çevresinde geniş bir lojistik alan ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Bu çerçevede Mersin’de gayrimenkul yatırımları olarak lojistik alanların çok önemli bir gelişme ve yatırım fırsatı sunacağı, sanayi alanlarında ise genişlemenin kurulu OSB içinde olacağı öngörülmektedir.

Samsun
Konut sektörü ve konut piyasası
Samsun’da 2006 yılı itibari ile kentsel alanlardaki konut sayısı 266.bin 784, inşaat ruhsat izni olmayan konut sayısı 100 bin’dir.

Samsun’da 2007-2015 yılları arasındaki konut ihtiyacı 45 bin olarak öngörülmektedir. 9 bin adet hane halkı artışı, 27 bin adet kentsel dönüşüm, 9 bin adet yenileme kaynaklı konut ihtiyacı olacaktır.

Samsun’da önümüzdeki dönemde konut sektörü ve konut piyasalarını yenileme yatırımları ile kentsel dönüşüm çalışmaları şekillendirecektir. Özel sektörün ticari amaçlı konut üretimi ve gelişiminin sınırlı kalacağı öngörülmektedir. Samsun’da kent çevresinde yeni toplu konut ve yerleşim alanları gelişmektedir. Şehir merkezinde konut üretimi için alan kalmamıştır.

Perakende pazarı ve AVM’ler
Samsun’un 2006 yılı itibariyle gayri safi hasılası 5.1 milyar dolar, özel tüketim harcamaları 3.6 milyar dolar, perakende harcamaların payı yüzde 53 ve perakende harcamalar 1.9 milyar dolardır.

Samsun’da 2006 yılı itibari ile bir alışveriş merkezi ve 14 bin 452 metrekare kiralanabilir AVM alanı bulunmaktadır. Bin kişi başına kiralanabilir alan 12.1 metrekaredir. AVM kiralanabilir alan başına yıllık potansiyel perakende harcama 132 bin 160 dolardır.

Samsun’da 2015 yılında bin kişi başına 75 ve 100 metrekare kiralanabilir alan senaryolarına göre toplam AVM kiralanabilir alanı 85 bin 800 metrekare ve 114 bin 400 metrekareye ulaşmaktadır. Bu iki ayrı senaryoya göre 2008-2015 yılları arasında 60-85 bin metrekare kiralanabilir alana sahip AVM yatırım potansiyeli öngörülmektedir.

Turizm ve konaklama tesisleri
Samsun’da turizmin Samsun’un Karadeniz’deki bölgesel ticaret rolüne bağlı olarak iş-ticaret odaklı gelişme göstereceği öngörülmektedir. Samsun’da ayrıca Havza ilçesi turizm gelişim bölgesi ilan edilmiştir. Bu bölgede de dinlence-eğlence ağırlıklı turizm faaliyetleri gelişme gösterecektir.

Sanayi ve lojistik alanlar
Samsun sanayi, organize sanayi bölgeleri içinde gelişecektir. Merkez OSB’de yer kalmamıştır. Bu nedenle yeni kurulan Bafra OSB’ne, planlama aşamasındaki Tekkeköy’deki gemi inşa sanayi bölgesi ile gıda ihtisas organize sanayi bölgesine talep olacağı öngörülmektedir. Petrol ve doğalgazın çıkış kapısı olması ve petrol rafinerisi kurulması olasılığı da sanayi alanlarını etkileyecektir..