Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) tarafından düzenlenen 8. Gayrimenkul Zirvesi’nde konuşan GYODER Başkanı Bekir Cumurcu, konut sektöründe faiz hadlerinin yükseldiği, inşaat maliyetlerinin arttığı ve beklentilerin bozulduğunu söyledi. Cumurcu, buna bağlı olarak da potansiyel alıcıların kararlarını erteleme eğilimine girdiğini ifade etti.

Özellikle büyük şehirlerin, kentsel dönüşüm ve kentsel yenileme düzenlemeleriyle büyük ölçekli potansiyellerinin değerlendirilmesi gerektiğinin altını çizen Cumurcu, bu alanın yerli ve yabancı yatırımcıların işbirliği açısından önemine dikkat çekti. Alışveriş merkezlerine yönelik bir rapor hazırlandığını anlatan Cumurcu, ‘Çok fazla alışveriş merkezi yapıldı’, ya da ‘Daha çok alışveriş merkezi gerekli’ gibi genellemeler yerine sektörün tabiatı gereği, nerede ve ne kadar alım gücü olduğu ve bu satın alma gücünün dağılımı kriterlerine göre yeni ya da ilave yatırım ihtiyacını ortaya koyacaktır” dedi.

Cumurcu, bu konuda dikkat edilmesi gereken önemli noktanın, yabancı yatırımcıların getiri beklentisi olduğunu dile getirerek, içinde bulunulan ekonomik ve siyasal gelişmeler ışığında bu beklentilerin yüzde 2 civarında yukarı çekildiğini kaydetti.Cumurcu, bu noktada yabancıların güvenin tekrar kazanılması gerektiğine vurgu yaptı.

TOKİ: Arsa satışı ile 6 katrilyon TL gelir bekliyor
Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Erdoğan Bayraktar, TOKİ’nin 2003’ten beri kentsel dönüşüm projelerine ağırlık verdiğini söyledi. Bayraktar, bu çerçevede 100’e yakın belediyeyle anlaşma yaparak, ciddi kentsel dönüşümün gerçekleştirildiğini anlattı. Bayraktar, İstanbul’da kentsel dönüşüm kapsamında 3 milyon konutun yarısından fazlasının değişmesi gerektiğinin altını çizerek, “Bu tarz çalışmalar arazi geliştirme bakımından çok önemli bir unsurdur” dedi.

Bayraktar, TOKİ’yle ilgili lüks konut yapımındaki eleştiriler için ise, “Tabi ki esas arzulanan bu ama modern dünya içinde yarı denetimi ve güvenliği dışındaki bütün kamu kuruluşları, özel kuruluşların tamamının kendi kaynağını üreterek iş yaptığını görmekteyiz. Bu böyle olmalı. Eğer siz kendi kaynağınızı üreterek iş yaparsanız başarılı olursunuz. Bugün ABD ve Japonya’da gayrimenkul sektörünün en temel unsuru olan arsa satışı karşılığı modelini uygulayarak, 40 bin konut ürettik” diye konuştu. Başta İstanbul olmak üzere İzmir ve Ankara’da da konut ürettiklerini anımsatan Bayraktar, bu işlerle TOKİ ve emlak gayrimenkul yatırım ortaklığına 6 katrilyon TL geleceğini, bunun da, 4 katrilyon TL’sini almış olduklarını bildirdi.

Bayraktar, Türkiye’de 81 şehrin 425 ilçesinde bin 29 şantiyede 315 bin konut rakamına ulaştıklarını aktararak, arsa satışı karşılığı modeliyle dünyadaki en ileri teknolojileri Türkiye’ye taşıdıklarını söyledi. Diğer yandan, TOKİ’nin yaptığı konutların yüzde 80’inin alt gelir grubuna yönelik olduğunu belirten Bayraktar, bu çalışmaların ‘sosyal devlet’ olma gereğiyle yapıldığını kaydetti.

SPK Başkanı: GMYO, kar dağıtmada istekli olmalı
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Doç. Dr. Turan Erol, Gayrimenkul yatırım sektörüne yatırım yapanların düzenli gelir beklentisi içindeki yatırımcılar olduğunu belirten Erol, bu çerçevede gayrimenkul yatırım ortaklarının da (GMYO)yatırımcıların beklentilerini karşılama noktasında biraz daha gayret göstermeleri gerektiğine dikkat çekti. Erol, GMYO kar dağıtımı konusunda daha istekli olunmasını isteyerek, “Nasıl ki vergi ve stopaj konusunda başka yerlerden beklentilerimiz var. Sizden de kar konusunda daha istekli olmanızı bekliyoruz” diye konuştu. Erol, ayrıca, konut ihtiyacı konusunda çok yoğun çalışmalar yapıldığını kaydederek, bunun dışında ise konut sektörü değerlendirmesinden lisanslamaya, gayrimenkul değerlendirme birliği uzmanlığına kadar sektörün düzenlendiğini anlattı. Hem konut değerlendirme, hem gayrimenkul değerlendirme uzmanlığı üzerinde çalıştıklarını aktaran Erol, bu çalışmaların hem yerli, hem de yabancı yatırımcıların güven sağlamaları konusunda etkili olacağını kaydetti.

Alt yapı yatırımları da önemli,
Mortgage sektörünün milli gelire oranının ABD’de yüzde 70 civarında, AB ülkelerinde yüzde 50 civarında, Türkiye gibi ülkelerde ise yüzde 25-30 arasında değiştiğini bildirerek, “100 yıl sonra nasıl bir rakam verebileceğimize baktığımızda, statik bir hesaplamayla mortgage sistemi işlemeye başlarsa 150-200 milyar dolarlık bir değeri olabileceğini söyleyebiliriz” dedi. Gayrimenkul yatırım ortaklarının daha iyi bir düzeye ulaşması gerektiğini söyleyen Erol, mortgage kanunu aşamasında, faizlerin vergi indiriminde istenilen sonucun elde edilemediğini kaydetti. Erol, hazine, kamu garantisi konusunun kendileri tarafından da desteklenmediğinin altını çizerek, faizlerin vergi indirimi konusunda ise, daha iyi olunabileceğini belirtti. Gayrimenkulun, bir çok ekonomik sektöre olumlu katkısı olduğunu vurgulayarak, “Alt yapı yatırımının finansmanı konusu, üzerinde durulması gereken bir alan. Alt yapı yatırım ortaklığı çalışmamız var. Gayrimenkul yatırım ortaklığı modeli bize daha başka alanlar açısından ışık tuttu. Ama bu modelin daha işler kılınması gerekir. Sermaye piyasası yatırımcılarının çok daha aktif şekilde bu alana girmelerini sağlayabiliriz” dedi.