Bir süre önce, Vali Nuri Okutan'ın girişimi ile kırsal alanda kaçak yapılaşmanın önlenmesi konulu bir toplantı düzenlendi. Trabzon'u sevenlerin tüm imkânlarını seferber ederek yardımcı olmak isteyeceği bir konu. Kırsal alandaki yapılanma çirkinliğini birebir yaşayan bir doğasever olarak girişim dikkatimi çekti. Yaylalarda yapılaşmaya elbette dur denmeliydi ama işe önce yaşadığımız kentlerden başlamak gerektiğini düşündüm. Neyse ki, toplantıda Vali Okutan'ın, yaylalardaki yapılaşmalarla ilgili bir dizi tedbirler aldıklarını belirterek bazı zorluklarla karşılaştıklarını ifade etmesinin ardından konuşan Bayındırlık ve İskân Bakanı Faruk Özak, sözü benim istediğim yere getirmiş ve kentler genelinde çok çarpık, plansız ve kaçak yapılaşmalar olduğunu söyleyerek konuşmasına başlamış.
Bakan haklı. Trabzon da bu kentlerden biri. Adeta acınacak halde. Kent, kimliğini kaybetti. Bir garip şehir oldu. Çocukluğumda bir ayağım denizde, diğeri kumsalda gezerdim. Ganita'da, Ayasofya'da koşar oynar, Uzunkum'da, Yomra'da, Araklı'da, ya da kentin her yanındaki plajlarda denize girerdik. Ancak artık il merkezinde plaj kalmadı. Trabzon da ilçeleri de Karadeniz Sahil Yolu ile denizden uzaklaştı, adeta hasret kaldı. Yapılaşma ise çirkin mi çirkin. Tekke Mahallesi'nde büyüdüğüm iki-üç katlı, bahçe içindeki evler tarih oldu. Yerlerini çok katlı, estetik yoksunu, birbirine yapışık apartmanlar aldı. O güzelim Boztepe, çok katlı iğrenç binaların art arda dizildiği toplu konut alanına döndü. Beşirli'nin yemyeşil verimli arazilerinde artık bina koyacak yer bile kalmadı. Ama kentin bu acınacak haline rağmen, toplantının konusu, "kırsal alanda kaçak yapılaşma" olarak belirlenmiş.
Çirkin yapılaşma sürüyor
Bir de toplantının katılımcılarından biri dikkatimi çekti: Trabzon'un eski belediye başkanlarından Asım Aykan. Aykan, yıllarca RP'nin il başkanlığını yaptı. 1994 ve 1999 yıllarında iki dönem Trabzon belediye başkanı seçildi. 2002'den bu yana da AK Parti milletvekili olarak görev yapıyor. Aradan yıllar geçti. Ancak, Aykan'ın görev yaptığı dönemde kentteki çirkin yapılaşmanın artarak sürdüğü geldi aklıma. Eğer yanlış hatırlamıyorsam, 1990 yılında yaşanan sel faciasında çok sayıda insanın hayatını kaybettiği Değirmendere'nin kenarında inşa edilen sanayi sitesi Aykan'ın döneminde yaptırıldı. Yine Değirmendere'nin eskiden denize döküldüğü alana, 5 katı iş hanı, üstteki 7 katı da öğrenci yurdu olarak kullanılan ve Karadeniz Teknik Üniversitesi Jeofizik Bölümü yetkililerinin "Trabzon'da bir deprem olursa ilk yıkılacak bina" olarak değerlendirdiği 12 katlı o çirkin yapı da Asım Aykan'ın Trabzon Belediye Başkanlığı döneminde ve katkıları ile inşa edildi. Aykan, görevde bulunduğu süre içinde Trabzon'un doğu girişinde, Boztepe'nin yamaçlarına gecekonduların yapılmasına da oy için ses çıkarmadı! Bu sıraladıklarım sadece aklıma ilk gelenler. Daha da fazlasını isteyenler, Başkan Aykan ile defalarca mahkemelik olan dönemin Mimarlar Odası Başkanı Bekir Gerçek'e sorsun. Sıralamaya kalksa sayfalar yetmez.
Ancak Trabzon'un bu hale gelmesinde elbette tek suçlu Asım Aykan değil. Kim ne derse desin, Trabzon'da görev yapan tüm belediye başkanları ve belediye meclislerinin, kentin çirkin gelişimine şu ya da bu şekilde katkısı olmuştur. En büyük suçlu, oy kaygısıyla ülkeyi sahipsiz bırakan iktidarlardır. Ve elbette sessiz kalan bu ülkenin vatandaşlarıdır.
Vali Okutan, bence çok önemli bir adım attı. İlerleme sağlanır mı, yaylalardaki gelişigüzel yapılaşmaya bir son verilebilir mi bilemiyorum ama ileride tüm ülkeye örnek olabilecek böyle bir girişimi sonuna kadar destekliyorum. Ancak ben yanlış yerden başlandığını, önce kapımızın önündeki pisliği temizlemek zorunda olduğumuzu düşünüyorum. Haksız mıyım?