Özbekler ve Buharalı Türklerin İstanbul’daki ikamet merkezi olan 5 tekkeden biri olan Kadırga Tekkesi, kandillerde ve muharrem ayında okunan mevlit ve zikir, dağıtılan Özbek pilavı, aşuresi, Uygur ve Çağatay Türkçesi ile söylenen ilahileri ve ebru sanatçıları ile ünlüydü.

Dönemin İstanbul Defterdarı İsmail Efendi tarafından 1692 yılında yaptırılan Kadırga’daki “Buhara Özbekler Tekkesi” restore edildi. Tekke ve zaviyelerin kapatılmasına kadar 233 yıl hizmet veren, 1990’lı yıllara kadar da sağlam bölümleri ikametgah olarak kullanılan tekke, Osmanlı döneminde bir tür elçilik binası şeklinde de hizmet verdi. Tekke, tasarım merkezi olarak sanatkarlar yetiştirmeye hazırlanıyor.

Sultanahmet civarında Kadırga’da Şehid Mehmed Paşa Yokuşu’nda yer alan “Buhara Özbekler Tekkesi”, 1887’de Sultan 2. Abdülhamid tarafından onarıldı. Padişahın emriyle tekkenin selamlık binası, mescit ve derviş odaları Özbek dervişlerle şeyh ailesinin kullanımına tahsis edildi.

Osmanlı Sarayı, 18. yüzyıldan itibaren Buhara Özbekler Tekkesi’nin şeyhleri ile yakın temasta bulundu ve Orta Asya’daki Türk hanlıkları ile imparatorluk arasında bir tür elçilik görevi yerine getirmeleri istendi. Tekkede 18. yüzyılda şeyh olan Yahya Efendi ile 19. yüzyılın şeyhlerinden Mehmet Efendi, aynı zamanda Babıali nezdinde elçilik görevi yürüttü. Tekkenin bazı bölümleri Özbekistan ve Buhara’dan resmi görevle gelen bazı üst düzey görevlilerin konaklamasına ayrıldı.

Buhara Özbekler Tekkesi, tekke ve zaviyelerin 1925’de kapatılmasından sonra “Türkistan Gençler Birliği”, ve “Türkistanlılar Talebe Yurdu” gibi kurum ve yurtlara ev sahipliği yaptı.

İki yılda tamamlandı
Tekkenin son şeyhi Abdurrahman Efendi 1953’te ölene kadar tekkenin harem dairesinde yaşadı, vefatından sonra ailesi burada yaşamaya devam etti. Şeyhin ailesi, 1990’lı yıllara kadar yaşadı. Eminönü Belediyesi, yıllar içinde harabe halinde sadece taş duvarları kalan Buhara Özbekler Tekkesi’nin restore edilmesi amacıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile 2005’de protokol imzaladı. Büyükşehir Belediyesince 2006 yılında başlatılan restorasyon çalışmaları, iki yılda tamamlandı. Restorasyon sonrasında eski ihtişamına kavuşan tekke, Eminönü Belediyesi tarafından “Uluslararası Tasarım Merkezi” olarak hizmet vermeye hazırlanıyor. Eminönü Belediye Başkanı Nevzat Er, “Uluslararası Tasarım Merkezi” olarak bu ay sonunda hizmete açılacak tarihi tekkenin Eylül başında öğrencileri kabul edeceğini söyledi. Merkezde ilk olarak iç mimari, endüstriyel ve grafik tasarım, prodüksiyon, moda, takı, kostüm ve aksesuar tasarımı ile resim, heykel, hat, tezhip, minyatür, ebru eğitimi verileceğini belirten Er, tekkenin bölümlerinden olan “Çilehane”yi müze haline getirmeyi düşündüklerini kaydetti.