Kentler çok büyük meblağlara mal olmasına rağmen Olimpiyat oyunlarını düzenlemeye hak kazanmak için her zaman öldüresiye bir yarış içine girmeye hazırlar. Olimpiyat oyunlarını düzenlemeye hak kazanan kentler bu sayede altyapılarını da tıpkı küresel imajları gibi tamamen dönüştürmeyi amaçlıyorlar.
Atlanta 1996 yılında olimpiyatlara ev sahipliği yapmaya layık bulunduğu zaman oyunları ne kadar başarısız düzenlediği ya da insan haklarını nasıl katlettiği söz konusu olmadan uluslararası imajını tamamen yeniden inşa etti. Pekin ise aynı şeyi sadece kentte değil bütün ülkede yapmaya kararlı görünüyordu. Aday olan kentin olimpiyatları düzenleyebileceğine de inanılması lazım, tıpkı Londra ve Şikago gibi. Örneğin önümüzdeki yıllar için teklif veren kentler listesindeki Doha, Katar ve Rio De Janiero kentlerinin adaylığı da Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından onaylanmış.
Münih (1972 Yaz Olimpiyatları)
Münih Olimpiyatları'na ne yazık ki İsrailli atletlerin Filistinli teröristler tarafından trajik bir şekilde öldürülmesi damgasını vurdu. Bütün dünyanın izlediği bu trajik olayda rehinelerin tutulduğu bölge, olimpiyatlardan sonra öğrenci evi olarak hizmet verdi. Daha sonra ise bu yapıların yıkılmasına karar verildi. Bu en büyük Olimpiapark alanı, bütün bu olaylara rağmen, hala halk tarafından rekreasyon alanı olarak kullanılıyor. Bu alan hala kentin genel gümüşi silüetinin de en iyi göstergesi.
Montreal (1976 Yaz Olimpiyatları)
Montreal Olimpiyat Stadyumu
Kaynak: Wikimedia
Montreal, Olimpiyat Oyunları’nın bir kenti tahrip etmesinin başlıca örneklerinden. 1978 Oyunları Quebec’in başkenti için uzun vadeli finansal sıkıntılara yol açtı. Olimpiyat Stadyumu’nun açılır kapanır çatısının kontrolünü sağlamak amacıyla tasarlanan yüksek kule 1987 yılına dek tamamlanamadı. Tamamlandıktan sonra da stadyumun çatısı saatte 40 kilometreden fazla bir hızla esen rüzgarlara dayanamadı. 1991 yılında durum daha da kötüleşerek, kulenin büyük bir parçası tesisin üstüne devrildi ve 1999’da 350 m²’lik bir kısmı yıkıldı. Borçları 2006 yılında ancak tamamlanabilen oyunlar ve stadyum, Montrealliler tarafından uzun süre “Büyük Borç” olarak anıldı.
Moskova (1980 Yaz Olimpiyatları)
Luzhniki Olimpiyat Stadyumu
Kaynak: Wikipedia
Afganistan tarafından kışkırtılan boykotlar nedeniyle büyük oranda bir hayal kırıklığı olan Moskova Oyunları, en sönük mimari olimpik deneyimlerden biri oldu. Atina’daki Olimpiyat köyleri, Yunan köşklerini ve Saraybosna, Alpler’deki bir köyü anımsatırken, Sovyetler Birliği gösterişli çok katlı kuleler ve bugün tümü yıkılmış Birleşik Devletler’deki zamanın en korkunç çok amaçlı stadyumlarını andıran Luzhniki Stadyumu’nu inşa etti.
Saraybosna (1984 Kış Olimpiyatları)
Saraybosna’nın 1984 Kış Olimpiyatları’na ev sahipliği yaptığı, Bosna Savaşı sırasında büyük yıkıma uğradığı ve ağır ekonomik koşullara maruz kaldığı için nerdeyse unutulmuş. Kış olimpiyatlarından sekiz yıl sonra kent, askeri tarihi boyunca yaşadığı en uzun süreli kuşatmaya maruz kaldı ve kıyasıya bombalandı. Olimpiyat alanı da dahil olmak üzere ülkenin çoğu yeri savaş alanına döndü. Kentte olimpiyatı hatırlatan ne varsa kayboldu ve geriye kalan yıkık alanlar da yavaş yavaş onarıldı. Kent 10 yıldan fazla bir süre büyüme çabalarının da ötesinde savaş yaralarını da sarmaya çalıştı.
Barselona (1992 Yaz Olimpiyatları)
Kaynak: Wikimedia
Bir yaz günü uçakla Katalanya’ya varınca Gaudi ve İspanyol meyhanelerinde bir mola verip, bütün öğleden sonrayı Barselona’nın beyaz sahillerinde geçirdikten sonra olimpiyat halkaları sayesinde oluşan Montjuic ve oradaki stadyumu gezmek üzere yola çıkarsınız. 1992 Yaz Olimpiyat Oyunları sayesinde Barselona kendisini sadece kentsel anlamda dönüştürmekle kalmamış bölgeyi Avrupa’nın en çok turist çeken kenti haline getirmiş.
Olimpiyat oyunlarından önce, Barselona’da alelade bir Akdeniz sahili olan bölge büyük bir yenileme programıyla Olimpiyat Köyü haline getirilerek 3,2 kilometre uzunluğundaki sahil düzenlenmiş. Daha sonra sahilin diğer bölgelerine restoranlar inşa edilerek burası beslenmiş ve 7’den 70’e birçok insan çekilmiş.
Yenileme bununla kalmamış. Yeni bir liman inşa edilmiş ve kentin yukarı kısmında bulunan tepeye, olimpiyat tarihinin en fotojenik mekanlarından bazıları inşa edilmiş. Olimpiyatlar kentin imajını da değiştirmiş. Barselona yıllık ticaret raporunda Avrupa sıralamasında 11.’likten 4.’lüğe yükselmiş. Barselona otellerindeki yatak sayısı ise 1990’dan 2004 yılına kadar ikiye katlanmış.
2012 Yaz Olimpiyatları’na ev sahipliği yapacak olan Londra ise bu şekilde bir başarı yakalayabilmek için Barselona’ya birçok gezi düzenliyor.
Atlanta (1996 Yaz Olimpiyatları)
Atlanta 1990’ların başında 1996 Yaz Olimpiyatları için bir televizyon kanalıyla yaptığı anlaşmayla finanse edilen bir inşaat patlaması yaşadı. Bu sırada geçici olarak birçok site ve Georgia Üniversitesi Sanford Stadyumu futbol turnuvalarının bir kısmının gerçekleşmesi için tutuldu.
Olimpiyat Stadı’nın 3/4'ü Atlanta Braves beyzbol takımının yeni stadı olması için söküldü – diğer bölümlerinin birçok kısmı yüksek ilim yuvası olan kentteki enstitülere verildi. Georgia State ve Georgia Tech Üniversiteleri, Olimpiyat Köyü’nün bir kısmını öğrenci yurdu olarak devraldı. Su sporlarının düzenlendiği tesisler ise en iyi ulusal takımlardan birisi olan Yellow Jacket yüzme takımına devredildi.
Sidney (2000 Yaz Olimpiyatları)
Sidney, en iyi organize edilmiş ve en neşeli oyunlara imzasını attı. Gezi yazarı Bill Bryson Sidney’deki oyunları “Olayları kendi sersemliğimle abartmak istemem ancak sizi insanlık tarihinin en başarılı etkinliğine davet etmek isterim,” sözleri ile ifade etmişti.
Sidney Oyunları’nın eski planlama başkanı Sue Holliday, olimpiyat yerleşimleri için hazırlanan bir miras programı üzerinde yoğunlaşan kentte düzenlenen bir konferansta, “Sidney bedeli şu anda ödüyor,” demişti.
Bütçe ilk başta üçe katlandı ve yaklaşık 6 milyar Dolar, tanıdık bir olimpiyat modasına harcandı. Bu rakam harcandığında henüz bir madalya bile sahibini bulmamıştı. New South Wales hükümeti, oyunların net tutarının 1,5 milyar Dolar’lık kamu maliyetine eşdeğer olduğunu açıkladı. Sidney Olimpiyat Parkı oyunların bitmesi ile başka bir fuzuli eşyaya dönüştü. Alanın konut ve ticari fonksiyonlara dönüşümü için yapılan uzun vadeli plan 2005 yılına dek ortaya çıkmadı. “Oyunlardan sonra olimpiyatlar için ayrılan alanlara ne olacağı ile ilgili bir politikamız yoktu,” diyor Holliday.
Olimpiyat Parkı yeni bir banliyöye dönüşünceye kadar, meraklı turistler için bir çekim alanı oldu. Ancak, yabancı ziyaretçilerin büyük akınını uman organizatörler bunu hiçbir zaman hayata geçiremediler. Yapılan bir araştırmaya göre, olimpiyatlardan 3 yıl sonra oyunların gerçekleştiği New South Wales’e gelen yabancı turist sayısındaki artış, Avustralya’nın tümünde gerçekleşen turist artışından az oldu.
Atina (2004 Yaz Olimpiyatları)
Atina, modern olimpiyatların vücut bulduğu yer olarak iki defa olimpiyatlara ev sahipliği yaptı bu etkinliklerde en heyecan verici şey ise ikisinde de aynı mekanın kullanılması oldu. 1896’da kullanılan Panathinaiko Stadyumu, maratonun bitiş noktası, birçok paralel yarışmanın ev sahibi ve 2004 maratonunun da başlangıç noktası olarak kullanıldı. Atina’da da tıpkı diğerleri gibi Olimpiyat Stadyumu dönüştürülerek FIFA’nın 4 yıldızlı stadyumu haline getirildi. Kalan tesisler ise diğer sportif faaliyetler için kullanılıyor.
Pekin (2008 Yaz Olimpiyatları)
Pekin Olimpiyat Stadyumu
Kaynak: Wikimedia
Pekin, hiç kuşkusuz mimari açıdan en cüretkar ve kompleks olimpik deneyimi sundu. Kuş Kafesi olarak bilinen ulusal stadyum ve Bayern Münih’in Allianz Arena’sının aydınlatmasına benzer bir moda anlayışına sahip yüzme tesisi, dünya çapında pek çok tasarımcıya ilham kaynağı oldu, Çin, insan hakları ihlalleri konusundaki kara lekesine rağmen oyunlar sürecinde itibar kazandı.
Londra ve Ötesi
Bir sonraki olimpiyatların ev sahibi için yapım aşamasında her şey yolunda. Londra’daki inşaat çalışmalarında olimpik deneyim için yeni hedefler oluşturuluyor. Görünen o ki Londra’nın oyunlardan sonra başka bir büyük stadyumun daha bakımını üstlenmeye ihtiyacı yok. 25.000 kişilik bir stadyumun etrafına geçici tesislerin inşa edilmesi kararlaştırıldı. 2016 oyunlarının favorilerinden biri olan Şikago da bu modelin takipçisi olacağına dair söz verdi. Bu model, Olimpiyat Oyunları’nı varlıklı milletler için bir statü sembolü olmaktan çıkarıp, altyapıdaki zaruri gelişmeler sayesinde çok daha iyi hizmet verebilecek, her ulusta kökleşen gezici bir festivale dönüştürebileceği için Uluslararası Olimpiyat Komitesi – IOC’nin de bu gelişmelere destek verdiği tahmin ediliyor.
Bütün yorumları forumda okuyun!Bütün yorumları forumda okuyun!