Fannie Mea ve Freddie Mac devletleşti, ABD’ye 200 milyar dolar fatura çıktı Hazine Bakanı Henry Paulson’ın Fannie Mea ve Freddie Mac’i kurtarma girişimi 200 milyar dolara mal olacak. Devlet önce şirketlerden 1 milyar dolarlık hisse satın alacak. 100 milyar dolara kadar çıkabilecek bu alımlarla sermaye artırılarak 5 trilyon doları aşan kredi hacmine sahip bu iki kurum üzerinden 11 trilyon dolarlık mortgage sistemi kurtarılacak.
Hazine Bakanı Henry Paulson’ın Amerika’nın iki dev mortgage şirketi Fannie Mea ve Freddie Mac’i kurtarma girişiminin 200 milyar dolara mal olması bekleniyor. Operasyon kapsamında ilk etapta iki kuruluşa el koyan devlet öncelikle bu iki şirketten 1 milyar dolar tutarında hisse alacak. Hazine hisse karşılığı nakit enjekte ederek kuruluşların sermaye artırmasını sağlayacak. Bu yolla 5 trilyon doları aşan vadesi dolmamış kredi hacmine sahip bu iki kurum üzerinden 11 trilyon dolarlık Amerika mortgage sisteminin çökmesinin önüne geçilmeye çalışılacak.
İkincil piyasaların kontrolü
Devletin bu müdahalesinin vergi mükelleflerine zarar vermemesi için de bazı alternatif uygulamalara yönelinecek. Şirketlerden yüzde 79.9’una kadar hisse sahibi olma hakkı bulunan devlet, dağıtılan temettünün ilk alıcısı olma hakkını da elinde bulunduracak. İki şirketten herhangi birinin zarar görmesinin sadece Amerika’da değil tüm dünyada büyük bir krize neden olacağının altını çizen Henry Paulson, bu adım ile mortgage ikincil piyasalarının da kontrolünü büyük ölçüde ele geçirmiş olacak.
Bankaların zararı artacak
Devletin Fannie Mea ve Freddie Mac’e el koyması sadece Amerika’daki bankaların değil, Asya borsalarını ve merkez bankalarını da sevindirdi. Japon Nikkei Borsası’nda 225 şirket ortalamada yüzde 3 değer kazanırken, Hong Kong’un Hang Seng Endeksi de yüzde 4.5 yükseldi. Operasyonun 1930’lu yıllardan bu yana en kötü günlerini yaşayan mortgage kredi faizlerini de aşağıya çekmesi bekleniyor. Buna karşın devlet müdahalesinin Freddie Mac ve Fannie Mea hissedarı bazı bankalar için milyarlarca dolarlık zarar yaratabileceği de öngörülüyor.
Tehdit olması engellenecek
Operasyonun bono sahiplerini, yabancı merkez bankalarını ve devlet yatırım fonlarını koruma altına alması bekleniyor. Ancak Hazine’nin adımı hálá Freddie Mac ve Fannie Mea’nın nasıl bir değişikliğe uğrayacağı konusunda herhangi bir ipucu vermiyor. İki şirketin yönetimleri Federal Konut Finansman Ajansı’na geçtikten sonra, hisseleri New York Borsası’nda işlem görmeyi sürdürecek. İki kurumun borç hacmi yıllar içinde düşürülererek yüzde 10’lara kadar gerileyecek. 2009 sonunda borç hacimleri ise 758 milyar doları aşamayacak. Bu yolla büyüklükleri kontrol altına alınarak ekonominin önünde tehdit olmaları ihtimalinin de önüne geçilmiş olacak. Şirketlerin yapısı hakkındaki son şekillendirmeyi bir sonraki meclis tarafından ele alınması bekleniyor.
Paulson: Müdahalenin maliyeti konuttaki istikrara bağlı
ABD Hazine Bakanı Henry Paulson, konut kredisi sektöründeki Fannie Mae ve Freddie Mac’ın el konulmasının maliyetini, ABD’deki konut fiyatlarındaki istikrarın belirleyeceğini söyledi. Paulson, CNBC Televizyonuna yaptığı açıklamada, müdahalenin maliyetinin şu an itibarıyla tahmin edilemeyeceğini belirterek, konut sektöründeki fiyatların istikrara girerek, konut sektörünün eski günlerine dönmesinin ardından gerçek maliyeti nihai olarak ortaya çıkaracağını bildirdi. Paulson iki kuruluşa el konma gerekçesini şöyle özetledi: "Fannie Mae ve Freddie Mac o kadar büyük ve finans sistemimizle o kadar içiçe ki, bunlardan birinin çöküşü bile bizdeki ve bütün dünyadaki finans piyasalarında büyük karışıklığa yol açar. Şirketlerinin batması Amerikan halkına ev, oto ve tüketici kredisi sağlanmasını ve iş finansını çok olumsuz etkiler. Konutta bu düzeltme bitmeden ekonomimiz ve piyasalarımız toparlanamayacak."
Kurtarma için kim ne dedi
Jean-Claude Trichet (Avrupa Merkez Bankası Başkanı): ABD’nin Fannie Mae ve Freddie Mac’e el koyması çok önemli ve mevcut koşullar altında bunu memnuniyetle karşılıyoruz. Risklerin yeniden fiyatlanması süreci devam ediyor.
George W Bush (ABD Başkanı): Amerikalılar rahat olsun. Attığımız bu adım hem mortgage piyasalarını rahatlatacak. Hem de ekonomide büyümeyi yeniden yakalamamızı sağlayacak.
Ben Bernanke (FED Başkanı): Bu adımlar Amerika’daki konut pazarının güçlenmesine ve istikrarın gelmesine katkıda bulunacak.
Dominique Strauss-Kahn (IMF Başkanı): Bu iki kurum Amerika’daki mortgage piyasaları için merkezi önem taşıyor. Aksiyona geçilmesi hem mortgage pazarına destek olacak. Hem de ekonomik ve finansal açıdan umut verici.
Warren Buffett: Hazine Sekreteri Henry Paulson, Fannie Mae ve Freddie Mac’ee el koymakla tam olarak doğru olanı yaptı. Bu hareket piyasaları sakinleştirmek ve iki şirket hakkında belirsizliği çözmek için önemli bir adım.