Öğrenci olarak geldiği Güllük'ün Kıyıkışlacık Köyü'ndeki İasos antik kentinde 48 yıldır kazılara katılan İtalyan Dr. Fede Berti ile yaptığımız sohbetten sonra, kazı heyetinin içinde tek Türk olan bakanlık temsilcisi Deniz Ongun'a da birkaç soru sormak istiyoruz;
- Siz kaç senedir buradasınız?
- Benim buradaki ilk senem. Aslında Fethiye Müzesi'nde görevliyim. Bakanlık temsilcisi her yıl değişir.
- Siz ne düşünüyorsunuz İasos hakkında?
- Burada, bir antik kentte olması gereken herşey var; agorası, tiyatrosu, mozaikleri, stoası.. Ayrıca tarihi Bizans'a kadar gidiyor. Öğrendiğim kadarıyla M.Ö. 3.000'den başlayıp 1.500'lere kadar burada yerleşme olmuş. Antik dünyada balıkçılıkla tanınıyor, hatta yunuslu çocuk motifleri var.
- Burada kazı heyetinin yaşadığı sorunlar var mı?
- Antik kent çevresindeki arazilerin şahıslara ait olması en büyük sorunlardan biri. Yıllardır bu arazide kamulaştırma yapılmamış. Bu yüzden de antik kentin ortasında bazen inekler gezebiliyor, zeytin toplanıyor, araçlar sokuluyor vb... Bu da buranın şu andaki en büyük problemi. Bir an önce kamulaştırma yapılması gerekiyor.

Koskoca İasos, bir bekçiye emanet...
Kazı heyetinden aldığımız bu bilgiler ışığında, İasos Antik Kenti'nde kısa bir tura çıkıyoruz. İtalyan heyetin görevlendirdiği temizlik işçileri tarihi kalıntıları kurumuş otlardan arındırmaya çalışırken, biz de gezdiğimiz alanla ilgili bilgiyi İasos'un bekçisi Ahmet Çakar'dan alıyoruz. Bu işi severek yaptığını söyleyen Ahmet Bey'e soruyoruz;
- Buralı mısınız?
- Evet, doğma büyüme Kıyıkışlacıklı'yım.
- Burada rehberlik mi yapıyorsunuz?
- Hayır, sadece yardımcı olmaya çalışıyorum. Asıl görevim bekçilik.
- Kaç yıldır buradasınız?
- 1994'ten beri buradayım. Uzun zaman olduğu için kentle ilgili az çok bilgim var.
İasos'ta dolaşırken Ahmet Bey'in bize verdiği bilgilerden yararlanıyor ve ayrıntıları görmeye çalışıyoruz;
- 350-357 yıllarında Akdeniz'de şiddetli bir deprem olmuş. Bu depremde denizde ciddi bir çökme meydana gelince İasos'taki bazı eserlerde de çatlamalar oluşmuş. Eskiden bu şehir bir adaymış ve zamanında Persler tarafından yağmalanmış.
- Kazı heyetinden öğrendiğimize göre; çeşitli dönemlere ait eserler de bulunuyormuş burada.
- Evet. Helenistik dönemdeki eserleri, Roma döneminde restore ederek kullanmışlar. Sonra da zenginliklerinin bir göstergesi olarak mermerlerle süslenmiş. Bir de Karya uygarlığına ait eserler var. geometrik dönem kalıntıları da var. Yani burada 5-6 uygarlığı bir arada görmek mümkün.