Yalnız Kadıköylülerin değil, neredeyse tüm Türkiye'nin bildiği 70 yıllık ünlü Salı Pazarı, bu hafta son kez kurulacak. Son anda bir değişiklik olmaz ise. Esnaf inanmıyor. “Bize bir şey söylenmedi, kolaysa yerimizden kıpırdatsınlar” diyor. Yetkililer ise, 'Çağdaş değil' bahanesiyle ki doğrudur gerçekten çağdaş değil, çoktaaan projeyi onaylatmış da, E5 karayolu kenarında yeni bir yer hazırlatmış bile. Trafiğin karmaşasından Kurbağalı Dere'nin kokmasına, kapkaççılardan, kavga eden hamallara dek, her melanetin günah keçisi olan Salı Pazarı'ndan bir 'don' olsun giymeyen Kadıköylü yoktur neredeyse. Bugüne dek giydiğinize sayın, artık Salı Pazarı'yla vedalaşma zamanı. Kentsel dönüşüm projelerinin çoğu, 'Kentsel Soysuzlaşma' şeklinde uygulanıyor ya... “Kentsel Dönüşüm” diye diye, bin yıllık Sulukule alışveriş merkezi oldu. Şimdi sırada Salı Pazarı var. Çağdaşlaştırarak korumak ve yaşatmak yerine, Salı Pazarı'nı da yok ediyorlar. Islah etmektense, “Kaldıralım olsun bitsin” diyorlar. “İkizlere başlık hanım geeel” esprisi semt pazarı kültüründen gelip dilimize yerleşmedi mi? “Gel bağyan geeel, ne alırsan 5 lira, 5 lira” diye bağıran pazarcıların, tezgahının üstünde dantelli eteğiyle gerdan kırıp bel kıvıran bıyıklı esnafı izlemenin, tek tek seçerek patates, soğan almanın keyfi dünyanın neresinde var? Hatta ezik domates koydu diye satıcıyla tartışıp dolu naylon poşeti tafrayla geri boşaltmanın...

Semt Pazarı Gidecek
Doğrudur, haftanın o günü trafik içinden çıkılmaz haldedir. Ama büyük alışveriş merkezlerinin hangisinin çevresinde trafik kilit değil ki? “Kapkaççılar da var” diyeceksiniz. Ama 2 yıl önce Akmerkez'de de benim cüzdanım kürklü bir kadın tarafından kaşla göz arasında iç edilmişti. Kaldı ki Salı Pazarı'nda hiçbir güvenlik önlemi yok. Su, tuvalet ve çevrenin kirliliğine gelince, o da Belediye'nin işi. Çalışacak. Hem de çok çalışacak.

Şimdi, E5 karayolu kenarında, eski Otosan'ın karşısında, düzenli tezgahlar, çeşmeler, tuvaletler ve güvenlik önlemleriyle Kadıköylüye yaraşır bir pazar yeri yapılmış. Demek ki olabiliyor. Madem üç katlı alışveriş merkezi inşa edilirken zaten yollar genişleyecek, yeni yol ve kavşaklar da yapılacak, bu düzenlemeler neden eski Salı Pazarı'nın yerinde de yapılmasın? Hem de kent biraz soluklansa. Ama olmaz. Olmaz, çünkü o zaman kimse para kazanamaz. İhaleler iktidara yakınlığıyla bilinen firmalara verilemez. Başkan Kadir Topbaş sahibi olduğu Saray Muhallebicisi'nden bir tane de burada açamaz. Eşe dosta el altından verilecek dükkanlar da olmaz.

Domates, Biber, Konçerto
Salı Pazarı'nın yerine yapılacak alışveriş merkezi tıpkı bir uzay istasyonu gibi. Göğü kaplayan devasa metal kubbesi Kadıköy'ün naifliğini bozacak. Projenin, Batman'in ünlü ‘Arkham Akıl Hastanesi’nden apartıldığı da iddialar arasında. Bir söz vardır pek severim; “Akılları pazara sermişler, herkes kendi aklını almış”. Mimar Hakan Kıran'ın, pazaryeri projesi için akıl hastanesi projesinden öykünmesi bu sözden kaynaklanmış olabilir mi?

Kadıköy'ün yeni uzay üssünün bir bölümünde, yine meyve, sebze satılacak ve semt pazarı kültürü yaşatılacakmış. İstinye Park'taki gibi... İlkokul müsamere sahnesi tadında, ruhsuz...

Yap-işlet-devret yöntemi ile 30 yıllığına Taşyapı İnşaat'a verilen proje, 50 milyon dolara mal olacak. Okuma salonu, sinema salonları, konser ve sergi etkinlikleri de üst katlarda yer alacak. Yani alt katta eli nasırlı pazarcılar, üst katta ise piyano resitali dinlemeye gelenler olacak. İşte kültürel kaynaşma diye ben buna derim! Bu yozlaştırılmış semt pazarında satılan maydanozun demeti ise elbette şimdiki gibi 50 kuruş olmayacak.

Aslında, Kadıköy'ün tarihi sit alanı olarak değerlendirilmesi ya da halkımızın pazar geleneğine sahip çıkılması falan bir yana; deprem ya da başka bir olağan üstü halde, Kadıköylülerin toplanacakları, çadırların kurulacağı 'tek açık alan' geri dönüşü olamayacak şekilde yok ediliyor. Tartışılması gereken bir başka konu da bu…