Türkiye’yi bu hafta zorlu bir maç bekliyor. Karşısında tasarım devi İtalya var. Ancak bu maçın oynanacağı saha biraz farklı; İstanbul’daki Tophane-i Amire Kültür ve Sanat Merkezi. İtalyan Ticaret Merkezi, burada, 4-10 Kasım tarihleri arasında GOL! isimli bir sergi düzenliyor.

Sergi isminden logosuna, İtalyan tasarımıyla futbol sistemleri arasında ilişki kurmayı amaçlıyor. Pembe logosuysa rengini İtalya’nın en ünlü spor gazetesi "Gazzetta dello Sport"tan alıyor. Serginin ilk günü düzenlenecek seminerde ise, tasarımın duayenleri, iki ülkeyi kıyaslayacak. Bir dostluk maçı niteliğindeki bu semineri ücretsiz dinleyebilirsiniz. Sergiye giriş de ücretsiz. İtalyan Ticaret Merkezi Müdürü Roberto Luongo ve kürator Denis Santachiara ile konuştuk.

Geçen yıl Hindistan’ın Mumbai şehrinde de düzenlenen serginin amacı, Rönesans’tan günümüze İtalyan tasarımının evrelerini, adeta bir geçit olarak sunmak. Bunun yanında uluslararası pazarlarda 50 milyar Euro’luk bir ihracat hacmine sahip olan İtalya ve Türkiye arasında nasıl bir işbirliği yapılabileceğini tespit etmek.

İtalyan Ticaret Merkezi Müdürü Roberto Luongo, "Türkiye, tasarımı 360 derece kavramış bir ülke. Artık sadece tişört ve mobilya aksamında üretici değil mobilya sektöründe, Türk yaratıcılığının yardımıyla büyük bir ülke olmaya başladı" diyor.

Tasarımcı ve küratör Denis Santachiara, futbolun İtalyan tasarımının büyük bir metaforu olduğunu düşünüyor: "İtalyan tasarımı uzun geleneğe dayanan takım ruhu, şampiyonlar ve zaferlerle dolu bir süreçten geçti. İtalyan projesi şampiyon olma geleneğine dayanıyor. Çok uzun bir zamandır takımın oyun sistemi güçlü ve görülmedik bir tarzda evrim geçirdi ve gollerinin niteliği ve niceliği açısından zirveye ulaştı. Metaforlar bir yana, Gol diye kastettiğimiz tabii ki objeler ve ürünler."

Peki İtalya tasarımlarını sergilemek için neden Hindistan’dan sonra Türkiye’yi seçtiler? Roberto Luongo, Türkiye’nin büyük bir geleneğe, tarihe ve kültüre sahip olduğunu söylüyor: "Bu ortamda mimari ve tasarım birer büyüme ve gelişim unsuru. Bulunduğu bölgede sanayi güç olan Türkiye, günümüzde öne doğru sıçrayıp belli başlı pazarlara girmeyi ve mobilya sektöründe önemli bir rakip olmayı hedefliyor. İstanbul’da bulunduğum üç yıl içerisinde, tüm Türkiye’yi gezme fırsatım oldu ve tasarım alanında uluslararası arenada rekabet edebilecek kapasitede üretici fimalara sahip olunduğu görüşüne vardım." 

Maçı kim kazanacak 
Serginin ilk günü düzenlenecek seminerin başlıca amacı, iki ülkenin tasarım tecrübelerini karşılaştırıp özellikle İtalyan mobilya sektörünün kendini uluslararası platformlarda ne şekilde ispatladığının ve hızla gelişmekte olan Türk tasarımının altını çizmek. Bir dostluk maçı niteliğindeki bu seminerde bir kalede Denis Santachiara ve Giulio Lacchetti, diğer kalede Koleksiyon Mobilya’dan Faruk Malhan ve Nurus Mobilya’dan Renan Gökyay olacak. Hakemse bir Türk, ekonomist yazar Kenan Mortan. Tasarım duayenleri iki ülkenin tasarımda ortak noktalarını, farklılıklarını ve yaklaşımlarını karşılaştıracak. Bakalım kazanan kim olacak?

Tasarımcı ve küratör Denis Santachiara 
Tasarımda çok ilginç bir takım olmaya başladınız 
İtalyan firmaları arasında sürekli bir rekabet ve maç havası var mı?
İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki dönemde, İtalyan tasarım ekibi üretim ve oyun taktiklerinde mükemmelliği yakaladı ve oyuna yeni teknolojiler, bilgi birikimi ve profesyonellik getirdi. "Futbol kulüpleri" sistemi aslında İtalyan mobilya sektöründe faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli mobilya üretici firmalarını tanımlamak için kullanılan bir metafor. Bu firmalar büyük canlılığa ve araştırmaya açık, uluslararası pazarlarda dikkatlice oynayan, sürekli kendini yenileyen, yeni teknolojileri takip eden ve "İtalyan Sistemi" diye tabir edilen bir organizmayı oluşturuyor. Bu sayede de en iyi, deneyimli ve genç oyuncularıyla sıklıkla tasarım dünyasına gol atma fırsatı buluyor.

Peki bazı tasarımcılar sadece İtalyan oldukları için işe 1-0 galip başlamıyor mu?
İtalyan tasarımcısı olmak mutlaka her zaman bir marka, ancak günümüzde bu denli globalleşmiş ve hızlı pazarda bu yeterli değil. Asıl mesele, Italian Design markasını elde etmekten çok, korumak.

Sizce tasarımda Türkiye’den kaç gol yer, kaç gol atarsınız?
Tasarımı geliştirecek kapasitede bir takım oluşturdunuz ve sizin gibi gelişmiş takımlarla oynamak bizim için önemli. Bahsettiğiniz iki ülke ilişkileri de bunun bir kanıtı ancak ticaret yeterli değil, tasarım kültürel katma değer açısından çok önemli. Türkiye bilindiği gibi kültürel varlıkların zengin olduğu bir ülke. Bu varlıklar ilgilenildiği ve geliştirildiği takdirde ulusal, hatta uluslararası tasarıma katkıda bulunacaktır. Gerçek bir fanatik için takımdan çok atılan güzel goller önemlidir.

Türk tasarımında size en çekici gelen noktalar neler?
Akademik hayatımda Türk tasarımcı ve tasarım öğrencileriyle çok tanıştım ve bu kişilerin şekillerle ve renklerle olan özgürlüklerine hayret ettim. Aynı şekilde geleceğe yaklaşımları da çok güzeldi. Dolayısıyla bence çok ilginç bir takım olmaya başladınız.

Roberto Luongo - İtalyan Ticaret Merkezi Müdürü
Türkiye'nin attığı goller bizi aratmıyor
İtalya tasarımı öğretmek istemiyor, dünyadaki değişik sesleri dinleyerek yeni yaklaşımların altını çizmek istiyor. Tasarım İtalya’nın ruhunda, DNA’sında, geleneğinde, kültüründe, tarihinde var. Son yıllarda Türk tasarımcıların sayısının artmasıyla Türkiye yüksek sayıda goller atmaya başladı ve ağır çekimde bakacak olursak Türkiye gibi ülkelerin attıkları goller bizimkileri aratmıyor, hatta Türkiye’ninkiler diğer ülkelere göre en iyilerinden.

Organik tasarımlardan tasarımcı objelerine pek çok ürün sergilenecek
Sergide tüm dünyadan tasarımcıların, üretici İtalyan firmaları adına tasarladıkları ürünler görülebilecek. Başlangıç noktasında Rönesans dönemindeki atölyeler ve Leonardo da Vinci’nin prototip tasarımları yer alacak. Sonrasında İtalyan tasarımının tarihini yazan, 20. yüzyılın büyük şampiyonları sizi karşılayacak. Doğa, Sürprizler, Dönüşüm, Kaleydeskop, Parıltı, Ölçüsüzlük adlı bölümlerde, İtalyan tasarımlarıyla ilgili temel bilgilere ulaşma fırsatı tanınacak, en son İtalyan tasarımlarıyla ilgili bilgiler verilecek. Mesela, İkonlar bölümü, çoğunluğu İtalyan ustaların kaleminden çıkan İtalyan tasarımının en ünlü bazı ürünlerinin sergilendiği bir oda olacak. Doğa bölümünde organik menşeli ürünler sergilenecek. Sürpriz bölümünde küçük tipolojik yeniliklerle, daha önce keşfedilmemiş fonksiyon bileşimleri ve tasarım adına görenleri şaşırtan yeni buluşlar olacak. Dönüşüm; formlarını kullanıcının isteklerine göre kısa sürede değiştirebildiği nesneleri barındıracak. Kaleydoskop, İtalyan mobilya firmalarının her türlü malzemeyle çalışabilme, her türlü yöntemi ve formu deneme becerilerini gösterecek. Parıltı, hayal gücünü ateşleyen nesnelerin olduğu bölüm olacak. Ölçüsüzlük ise son zamanlarda ürünlerde çok sık görülen ölçeği değiştirme konseptini ele alacak. Son olarak İtalyan tasarımcıların kendileri ve yaptıkları işleri anlattıkları röportajlar seyredilecek.