Haberler

İnadına markasız tasarım

Tarih: 3 Kasım 2008 Kaynak: Radikal Yazan: Elif Türkölmez
Adı ‘markasız kaliteli ürünler’ anlamına gelen ve dünya çapında hayranları olan mütevazı tasarım firması Muji, ilk mağazasını Nişantaşı’nda açtı. Avrupa Bölge Başkanı Hiroto Oki, en önemli ilkesi sadelik olan markayı anlattı.

Türkiye’de ilk mağazasını açacağı duyulduğunda, yurtdışına sık seyahat eden ve her gidişinde de Ikea marka bir ürün almadan dönmeyen bir arkadaşım, “Artık herkesin evi benim ev gibi olacak, çok mutsuz oldum” diyerek derin üzüntüsünü dile getirmişti. Şimdi aynı ifadeyi bir Japon tasarım firması olan Muji’yle bir çeşit aşk ilişkisi kuranların yüzlerinde de görebiliriz. Zira bu dünyaca ünlü ama çok mütevazı tasarım firmasının Türkiye’deki ilk ve henüz tek mağazası dün itibarıyla Nişantaşı’nda açıldı. Tavaları, havluları, tütsüleri, geri dönüştürülmüş kâğıttan defterleri, renk renk kalemleri, bereleri, gömlekleri, aynaları, sabunlarıyla ama en önemlisi Muji’nin felsefesiyle tanışmak isterseniz, Akkavak Sokak’taki 13 numaralı dükkânı bir ziyaret edin. Biz hem ziyaret ettik hem de Muji’nin Avrupa Bölge Başkanı Hiroto Oki’ye “Nedir bu Muji çılgınlığı?” diye sorduk.

Muji ne demek?
Japonca ‘Markasız kaliteli ürünler’ anlamına geliyor. ‘Mujirushi ryohin’in kısalmış hali.

‘Az, çoktur’ ilkesini düstur edinmiş bu markanın felsefesini anlatır mısınız?
En iyi materyali kullanarak en uygun fiyata, yeni ve sade ürünler geliştirmek. Biz bir yaşam tarzı sunuyoruz aslında. Bazı insanlar ürünlerimizi sade ve kullanışlı olduğu için alır, bazıları ucuz olduğu için ama herkes için her yerde ve günün her saatinde kullanabileceği ürünler bunlar. Beyaz, kahverengi, siyah gibi çok az renk çeşidiyle çalışırız. Modaya göre değişmeyen bir çizgimiz var. Çevreye duyarlılık önemli, neredeyse bütün ürünlerimiz geri dönüştürülmüş malzemeden yapılır.

Türkiye için de ucuz mu fiyatlarınız?
Ucuz demeyelim ama uygun. Hiçbir ürün hak ettiği fiyatın üstünde değil. Kalitesine göre değerlendirirseniz ucuz bile. Ambalajlama, mağaza düzeni gibi ayrıntılara da fazla para harcamıyoruz.

Mağazanızı neden Nişantaşı’nda açmaya karar verdiniz?
Ben Londra’da yaşıyorum ve Türkiye’yi çok iyi tanımıyorum. Ama sizce hatalı bir karar mı?

Hatalı değil ama burası kalburüstü bir semt ve marka imajı hakkında ipuçları veriyor.
Böyle bir imaj yaratmayalım, biz çok mütevazı bir markayız. Gördüğünüz gibi cadde üzerinde değil, ara sokakta açtık mağazayı. Marka bile değiliz hatta, daha doğrusu markalaşma gayretinde değiliz. Çünkü firmalar markanın adını kullanarak etiket için de ürün kadar para istiyor müşteriden. Bu bizim felsefemizde yok.

Kırtasiye ürünlerinizin meraklısı çok. Siz de kullanıyor musunuz?
Kırtasiye her yerde en çok ilgiyle karşılanan ve sevilen ürün çeşidimiz. Defterlerin hepsi geri dönüştürülmüş kâğıttan yapılıyor. Zarflar, dosyalar, not defterleri de... Ben en çok Muji’nin yataklarını seviyorum, ortopedik yataklar. Hatta başka ürünleri başka mağazalardan da alırım ama başka hiçbir yerden yatak almam.

Kurşun kalemden otomobile 7 bin çeşit ürününüz var. Zor olmuyor mu bu kadar farklı alanlarda tasarım yaptırmak ve bunları pazarlamak?
Gerçekten zor. Çok fazla kişi çalışıyor Muji bünyesinde. Tasarımdan pazarlamaya, üretimden dağıtıma binlerce kişinin emeği var. Hepsi Japonya’da üretilmiyor; Avrupa’da, hatta Türkiye’de de üretilen ürünlerimiz var.

Küresel ekonomik kriz varken yeni bir mağaza açmaktan çekinmediniz mi?
Hayır, biz tam da bu zamanlarda Muji ürünlerinin kullanılacağını düşünüyoruz. İnsanlar ucuz ve dayanıklı, en önemlisi de modası geçmeyen ürünler alarak parayı sokağa atmamış olur. Şuna inanıyorum; bir büyükbaba, baba ve çocuk, aynı kazağı giyebilmeli ve üçünde de absürd durmamalı. Çocuğu fazla yaşlı göstermemeli, büyükbabayı da fazla çılgın. Üç kuşak bir kazağı yıllarca giyerse bu kişisel bütçe için de, çevre için de en iyisi olur.

Ama insanlar artık tasarımın özgün olmasını istiyor, kişiye özel tasarım devri başladı. Muji’nin felsefesi buna göre değişim gösterir mi?
Hayır, değişmez. Muji kurulduğunda sadece 40 çeşit ürün vardı. Stoklar azaldıkça yeniden üretirdik, yeni ürün katmazdık yelpazemize. Ama artık trendlere göre küçük eklemeler yapıyoruz. Ama bu, modanın, popüler olanın bizi yönlendirdiği anlamına da gelmiyor.

Başka mağaza açacak mısınız Türkiye’de?
Evet, Anadolu yakasına ve çeşitli alışveriş merkezlerine de açmayı düşünüyoruz. Ama henüz erken.

Modaya karşı moda
Karmaşıklığın olmadığı, aşırı sadeliği savunan estetik anlayışı, 1990’larda yeniden moda haline geldi. Ancak Muji, ortaya çıktığı 80’li yıllardan itibaren karşı olduğu modaya rehberlik etmeye başlamıştı. O sırada kimse kurucu Seiji Tsutsumi’nin fikrini tam bilmiyordu. Fakat bunun dikkatli bir pazar yorumunun sonucu olduğuna herkes emindi. ‘Markasız’ olma anlayışı ideolojik faktörlerden doğmamıştı; 90’lardaki anti-marka, anti-markalaşma ve anti-küreselleşme savaşlarının yansımalarıyla da ilgili değildi. Nereden geldiği belli olmayan gelip geçici anlamsız bir heves hiç değildi. Muji, tanımlı bir ‘lifestyle’ konsepti satıyordu. Bugün birçok ünlü oyuncu tarafından tercih edilen Muji’nin, sanatsal etkinliklerde ilginç duruşlar yarattığı da oldu. Kanada asıllı Amerikalı yazar William Gibson’ın 2003’te yayımlanan ‘Pattern Recognition’ isimli bilimkurgu kitabında ana karakter, markalara karşı son derece hassas olduğu için Muji’nin kıyafetlerini giyiyordu.

Yurtta kalan kızlara özel şampuan kabı 
- Muji’nin temel rengi kahverengi. Tipografisindeki kırmızının dışında başka hiçbir yerde ve üründe kahverengi, beyaz, bej, siyah, mavi ve gümüşten başka renk kullanılmıyor. 
- Muji, kullanılan materyalin kalitesine çok önem veriyor. Tasarımcılar en basit ve en elverişli hammaddeyi bulmak için farklı ülkelere seyahat ediyor. Örneğin Sincan’da keşfettikleri ‘tencel pamuğu’ sayesinde büyük bir ticari başarı yakalayan giyim grubu bulunuyor. 
- Tasarım ekibi, hedef tüketicilerin hayat tarzlarının derinliklerine inip fotoğraflarını çekiyor ve pratik tasarım fikirleri türetiyor. Örneğin yurtta kalan kız öğrenciler için tek parmakla basılabilen şampuan kabı, dağınık masalarda kolayca bulunabilsin diye mıknatıslı anahtarlıklar, takvim olarak da kullanılabilen defterler, ev kadınları için somon konserveleri, dilimlenmiş mantar... 
- Muji’nin sade tasarımlarının arkasında Japon tasarım endüstrisinin rüya ekibi var. Ekip, 15 tam zamanlı tasarımcı ve dünya çapında misafir tasarımcılardan oluşuyor. Giyim departmanı Yohji Yamamoto’nun atölyesi tarafından yönetiliyor. Muji her zaman seçkin tasarımcılarla işbirliği yapıyor ancak bu tasarımcıların isimleri tıpkı ürünler gibi, kasıtlı reklam yapmadan, dikkat çekmeden, alçakgönüllü şekilde iletiliyor. İtalyan usta Enzo Mari tarafından 2002’de New York Modern Sanat Müzesi’nde sergilenen ‘Enzo Loves Muji’ serisi ise bir istisna. Bir de Hiroto Oki’nin, hangi ünlü tasarımcılarla çalıştığını sorduğumuzda ağzından kaçırdığı Naoto Fukasawa var.
Takvim
<<Haziran 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30      
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.