Müze olarak kullanılan Birinci ve İkinci Meclis binaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın onarım ve tanzim çalışmalarının tamamlanmasının ardından, Cumhuriyet Bayramı'nda, TBMM Başkanı Köksal Toptan, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ ile bazı bakanların katıldığı törenle tekrar hizmete açılmıştı.
Açılışın hemen ardından vatandaşlardan yoğun ilgi gören Cumhuriyetin tanığı bu iki önemli binayı, ilk 6 günde toplam 9 bin 62 kişi ziyaret etti.
Buna göre, Kurtuluş Savaşı Müzesi olarak faaliyet gösteren Birinci Meclis'i ilk gün 275, Cumhuriyet Müzesi işlevi gören İkinci Meclis binasını da 391 vatandaş gezdi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Orhan Düzgün, bu iki müzeye gelecek ziyaretçi sayısının her geçen gün artmasını beklediklerini söyledi. Düzgün, iki müzeden, restorasyonun ardından açıldığı ilk 4 günde, 5 bin 474 YTL gelir elde edildiğini bildirdi.
Kiremitler evlerden, gaz lambaları kahvehanelerden...
Büyük Önder Atatürk'ün, Milli Mücadelenin merkezi olarak seçtiği Ankara, 1920 yılında kale ve eteklerindeki eski evlerden oluşan, yaklaşık 20 bin nüfuslu küçük bir Anadolu kentiydi. Birinci ve İkinci Meclis binaları, bu küçük kentin merkezi olan Ulus Meydanı civarına kurulmuştu.
Bodrum üzerine tek katlı planlanan 22x43 metre boyutundaki Birinci Meclis, Ankara taşı olarak bilinen pembe-mor renkli yerel andezit taşıyla inşa edildi. Planı Salim Bey tarafından hazırlanan yapı aslında, 1915 yılında Enver Paşa'nın emriyle, Hasip Bey adında genç bir mimara yaptırılmaya başlanmış, ancak malzeme sıkıntısı ve savaş nedeniyle bitirilememişti.
Mimar Hasip Bey'in Kurtuluş Savaşı'nda şehit olması nedeniyle, binanın tamamlanması görevini üslenen I. Dönem Bursa mebusu Necati Bey'e, Ankara halkı özverili katkılarda bulunmuştu. Binanın çatısının kiremitleri evlerin damlarından, milletvekili sıraları Ankara Öğretmen Okulu'ndan, mobilyalar resmi dairelerden temin edilmiş, gaz lambaları kahvehanelerden getirilmiş ve ısınmak için salona sobalar kurulmuştu.
Ayrıca, Ankaralı bir marangozun, ''Böyle hayırlı bir işten para almam, bu da benim millete hediyem olsun'' diyerek yaptığı kürsü ile ''Hulusi'' isimli yazarın Osmanlıca olarak yazdığı ve Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nun 1. maddesinden alınmış ''Hakimiyet Milletindir'' yazılı levha, salonda hala duruyor.
Çevreden toplanan kırık dökük mobilyaları, yetersiz ısı ve aydınlatma aygıtlarıyla bu gösterişsiz bina, aslında milli mücadeleye, o dönem ki tartışmalara, Cumhuriyet'in kurulması ve bugünkü çağdaş Türkiye'nin oluşmasına tanıklık etti.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, restorasyon çalışması kapsamında, binanın pencere ve kapı doğramalarının boya ve cilalarını elden geçirdi, tüm pencerelere güneş ışınlarını kıran film tabakası takıldı. Ahşap desenli PVC yer döşeme kaplamaları ile elektrik tesisatı tamamen yenilenen müzede, teşhir vitrinlerine ''Bayrak'' ve ''Halı'' vitrini olmak üzere iki yeni vitrin ilave edildi.
En seçkin anıtsal bina
Mimar Vedat Tek tarafından 1923 yılında inşa edilen İkinci Meclis binası, bodrum üzerine iki katlı yapı şeklindedir. Binanın yer yer localarla değerlendirilen büyük salonu, özellikle yıldız motiflerini içeren ahşap tavanı, sonradan düzenlenen taç kapısı ve kemer ile saçaklarda çinilerin yer aldığı ön cephesiyle, Cumhuriyet Dönemi'nin mimari özelliklerini yansıtan, dönemin en seçkin ve anıtsal bina örneklerinden birisi...
İkinci Meclis, 1924-1960 yılları arasında Atatürk İlke ve İnkılapları'nın gerçekleştirildiği, çok önemli kararların alındığı, uluslararası alanda Türkiye'nin etkinliğini ve saygınlığını artıran antlaşmaların yapıldığı, çok partili sisteme geçişin sağlandığı önemli bir tarihi yapıdır.
Müzede yapılan çalışmalar çerçevesinde, Meclis Salonu ve diğer odalar temizlenerek onarıldı. Meclis Salonu'nun orijinal avizesinin yeniden yapıldığı binada, bodrum katı düzenlendi, elektrik ve kalorifer tesisatı tamamen yenilendi.
Ayrıca, pencere ve kapı doğramaları ile ahşap döşemelerin elden geçirildiği müzede, teşhire yönelik vitrin ve pano yapıldı.