Avrupa Kültür Başkenti olma hazırlıklarını sürdüren İstanbul'da, tarihi eserleri korumak için özel ekip kuruluyor. İçinde bir polis ve tarihi eser uzmanlarının da bulunduğu 'mobil ekip', tarihi eserlerde oluşacak bozulma, hasar ve hırsızlık olaylarına anında müdahale edecek. İstanbul'un 6 ayrı bölgesinde çalışacak ekipler, gerekirse ceza kesme yetkisine de sahip olacak.
İstanbul tarihi yarım adada bir süredir devam eden tarihi dokuyu yenileme çalışmaları İstanbul Büyükşehir Belediyesi bünyesinde 2 yıl önce kurulan Koruma Uygulama Denetim Müdürlüğü (KUDEP) tarafından yürütülüyor. Geçtiğimiz aylarda UNESCO heyetinin İstanbul'daki tarihi mirasını incelemesiyle gündeme gelen restorasyon çalışmaları devam ediyor. İstanbul'u 2010 Avrupa Kültür Başkenti olmaya hazırlama çalışmaları çerçevesinde Süleymaniye ve Zeyrek bölgesinde 20'ye yakın ahşap bina, onarılarak İstanbul'un tarihi dokusuna kazandırıldı.
Restore ettikleri tarihi eserlerin zamanla çeşitli hasarlara uğradığını, hırsızlık gibi olaylara maruz kaldığını vurgulayan KUDEP Müdürü Mehmet Şimşek Deniz, bu tür sorunlarla ilgili anlık müdahalelerde bulunacak 'mobil' ekipler kuracaklarını söyledi. Şehrin itfaiye teşkilatı veya su teşkilatı gibi tarihi dokuya zarar verecek her duruma müdahale edecek seyyar ekiplerinin de bulunacağını belirten Deniz, "Bu ekipler yasal yetiklere sahip olacak. Gerekli tutanaklar tespit edecek. O müdahaleyi, o gün anında giderebilecek. Hareket kabiliyeti yüksek bir 'eski eser polisi' gibi 'eski eser müdahale acil birimi' gibi bir birim kurma çalışmaları devam ediyor." diye konuştu.
Tarihi eser polisi çalışmasını İstanbul'un Avrupa Kültür Başkentliği'ni yapacağı 2010 yılına yetiştireceklerini aktaran Deniz, "Şu anda İstanbul'u 6 ayrı bölgeye ayırdık. İstanbul'da Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulları da 6 bölgeden oluşur. Bizim çalışma bölgelerimiz de Trakya bölgesi, tarihi merkezler, Boğaz bölgesi, Üsküdar, Kadıköy ve Adalar bölgesi olmak üzere 6'ya ayrılacak." ifadelerini kullandı. Deniz, mobilize ekiplerin 2009 yılında faaliyete geçirileceğini belirtti.
Restore Edilen Her Esere Kamera Yerleştiriliyor
Tarihi eserlerde yapılan restorasyonların en önemli sorununun hırsızlık vakaları olduğuna dikkat çeken Deniz, "Maalesef bir musluk takıyoruz. Orijinal dönemsel bir musluk oluyor, ya da bir branda kitabe. Eğer malzemeler erişilebilir noktadaysa -ki hepsi yüksekte olmuyor bunların- alınıp götürülüyor." şeklinde konuştu.
Yasada yapılan değişiklikle cezaların ikiye katlandığına da dikkat çeken Şimşek Deniz, hırsızlık olaylarına karşı kamera sistemini de uygulamaya koyduklarını ifade etti. Deniz, "Artık kameralı sistemi getiriyoruz. Şimdiye kadar 5 tarihi eserimize kamera yerleştirdik ve 24 saat takip ediyoruz. Onarım yaptığımız her yere kamera kokuyoruz. Yapılan her şey tespit edileceği için zor yakalanmaması çok zor." dedi.
"Yurt Dışından Taş Eser Ustası Getiriyoruz"
Tarihi yarımadada bulunan ahşap eserlerin korunması amacıyla ahşap atölyesi ve eğitim semineri düzenlediklerini aktaran Deniz, bu seminerlerde 80'e yakın kişinin sertifika aldığını hatırlattı. Taş eserleri restore edecek bilgi ve donanıma sahip usta bulmakta zorlandıklarına dikkat çeken Deniz, çoğu zaman yurt dışından usta getirttiklerini aktardı. Özellikle Fas, Cezayir gibi ülkelerden ustalar getirttiklerini belirten Deniz, açılacak kursla bu açığın azaltılmasını amaçladıklarını bildirdi. Deniz, kursu verecek düzeyde pratik ve teorik bilgiye sahip ustaları bulma çalışmalarının devam ettiğini aktardı.
Şu anda 12 kişilik tecrübeli bir ekibin taş eserleri onarmaya başladığını söyleyen Deniz, "12 kişilik bir ekip oluşturduk. Restoratörler, konservatörler ve mimarlardan oluşan bir ekip bu. Bu ekip şu anda çalışıyor. Önce temizlik çalışmaları yapıyoruz. Arkasından onarım çalışmalarını yapıyoruz ve bundan sonra fonksiyon kazandırma çalışmalarımız olacak. Bu tarihi eserlerimizin sadece temizliklerini ya da bakım onarımlarını yapmak yetmiyor. Aynı zamanda dinamik hayatın içine katmak gerekiyor. Bunu da imar programlarına uygun kente hizmet edecek fonksiyonlar vererek işlevler kazandırarak ancak yapabiliriz. Bu yöndeki çabalarımızı devam ediyor." diye konuştu.