Tekstil ve perakendeden sonra, inşaat sektörünün önde gelenleriyle, piyasalardaki durgunluğu masaya yatırdık. İnşaatçıların da boy hedefi bankacılar; en büyük sıkıntıları, banka kredilerindeki büyük boyutlu daralma. Bir de Maliye Bakanlığı KDV meselesi var.
150 m2'den az konutların KDV'si % 1'ken, 151 m2'ye ise % 18 KDV ödemek zorundalar. Dünyanın hiçbir ülkesinde böylesi bir uçurumun olmadığını hatırlatıyorlar ve 110 m2'den başlayarak kademeli KDV oranları istiyorlar.
Dumankaya'nın sahibi Ali Dumankaya, oranın % 18 olduğu yetmiyormuş gibi KDV'yi yıllarca geri alamadıklarından yakınarak "Bizim kârımızın yarısı, devletin kasasında 4 yıl bekliyor. Hiç değilse bu kriz döneminde KDV'yi daha kısa sürede geri alalım" diyor.
Bu arada Tuzla'daki tersanelerin, üstelik ekonominin güllük gülistanlık olduğu son 4 yıldır, devletten teşvik kâğıdını alarak hiç KDV ödemediklerini hatırlatmayı da ihmal etmiyorlar.
TOKİ'nin, hiçbir vergi-resim-harç ödemeden inşaat yaptığına dikkat çekiyorlar, özel sektöre de, alt gelir gruplarına konut üretme yolunun açılmasını hükümetten istiyorlar.
İstihdam Doğu'dan
İnşaat sektörünün istihdama katkısı % 6 düzeyinde. Çok kritik bir % 6 bu; çünkü işçilerin çoğu Doğu'dan, Güneydoğu'dan geliyor. Kazandıkları para yine Doğu'ya, Güneydoğu'ya gidiyor. Kriz dönemlerinde işin bu boyutunun da düşünülmesi lazım.
İnşaatçılar, "Bizim piyasadaki hareketliliğin bütün suyu, finansmandan geliyordu. Şimdi finansman olmayınca, hareket bıçak gibi kesilecek," uyarısında bulunuyorlar.
VARYAP'ın sahiplerinden Erdinç Varlıbaş, özellikle alışveriş merkezleri gibi ticari gayrimenkullerde büyük bir duraklama olduğuna, yabancı firmaların başladıkları projeleri durdurduklarına işaret ediyor. Çünkü bu projelerin tamamı finansmanla yürüyor. Şu anda sadece Türkiye'de değil, bütün dünyada proje finansman kaynakları kesilmiş durumda.
Soyak'tan Emre Çamlıbel, "Arsanın KDV'sini belki 20 yıl sonra geri alıyoruz," diye yakınıyor ve inşaatta tek başına en büyük kalem olan arsanın KDV'sinin % 18'den % 1'e inmesi gerektiğini söylüyor.
Taşyapı'nın sahibi Emrullah Turanlı'nın KDV ve Maliye Bakanlığı ile sorunu yok. "Aslında bizim bütün sıkıntımız, AKP'lisiyle CHP'lisiyle, büyüğüyle-küçüğüyle İstanbul'daki bütün belediyeler. Sektörü bu hale sokan onlar. Bir projeyi Büyükşehir Belediyesi'nde 500 kişi imzalayacak, sonra küçük belediyelerde de bir 500 kişiye daha imzalatacaksın... "
Küsurat çağına mı girdik?
İnanlar'ın sahibi Serdar İnan ise soruna kuşbakışı bakmayı tercih ediyor:
"Amerika'nın son 10 yıldır üretmeden tüketmesi nedeniyle yarattığı 10 trilyon dolarlık bir balon var. Bu krizle, üretmeden tüketenler, sistemin dışında kalacak. Ben bugünleri Fransız Devrimi'ne benzetiyorum. Bundan sonra kolay paralar, şişmiş ekonomiler yok. Alnımızın terini, aklımızı koyarak üreteceğiz."
İnan'a göre dünyada yeni bir çağ başlıyor: Küsurat çağı! Gelecekte şu tür konuşmalara tanık olacağız:
Sen ne kazandın? % 0.3.
Peki, sen ne kazandın? % 0.56.
Ooooo, sen bayağı iyiymişsin!