Güvensoy'un anlatımıyla inşaat sektöründeki son durum şöyle: 'Türkiye'nin krizlerle yaşamaya alışık bir ülke olduğu bilinen bir husustur. Yıllardır yaşanılan krizlerin esasında iç ekonomik nedenlerden kaynaklanmasına alışık olan sektör çareyi yurdışı müteahhitlik hizmetlerini gerçekleştirmekle kendi iş kolunun yanına yardımcı iş kolları da koyarak dengeyi sağlamaya çalışmakla bulmuştu. Oysa günümüzde çift taraflı adeta bileşke kuvvetler gibi içeriden ve dışarıdan birleşen son krizin etkileri, sektörü tek başına altından kalkılması imkansız olan çıkmazlara sürüklüyor.
Özellikle yurtiçi müteahhitlik hizmetlerinin son yıllarda lokomotifini oluşturan taahhüt işleri kamusal finansman sorunu sebebiyle neredeyse durma noktasına geldi. Diğer yandan mortgage sisteminin desteklediği yap-sat müteahhitliği ise oluşan konut stoku fazlalığı ve finans krizi etkisinde durma noktasında. Hal böyle olunca birçok sektörün lokomotifi konumunda olan inşaat sektörü ağır bir krizin etkisi altına girdi.
Firmaların hızla küçülme eğilimi içerisine girmesi piyasada bağlı sektörleri de olumsuz etkilerken krizin domino etkisi görülmeye başlandı. Bugün gelinen noktada özellikle yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde teminat mektubu ihtiyacının karşılanması, yurtdışında yapılan hak edişlerin tahsili gibi ciddi uluslararası sorunlar sektörün boğuştuğu bir diğer sorun.'
'Eximbank devreye girmeli'
Özellikle Eximbank ivedilikle yurtdışı müteahhitlik alacakları ve teminat mektupları konusunda devreye girmeli. Yine krizle birlikte inşaat sanayiinde yaşanan büyük fiyat düşüklüğü, stok üretimlerinin artık kapasiteleri karşılayamaz olması bir diğer sorun olarak karşımızda duruyor. Sonuç itibarıyla geçmiş yıllarda elde edilen kazançlar bu yıl vergilendirildiğinde asıl sorun doğrudan ortaya çıkacak.
Narenciyede 'küresel kurtuluş'
Narenciye üreticisi ve ihracatçısı Öner Şirketler Grubu'nun Yönetim Kurulu Başkanı Armağan Öner, krize karşı iyimser bir tablo çizenlerden. 'Göğüs geremeyeceğimiz bir durum yok' diyen Öner, krizden çok ciddi etkilenmediklerini belirtiyor.
Ortadoğu'dan Amerika'ya, Avrupa'dan Kanada'ya dünyanın birçok ülkesine yaş sebze ve meyve ihracatı yaparak 'küresel krize karşı küresel ihracatla' nefes alan Öner Grubu, yine de kriz nedeniyle müşteri konusunda oldukça seçici davranıyor. Öner, firma olarak yaşadıklarını şöyle anlatıyor:
'İhracat ağırlıklı çalışıyoruz. Kriz nedeniyle Rusya, Ukrayna gibi pazarlarda paranın dönüşü biraz gecikiyor. İç piyasada ise vadelerin uzun olmasına zaten alışkındık. Daha güvendiğimiz müşterilere mal vermeye başladık. Bütün alacaklarımız yine de peyderpey ödeniyor. Tam zamanında, söz verildiği tarihte alamasak da sonunda alıyoruz. İşçi çıkarmadık, iş volümümüzü de düşürmedik.'
İşadamlarının gündemi hem kriz hem seçim
Oda ve borsalarda şu sıralar seçim heyecanı yaşanıyor. Birçok ilde çekişmeli ve gergin geçen oda ve borsa seçimleri, önümüzdeki ay da ekonomik krizin yanı sıra işadamlarının en önemli gündem maddesi olacak. Geride bıraktığımız hafta oldukça heyecanlı geçen iki seçimden haber verelim. Biri Ankara Sanayi Odası, diğeri ise Adana Sanayi Odası seçimleri.
Ankara Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanlığı'na Nurettin Özdebir yeniden seçildi. Ancak seçimlerde önce oylamanın nasıl yapılacağına ilişkin tartışma yaşandı. Ardından da Özdebir'in listesi dışından aday olan Şerafettin Ceceli ile Mehmet Aslan'ın durumu sorun oldu. Yapılan seçim sonunda Özdebir'in listesi delindi, Şerafettin Ceceli, yönetim kuruluna seçilmeyi başarırken Özdebir'in listesinde bulunan Ahmet Kaya yönetim dışı kaldı.
Adana'da da çekişmeli bir seçim yaşandı. Adana Sanayi Odası Başkanlığı'na yeniden seçilen Ümit Özgümüş'ün listesi, 1 oy farkla rakip listeyi geride bıraktı. Meclis üyeliğine seçilen 47 üyenin katıldığı oylamada, Ümit Özgümüş başkanlığındaki liste 24, Zeki Kıvanç'ın başkanlığında oluşturulan liste de 23 oy aldı.
Geçtiğimiz haftaki son meclis toplantısında 'Piyasalarda yaşanan bu duruma resesyon diyenler var. Bana göre bu bir resesyon değil. Ama tedbir alınmazsa o yöne doğru bir gidişat var' uyarısında bulunan Kayseri Sanayi Odası Başkanı Mustafa Boydak ise bugün yapılacak seçimlerde yönetime yeniden aday.