Bu kapsamda Büyükşehir Belediyesi, Başkentlilerin çalışmaları yerinde görüp, yapımı devam eden metro inşaatları hakkında bilgi alması amacıyla, vatandaşlardan gelen talep üzerine geziler düzenledi.
Ankara'nın dört bir tarafında devam eden metro çalışmalarına ilişkin olarak Çayyolu, Keçiören ve Sincan metro inşaatlarını halka gezdiren Büyükşehir Belediyesi, basın mensupları için de ODTÜ - Köy Hizmetleri metro istasyonları arasında gezi düzenledi. Yetkililer, burada yaklaşık 50 kişilik basın mensubundan oluşan topluluğun sorularını cevaplayarak, çalışmalara ilişkin bilgi verdi.
Kızılay-Çayyolu Metro Hattı
Her metro hattı için çalışmalara ilişkin ayrı ayrı bilgi veren Büyükşehir Belediyesi Raylı Sistemler Dairesi Başkanı Ahmet Çetin, Kızılay-Çayyolu arası metro hattının, Kızılay İstasyonu'ndan başlayıp Ahmet Taner Kışlalı Parkı içindeki Çayyolu 2 istasyonunda son bulduğunu belirterek, hattın toplam uzunluğunun 17 kilometre olduğunu ifade etti.
Kızılay-Çayyolu Metro Hattı'nın, Kızılay-Batıkent Metro Hattı'nın devamı niteliğinde olduğunu ve Söğütözü Ortak İstasyonu'nda Ankaray ile kesiştiğini kaydeden Çetin, buradan da ücretsiz aktarma yapılabileceğini sözlerine ekledi.
Hattın üç aşamalı olarak yapıldığını da ifade eden Ahmet Çetin, aşamaları şu şekilde sıraladı: "Birinci aşama, Söğütözü-Ümitköy arasını kapsamakta olup 8 bin 600 metre hat ve 6 adet metro istasyonundan oluşmaktadır. Bu hat ve istasyonun inşaat ve bina işleri tamamlanmıştır. Bina ve İnşaat ilerlemesi yüzde 100'dür. İkinci aşama ise Necatibey-Söğütözü arasını kapsamaktadır. 3 bin 106 metre hat ve 1 adet metro istasyonunun bina ve inşaat işleri devam etmekte olup, inşaat ilerlemesi yüzde 73.97'dir. Üçüncü aşama olan Kızılay- Çayyolu-2 istasyonları arasında kalan Kızılay-Necatibey ile Ümitköy-Çayyolu-2 istasyonları arası tünel ve Necatibey, Milli Kütüphane, Çayyolu-1 ve Çayyolu-2 istasyonlarının yapım işlerini kapsamakta olup, 4 bin 884 metre hat ve 4 adet metro istasyonundan oluşmaktadır. Bina ve İnşaat ilerlemesi yüzde 74.67'dir."
Hattın tamamının yer altında inşa edildiğini kaydeden Raylı Sistemler Dairesi Başkanı Çetin, hatta Necatibey, Milli kütüphane, Söğütözü, MTA, ODTÜ, Bilkent, Köy Hizmetleri, Beytepe, Ümitköy, Çayyolu-1 ve Çayyolu-2 istasyonları olmak üzere toplam 11 adet istasyon bulunduğunu söyledi.
Çetin, Kızılay-Çayyolu Metro Hattının inşaat yapım tekniğine ilişkin olarak da şöyle konuştu: "Kızılay- Söğütözü arası TBM (köstebek) makinesi, Söğütözü-Ümitköy ile Çayyolu 1- Çayyolu 2 arası aç-kapa yöntemi ile, Ümitköy- Çayyolu 1 arası NATM (Yeni Avusturya) metodu ile (Patlatma delme ve kırma yöntemleri) kazılarak inşa edilmektedir. Kızılay-Çayyolu arasındaki 11 adet istasyondan 10 adedi aç-kapa yöntemi ile 1 adedi ise (Necatibey istasyonu) tünelde, yer altından kazılarak yapımı sürmektedir. Kızılay-Çayyolu Metro Hattı'nın başlangıç noktası olan ve Kızılay- Batıkent Metrosu'nun Kızılay bağlantısını sağlayan Güvenpark önündeki Kızılay makas yapısı, dünyada örneği çok az bulunan eğri kazık yöntemi ile aç-kapa şeklinde projelendirilmiştir. Aç-kapa şeklinde inşa edilecek makas yapısı nedeniyle Atatürk Bulvarı'nın trafiğe kapatılmaması, kaldırımdaki anıtsal değeri olan çınar ağaçlarının kesilmemesi ve yaya trafiğinin olumsuz etkilenmemesi için yüzeyde dar, tabana doğru indikçe genişleyen bir kazı yapılabilmesi için 12 ve 20 derecelik kazıklar kullanılarak, 25 metre derinlikte makas yapısı inşa edilmektedir. Bu yapı, inşaat aşamasında Kızılay-Necatibey arası TBM ile tünel açma, makinenin girişi, tünel kazısından çıkan toprak ve tünele gerekli inşaat malzemesinin girişi için kullanılacaktır. Hat inşaatları tamamlandıktan sonra ise istasyon girişinden önce makas yapısı için kullanılacaktır. Kızılay- Çayyolu Metro Hattı'nın bina ve inşaat ilerlemesi ortalama yüzde 82.88 olup, tamamlandığında toplam 144 adet vagon, 24 adetlik diziler halinde Çayyolu'ndan Kızılay, Ulus, Batıkent-OSB istasyonuna kesintisiz hizmet verecektir. Bu hat için bu güne kadar toplam 437 milyon TL harcanmıştır."
Batıkent-Sincan Metro Hattı
Batıkent-Sincan Metro Hattı'nın da Batıkent istasyonundan başlayıp OSB (Organize Sanayi Bölgesi ) istasyonunda son bulduğunu ifade eden Çetin, toplam hat uzunluğu 15.360 metre olan hattın, Kızılay - Batıkent Metro Hattı'nın bir uzantısı olduğunu söyledi.
Hattın yer altında, hemzeminde ve viyadük (köprü) olmak üzere yer altı ve yer üstünden gitmekte olduğunu ifade eden Ahmet Çetin, Batı Merkez, Mesa, Botanik, İstanbul Yolu, Eryaman 1-2, Eryaman 3, Devlet Mahallesi, Fatih, GOP (Gazi Osman Paşa), Törekent ve OSB (Organize Sanayi Bölgesi) istasyonları olmak üzere toplam 11 adet istasyondan oluştuğunu kaydetti.
Batıkent-Sincan Metro Hattı'nın inşaat yapım tekniğine ilişkin de bilgi veren Çetin, "Batımerkez - Mesa ile İstanbul Yolu-Eryaman arası viyadük ve aç-kapa tünel, Eryaman 1-2 ile Eryaman 3 istayonları arası TBM (köstebek) makinesi ile delme tünel olarak inşa edilmiştir. 11 adet istasyondan Batı Merkez İstanbul Yolu, Eryaman 1-2 istasyonları viyadükte, Eryaman 3, Devlet Mahallesi, Fatih ve Törekent istasyonları hemzeminde, diğerleri ise gömülü istasyon olarak inşa edilmektedir" dedi.
OSB'den kalkan metro aracının Ulus, Kızılay üzerinden kesintisiz olarak Çayyolu'na kadar gideceğini, Bu hatlar tamamlandığında da Sincan (OSB) Çayyolu arasının kesintisiz 46.611 metre hat ve toplam 34 adet istasyondan meydana geleceğini de anlatan Çetin, "Bu hat üzerinde; halen Kızılay - Batıkent arasında çalışan 108 adet vagonla birlikte toplam 372 adet vagon, 62 adetlik diziler halinde hizmet verecektir" diye konuştu.
Batıkent-Sincan Metro Hattı'nın bina ve inşaat ilerlemesinin yüzde 71 olduğunu ifade eden Daire Başkanı Çetin, hat için bugüne kadar harcanan miktarın yaklaşık 225 milyon TL olduğunu söyledi.
Tandoğan-Keçiören Metro Hattı
Keçiören - Tandoğan Metro Hattı'nın ise Keçiören Gazino istasyonundan başlayıp Tandoğan istasyonunda son bulduğunu ve toplam hat uzunluğunun 10.582 metre olduğunu ifade eden Ankara Büyükşehir Belediyesi Raylı Sistemler Dairesi Başkanı Ahmet Çetin, Keçiören - Tandoğan Metro Hattı ile Kızılay - Batıkent Metro Hattı'nın Atatürk Kültür Merkezi istasyonunda, Dikimevi - AŞTİ arasında çalışan Ankaray hattı ile de Tandoğan istasyonunda kesişmekte olduğunu kaydederek, "Ayrıca, yolcular bu istasyonlardan ücretsiz aktarma da yapabilecek" dedi.
Keçiören - Tandoğan Metro Hattı'nın tamamının yer altında inşa edildiğini ve Gazino, Dutluk, Kuyubaşı, Mecidiye, Belediye, Meteoroloji, Dışkapı, ASKİ, Atatürk Kültür Merkezi, EGO ve Tandoğan istasyonlarından oluşan 11 adet istasyona sahip olduğunu ifade eden ÇEtin, Keçiören - Tandoğan Metro Hattı'nın inşaat yapım tekniğine ilişkin de şu bilgileri verdi: "Gazino- Mecidiye istasyonları arası çift hat tünel NATM (Yeni Avusturya) metodu ile ( Patlatma delme ve kırma yöntemleri) kazılarak inşa edilmiştir. Mecidiye istasyonu ile Besim Ömer köprüsü arasında kalan kısım ise aç - kapa yöntemi ile inşa edilmektedir. Besim Ömer köprüsü ile Tandoğan istasyonları arasındaki hat ise TBM (Açıklaması aşağıda) (köstebek) makinesi ile inşa edilmektedir. 11 adet istasyondan Gazino, Dutluk ve Kuyubaşı istasyonları yer altından açılan hat tünellerinin genişletilmesi ile inşa edilmektedir.Diğer istasyonlar ile makas bölgeleri ise yer üstünden kazılarak aç - kapa yöntemi ile inşa edilmektedir. Keçiören - Tandoğan Metro Hattının bina ve inşaat ilerlemesi yüzde 41 olup tamamlandığında toplam 60 adet vagon 10 adetlik diziler halinde hizmet verecektir. Bu hat için bu güne kadar yaklaşık 132 milyon TL harcanmıştır."
Toplam 814 Milyon TL Harcandı
Tüm metro hatlarına bu güne kadar harcanan miktara ilişkin de bilgiler veren Çetin, yapımı devam eden ve büyük ilerleme kaydedilen Sincan, Çayyolu ve Keçiören metroları için müşavirlik hizmetleriyle birlikte toplam 814 milyon TL harcandığını, bu harcamaya kamu kurumlarına ödenen (ASKİ, Telekom ve Tedaş) alt yapı bedelleri dahil edilmediğini belirtti.
Tünel açma makinesi olan ve halk arasında köstebek diye nitelendirilen TBM'ye ilişkin de bilgiler veren Çetin, "85 metre boyunda, 450 ton ağırlığında, ray üzerinde hareket eden 5.9 metre çapında ve her türlü toprak yapısında ilerleyebilen mükemmel bir tünel açma makinesidir. TBM'nin delici başlığı üzerinde merkezden uç kısımlara doğru dizilmiş kırıcı çeneler ve kesici özel diskler bulunmaktadır. Diskler tarafından kırılan veya ufalanan toprak bu bölümün hemen arkasındaki boşlukta toplanır.Buradan vidalı bir sistemle bant üzerine aktarılır.Bu bant yardımı ile raylar üzerinde hareket eden vagonlara boşaltılarak tünel için özel yapılmış lokomotif ve vagonlar yardımı ile tünelden dışarı çekilerek tahliye edilir" dedi.
TBM'nin ortalama 7 personel tarafından idare edildiğini ve tünelde çalışanların hava ihtiyacını karşılamak, acil durumda ve yangın anında güvenliklerini sağlamak üzere tasarlanmış olduğunu ifade eden Ahmet Çetin, "Kapalı devre TV ve tünel dışı haberleşmeyi sağlayacak sistemlerle donatılan bu makine ortalama 120-140 santimetre ilerledikten sonra açılan tünel boşluğuna 120-140 santimetre uzunluğunda ve 26 santimetre kalınlığında özel olarak üretilmiş beton segmanını otomatik olarak yerleştirir. 6 adet segman iç çapı 5.24 metrelik bir çember oluşturacak şekilde yerleştirildikten sonra biribirine vidalanır.Daha sonrada tünel içine yer altı sularının sızmasını önlemek için özel olarak hazırlanan sıvı beton malzemeyi segman deliklerinden boşluklara enjekte eder" diye konuştu.
TBM makinesinin günde ortalama 20 metreye kadar ilerleyebildiğini ve delme ile beton işini tamamen bitirmiş olarak tünelden çıktığını anlatan Çetin, "TBM makinesi üzerinde görev yapan tüm hareketli parçalar, çok güçlü elektrik motorları tarafından çalıştırılır. TBM'in orta büyüklükte bir bakımla ortalama 20 kilometrelik ekonomik ömrü olmakla birlikte, delici başlık üzerinde bulunan kırıcı disk ile çenelerin değiştirilmesi ve döner başlığın en önemli parçalarından olan rulmanların yenilenmesi ile 100 kilometreye kadar kullanılabilmektedir. Yeni fiyatı 8-10 milyon ABD Doları civarında olan TBM'nin bakım ve rulman değiştirme işlemleri de ciddi maliyetler gerektirmektedir" açıklamasında bulundu.