Kültür Bakanlığı'nın kullandığı Hikmet Koyunoğlu imzalı yapı, 12 Eylül dönemi dahil pek çok siyasi davanın görüldüğü bir mekandı.

Deniz Gezmiş, Nazım Hikmet gibi isimlerin yargılandığı eski Ankara Adliyesi'nin iki büyük salonu, artık kültür sanat etkinlikleri için kullanılacak.

Komünist Parti'ye üye olduğu için 19 Aralık 1928 tarihinde Ankara Adliyesi Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanan Nazım Hikmet'in bir oyunu, yargılandığı salonda oynanacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara Adliyesi'nin Sıhhiye'deki binasına taşınmasından sonra, Türkiye'nin bir çok aydın, sanatçı ve siyasetçisinin yargılandığı ‘ağır ceza mahkemesi' salonlarını çok amaçlı salona çevirerek, kültür ve sanatın hizmetine sundu.
Cumhuriyet'in ilk yıllarında Atatürk'ün emriyle bir adliye binası inşa edilmeye başlanır. Mimar olarak, bir kaç ay önce İstanbul'da önemli bir sergiyle tekrar gündeme gelen, dönemin önemli mimarı Arif Hikmet Koyunoğlu seçilir. Koyunoğlu, gazeteci Memet Kemal'e verdiği bir röportajında, tuğla ve kireç bulmakta zorlandıklarını anlatıyor. Ankara'lıların o tarihlerde tuğlayı bilmediğini, Marmara Adası'ndan gelen mermerleri tren istasyonundan taşıyacak araç bulmakta zorlandıklarını ve "Türkcakları'nın bir zeytinliğinin satılmasıyla kendi ücretinin ödeneceğini ama alamadığını" anlatıyor. Ve bina, 1926 yılında düzenlenen törenle hizmete giriyor; Atatürk törene katılarak bir de konuşma yapıyor.

Herkes nasibini aldı!
1926 yılından başlayarak, 63 yıl boyunca önemli davalara tanıklık eden mahkeme salonlarında kimler yargılanmamış ki. 63 yıl boyunca, Deniz Gezmiş'ten Nazım Hikmet'e, dönemin Genelkurmay Başkanı Orgneral Rauf Orbay'ın oğlu Haşmet Orbay'a, Aziz Nesin'den yine dönemin Adalet Bakanı Mahmut Esat Bozkurt'a değin birçok ünlü isim burada yargılanır. Yine eski Ankara Adliyesinde yargılananlar arasında, Nihal Atsız, Alparslan Türkeş, şair Arif Damar, ODTÜ'de Amerikan Elçisi Robert Komer'in arabısını yakan gençlerden Tuncay Çelen, Deniz Gezmiş'le birlikte idam edilen Hüseyin İnan, Yılmaz Güney ve Zülfü Livaneli gibi tanıdık isimler var.

Geçtiğimiz hafta TBMM Başkanı Köksal Toptan, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay gibi isimlerin katılımıyla eski mahkeme salonları yeni işlevlerine kavuştu. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay Radikal'e yaptığı açıklamada eski Adliye binasının Türkiye'nin hukuk tarihine tanıklık etmiş bir yapı olduğunu belirterek, "Ben 12 Eylül sonrası bir dönem Ankara'da avukatlık yaptım. Avukatlık yaptığım yılllarda bütün bu ceza mahkemesi salonlarında avukat kimliği ile bulundum. Bu binanın başka salonlarında 12 Eylül sonrası sanık sıfatıyla ifade de verdim, ya da zanlı sıfatıylaÖ Bu binada hakkımda her hangi bir karar oluşturulmadı ama 12 Eylül, bizim attığımız her adımdan, söylediğimiz her sözden yargı süreci başlatmaya niyetleniyordu. Böyle bir küçük serüvenim de oldu," diye konuştu.

Günay: Salonlar herkese açık
Günay, salonların isteyen herkesin kullanımına açık olacağını belirterek, şunları söyledi: "Sivil toplum örgütleri arasında bir ayırım yapmaktan yana değilim. Nihayetinde hepsi toplumda örgütlenme anlayışının temsicileri. Kamunun da bu anlayışla hepsine yaklaşması gerekir. Ama tabii, yapılan etkinliğin kamu yapısının genel ortamına uygun olması gerekir. Sivil toplum örgütlerinden cûzi bir miktar ücret alacağı salon kirası olarak. Etkinliğin ticari bir amacı varsa elbette para alınacak ama gönüllü kuruluşların etkiliklerinden sembolik bir ücret almayı düşünüyoruz. Yoksa burdan bir gelir elde etmek gibi bir amacımız yok."

Bakan Günay, hayli dağınık olan bakanlığın birimlerini Ulus'ta bir yere toplayı düşündüklerini belirterek, "O zaman tarihi binaların hepsi, kültür ve sanata hizmet verecek" diye konuştu.