Galataport projesi Salı Pazarı-Karaköy hattının çehresini tamamen değiştirecek. Yıllardır konuşulan Galataport projesi (Salı Pazarı-Karaköy Kruvaziyer Liman Kompleksi) kapsamında oteller, alışveriş merkezi, eğlence mekanları ve sinemalar olacak. Ancak nargile kafelerin kaldırılması ve İstanbul Modern'in yıkılması planlanıyor.
İstanbul'a Galataport imajı
Yıllardır konuşulan Galataport projesi için açılan ihalenin sonucu en geç 10 gün içinde belli olacak. Proje kapsamında Karaköy-Salı Pazarı tamamen değişecek. İstanbul Modern'in yıkılması da gündemde.
İstanbul'un imajını değiştirecek projelerden biri olan Galataport (Salıpazarı- Karaköy Kruvaziyer Liman Kompleksi), hayata geçiyor. 1998 yılından beri gündemde olan projenin sahibi Türkiye Denizcilik İşletmesi (TDİ) 24 Ağustos'ta ihale açtı. İhaleye üç konsorsiyum başvurdu. Önümüzdeki hafta sonunda ihale sonucu açıklanacak. Yap-işlet-devret modeliyle ihaleyi alacak konsorsiyum, en geç üç yıl içinde projeyi hayata geçirecek ve 49 yıl işletecek. Proje kapsamında Karaköy'den başlayıp Salıpazarı'na kadar devam eden bölgenin çehresi değişecek ve İstanbul dünyanın sayılı kruvaziyer (turist gemisi) limanlarından birine sahip olacak. Ama bu arada İstanbul Modern adlı müzenin yıkılması ve Tophane'deki nargileciler kaldırılması sözkonusu. Peki, şu anda büyük bölümü atıl durumda olan Karaköy Limanı ve çevresinde neler yapılacak, nereleri yıkılacak, hangi binalar korunacak ve ortaya nasıl bir yer çıkacak? Galataport'un detaylarını, Türkiye Denizcilik İşletmeleri Genel Müdür Yardımcısı ve ihaleyi değerlendiren heyetin başkanı Tevfik Küçük anlattı. Küçük, Osmanlı döneminden başlayarak ticaret limanı olan, 1986'da yük gemisi trafiğine kapatılarak sadece yolcu gemilerine hizmet vermeye başlayan Karaköy Limanı'nın, Galataport projesiyle dünyanın en iyi kruvaziyer limanlarından biri haline geleceğini söylüyor. Karaköy Meydanı'ndaki TDİ Genel Müdürlük binasından Salı Pazarı'ndaki Deniz Ticaret Odası'na kadar yaklaşık bin 200 metrelik sahil şeridine sahip olan ve toplam 100 bin metrekarelik bir alana yayılan Karaköy Limanı şu anda genellikle Bağımsız Devletler Topluluğu'ndan gelen yolcu gemilerine hizmet veriyor. Çok az sayıda da kruvaziyer gemisine evsahipliği yapıyor. Bu kadar az hizmet verdiği için de alandaki birçok bina atıl vaziyette duruyor. Kullanılmayan antrepolardan (ambarlar) 4 No'lu Antrepo geçen yıl İstanbul Modern adlı müzeye kiraya verilmişti.
Hükümet Hızlandırdı
Tüm yetkileri TDİ'ye devredilen Galataport projesine, nisan ayında 1 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'ndan onay alınmış. 24 Ağustos'ta, projenin uygulanabilmesi için her türlü kanuni sorunlar giderilmiş, koruma kurullarından ve Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan onaylar alınmış, yap-işlet-devret modeline göre şartnameleri hazırlanmış bir şekilde özelleştirmek için ihaleye açıldı. İhaleye üç konsorsiyum girdi. Tepe İnşaat Ortak Girişim Grubu (Tepe, Turner, Singapore, Sawport şirketlerinden oluşuyor), Pilot Ortak Finans Gayrimenkul Ortak Girişim Grubu (Finans Gayrimenkul Geliştirme İnşaat ve Yatırım AŞ, Pilot, Ude Turizm Yatırım İşletmecilik San ve Ticaret AŞ, Fiba Holding AŞ, Venezia Terminal Passeggeri SpA, Five Mounts Properties Europe B.V. şirketlerinden oluşuyor) ve Royal Caribbean Ortak Girişim Grubu (Royal Caribbean Cruises Ltd, Global Yatırım Holding AŞ, Rouse Tri-Party Miscellaneous LLC, Sasso Holding INC, IC Antbel Antalya Bellek Turizm Yatırımları AŞ, Limak İnşaat San ve Tic AŞ. şirketlerinden oluşuyor) konsorsiyumları şimdi ihale sonucunu bekliyor. Tevfik Küçük, sonucun önümüzdeki hafta sonu veya en geç sonraki haftanın başında noter huzurunda fiyat teklif dosyalarının açılmasıyla açıklayacaklarını belirtiliyor. İhaleyi kazanan firmayla sözleşme imzalandıktan sonra kamu kurumları burayı boşaltacak ve inşaat başlayacak. 3 yıl içinde tamamlanacak ve Galataport açılacak. Galataport projesini Murat Tabanlıoğlu (Tabanlıoğlu Mimarlık) hazırladı. Proje dahilinde kruvaziyer limanı, 5 yıldızlı oteller, alışveriş merkezi, restoran, kafe, bar gibi eğlence mekanları, sinema ve tiyatro salonları, otomobil ve otobüs için yeraltında otoparklar yapılması ve tarihi eserlerin ortaya çıkarılması bulunuyor. Küçük, "İhaleyi kazanan firma bu projeyi uygulamak zorunda. Çünkü TDİ bu proje ile ihaleye çıktı" diyor. Bu noktada Tevfik Küçük'e hangi binaların yıkılıp hangilerinin korunacağını soruyoruz; "1910'da yapılan TDİ Genel Müdürlük binası, 1912'de yapılan Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün kullandığı Çinili Han yıkılmayıp 5 yıldızlı otele dönüştürülecek. 1950'li yıllarda yapılan ve bu iki binanın hemen devamındaki hizmet binaları ile Salı Pazarı tarafındaki ön ambarlar diye adlandırdığımız antrepolar, sahil kenarındaki 4 antrepodan 1, 2 ve 3 numaralı antrepolara da dokunulmayacak. Diğer binalar da restorasyon ve yenileme yapılacak proje kapsamında çeşitli amaçlar için kullanılacak. Sahildeki 4 No'lu Antrepo -ki İstanbul Modern'in bulunduğu bina- yol kenarında bulunan, mavi blok olarak bilinen 3 adet bina yıkılacak. Mavi blokların olduğu yere 6 katlı otel inşa edilecek. Yine Salı Pazarı girişe yeraltında iki katlı otopark inşaa edilecek. Ön antrepolar ile arka antrepolar arasında yine yeraltına turist otobüsleri için otopark planlandı. Amerikan Pazarı olarak bilinen ve nargile kafelerinin bulunduğu yer de kaldırılacak. Tarihi Tophane Meydanı yeniden ortaya çıkarılacak. Böylelikle meydandaki çeşme, saat kulesi, cami gibi tarihi eserler de ortaya çıkmış olacak.
Yüzde 80'i Halka Açık
Proje kapsamındaki 100 bin metrekarelik alanın yaklaşık yüzde 80'i halka açılacak. Oteller, alışveriş merkezleri, eğlence mekanları, sahildeki gümrüksüz bölge ve sergi, sinema ve tiyatro salonlarını İstanbullular da kullanabilecek. Tevfik Küçük, projenin çok güzel hazırlandığını eleştirilecek hiçbir yanının bulunmadığını vurguluyor ve ekliyor; "Çok çevreci bir proje. Çünkü gökdelenler dikilmeyecek, beton yığınları olmayacak. Tarihi eserleri de ortaya çıkarılacak." Tevfik Küçük, Galataport projesine göre İstanbul Modern binasının yıkılacağını söylüyor. Projede İstanbul Modern'in yer almadığını belirten Küçük şunları anlatıyor; "Projede İstanbul Modern'in bulunduğu yer boş alan olarak görülüyor. Bu binanın yıkılmasının nedeni de arkadaki tarihi dokunun ortaya çıkarılması. Arkada tarihi çeşme, cami ve saat kulesi bulunuyor. Projeyi değiştirmenin olanağı yok. Ancak İstanbul Modern, ihaleyi kazanan firmayla görüşüp bu konsept içinde kendine başka bir yer edinebilir mi bilmiyorum." İstanbul Modern'in Galataport projesini ve projede binalarının yer almadığını bilerek binayı kiraladıklarını sözlerine ekleyen Küçük, "Kiralarken kendilerine, özelleştirmeden sonra binanın yıkılacağını söyledik. Hatta sözleşmemizde bu durumu anlatan ve özelleştirmeye ait bir madde de bulunuyor. Yani bilgileri var. O yüzden de uzun vadeli bir anlaşmaya gidilmedi" diyor. Bu arada Mimarlar Odası Genel Başkanı Oktay Ekinci ise projeye karşı çıkan isimlerden; "Kabul edilebilir bir proje değil, Tophane, Cihangir ve Taksim önüne duvar çeken, sahil şeridini halka kapatan bir proje."
Takip