1972 yılında İsveç'in Stockholm kentinde yapılan Birleşmiş Milletler Çevre Konferans'nda alınan bir kararla 5 Haziran günü Dünya Çevre Günü olarak kabul edildi. Böylece dünyanın gündemine daha yoğun bir şekilde giren çevre ve çevrecilik başlıkları, tarihsel bir geçmişe sahip oldu. Peki siz, sağlığınızı, huzurunuzu çevreleyen hayata yeterince sahip çıkabiliyor musunuz?

Sanayi artıkları, spreyler, yakıtlarla ortaya çıkan gazlar, dumanlar, petrol ve ilaç atıkları, plastik ürünler, suni gübreler ve çöpler... Herbiri çevre kirlenmesine sebep olan en önemli etmenler.

Elbette yalnız bunlar değil. İnsanın doğaya yaptığı en büyük kötülük çevre kirliliği olarak bize geri dönüyor.

Zorunlu olan bir şey var ki o da doğanın korunması ve tahribatının engellenmesi. Artık dillere pelesenk olmuş "Gelecek nesillere iyi bir çevre bırakmak" sözü için kirlenmeleri mutlaka önlemek, yeşil alanları ve hayvanları koruyup çoğaltmak gerekiyor.

Bilinçsizce sağa sola attığımız plastik ürünlerin doğada 400 yıl kadar çürümeden kalabildiğini söylersek, karşı karşıya kaldığımız tehlikenin boyutlarını biraz olsun anlayabiliriz. Çevrenin kirlenmesini önlemek için üzerimize düşen görevleri mutlaka yapmalıyız.

İnsanın çevredeki doğal kaynakları değerlendirmesi olağan bir süreçtir, ancak kaynakların düzensiz ve kötü kullanımı endüstriyelleşme adına çevreye önem verilmemesi sonucu doğa kendisini yenileyemez ve dengesini koruyamaz hale gelmiştir. İnsanların sadece kendilerini ve bugünü düşünmeleri sonucu gelecek nesillere yeterli kaynak ve temiz bir çevre kalmayacaktır.

'Dünya Çevre Gününüz' kutlu olsun!
Yeryüzünde, çevresini dönüştürme yetisine sahip tek canlı türü olan insanoğlunun bu dönüştürme sürecinde çevrede yarattığı tahribat, çevre konusundaki duyarlılığın gelişmesine ve çevreci politikaların geliştirilmesine yönelik kitlesel hareketlerin oluşumuna neden oldu. Çevre konusundaki bu duyarlılık, kapitalizmin sınır tanımayan faaliyetlerine bir son veremese de uluslararası ölçekte meşru bir karakter kazanmış durumdadır. Karı değil, toplumların çıkarlarını temel alan bir kentleşme ve sanayileşme sürecinin örgütlenmesi, doğal dokunun korunması, tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkılması, yaşamın her alanında çevrenin gözetilmesi günümüzde çevreci hareketlerin yürüttükleri mücadelenin temel argümanları konumunda.

Siyasilerden 'Dünya Çevre Günü' mesajları
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, insanlığa bütün imkanlarını sunan doğayla ahenk içinde yaşamanın zorunluluğunu vurgulayarak, dünyaya sahip çıkmak, korumak ve doğal dengeyi bozmadan yeni nesillere güzel bir dünya bırakmanın, insanlığın ortak gayesi olması gerektiğini belirtti.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Dünya Çevre Günü dolayısıyla yayımladığı mesajda, günümüzde çevre kirliliğinin, telafisi neredeyse imkansız tahribatlarla doğal dengeyi bozan ve insanlığın geleceğini tehdit eden boyutlara ulaştığını bildirdi. Erdoğan, son yüzyılda yaşanan teknolojik gelişme, hızlı sanayileşme ve çarpık yapılaşmanın, bunun başlıca nedeni olduğuna işaret etti.

TBMM Başkanı Köksal Toptan, tüm toplumun elinden gelen her şeyi yaparak, koruma-kullanma dengesi içinde çevreye sahip çıkması gereken bir dönemin yaşandığını belirtti.

Dünya Çevre Günü dolayısıyla mesaj yayımlayan Toptan, son yüzyılda yaşanan teknolojik gelişme, hızlı sanayileşme ve çarpık yapılaşmayla doğal kaynakların bilinçsizce kullanılmasının, çevre kirliliği ve sorunlarının boyutlarını artırdığını ifade etti.

Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu, İstanbul'un, hava kalitesi açısından dünya kentleriyle yarıştığını bildirerek ''İstanbul bugün Paris'ten daha temizdir'' dedi. Kyoto Protokolü ile ilgili kanunun, Bakanlar Kurulu'ndan geçerek Birleşmiş Milletler'e gönderildiğini belirten Eroğlu, Türkiye'nin taraf ülke olarak kabul edilmesi için 90 günlük sürenin bulunduğunu söyledi.

Harita ve Kadastro mühendislerinin çevre için önemi
Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası'ndan "Dünya Çevre Günü" için yapılan açıklamada "Bugün çevremize sahip çıkmamız, geleceğimizi kazanmanın ön koşullarından biridir. Bu inancımızla Dünya Çevre Gününü kutluyor, aydınlık yarınlar diliyoruz" denildi.

Açıklamada Harita ve Kadastro Mühendisliği'nin önemi vurgulanırken planlı kalkınmayı ve toplum yararını temel alan kentleşmenin savunulduğuna vurgu yapıldı.

Harita ve Kadastro Mühendisliği alanına giren Uzaktan Algılama, Mekansal Bilgi Sistemleri, Uydu Altimetre ve Gravimetresi vb. teknolojileringünümüzde çevre yönetiminde önemli birer araç durumunda olduğu belirtilen açıklamada "İstanbul Şubesi olarak çevre başlığında yürütülen mücadelenin özünü oluşturan bu argümanları sahipleniyoruz" denildi.

Çevre dostu klimalar
Türkiye'nin imzaladığı küresel ısınma ve iklim değişikliği konusunda mücadeleyi sağlamaya yönelik uluslararası Kyoto Protokolüyle birlikte, ''çevre dostu'' R410A ve R407C tipi gazlarla çalışan klimalar yaygınlaşmaya başladı.

Müsiad Adana Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi, İklimlendirme Uzmanı Ergün Kurluk, yaptığı açıklamada, her teknolojide olduğu gibi klima teknolojisinin de her geçen yıl geliştiğini ve yenilendiğini, bunlar arasında çevreyle ilgili yeniliklerin de bulunduğunu kaydetti.

Yuvasız kuşlara yuva
Edirne Çevre ve Orman Müdürlüğü, şehirlerde barınacak yer bulamayan kuşlar için ağaçlık alanlarda tahtadan yuvalar yaptırdı. Edirne Çevre ve Orman Müdürü Abdullah Bülbül, yaptığı açıklamada, kuşların nesillerini korumak amacıyla yaptırdıkları 400 adet kuş yuvasını Edirne'deki ağaçlık alanlara yerleştirdiklerini belirtti.

Kızartmalık atık yağlar
Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanarak dağıtılan ''Bitkisel Atık Yağlar''la ilgili broşürde, kızartmalık bitkisel yağların en fazla 2 defa kızartma işleminde kullanılması gerektiği belirtiliyor.

Çevre kirliliğinin insan sağlığına etkisi
Türk Tabipleri Birliği (TTB), 5 Haziran Dünya Çevre Günü nedeniyle yaptığı açıklamada, çevre kirliliği'nin sanayi devriminden bu yana giderek arttığı kaydederek, karşılığında da çevresel risklerle ilişkilendirilen başta farklı sistem ve organ kanserleri olmak üzere, sağlık sorunlarının daha sık görüldüğünü belirtti.

Pillerin çevreye zararları
İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin 5 Haziran Dünya Çevre Günü nedeniyle düzenlediği 12. Atık Pil Toplama Kampanyası başladı. Büyükşehir Belediyesi Personel Girişi'nde hazırlanan standa kullanılmış pilleri getirenlerin başında çocuklar yer aldı. Törene İzmir Vali Yardımcısı Mustafa Aydın, Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanı Yıldız Sezgin Yılmaz'ın yanı sıra çevre dostları katıldı.

"İnsan yaşamı tehdit altında"
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş ise teknolojik gelişmelerin ve globalleşmenin kente göçü artırdığını belirtti.

Dünya nüfusunun yüzde 80'inin kentlerde yaşadığını ve doğal kaynaklarını çoğunun kentlerde tüketildiğini dile getiren Topbaş, artık insanların yaşadıkları her noktada ''çevreci'' olması gerektiğini anlattı.

İstanbul'un Haliç yılı
Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu, konuşmasında şunlara yer verdi: ''İstanbul'da su yoktu. Artık İstanbul'un içme suyu sorunu yok. Olmayacak da. Çünkü büyük düşündük. İstanbul'un içme suyu kalitesi şu anda Avrupa'daki bir çok ülkeden çok daha iyidir. Geçmiş dönemlerde İstanbul'da toplam atık suların sadece yüzde 5'i toplanıyordu. Geri kalan atık sular sahillere, doğrudan derelere, sokaklara akıyordu. 1994-1995 yıllarında su sorunu çözüldükten sonra atık su arıtma tesislerine ağırlık verdik. Haliç'le ilgili yapılanlar bir destandır, anlatılamaz. Altın Boynuz adıyla anılan muhteşem mekanı feda edebilir miydik... 1997 yılı İstanbul'un Haliç yılıdır. 5 milyon metreküp çamur vardı temizlenmesi gereken. Kokulardan durmak mümkün değildi, arabaların camlarını kapatırdık. Ancak yaptığımız çalışmayla Haliç'i çamurdan kurtardık.''

İstanbul küresel ilkeler sözleşmesi toplantısına ev sahipliği yapacak
Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi'nin 7. Olağan Yerel Ağlar Toplantısı, 9-10 tarihleri arasında İstanbul'da gerçekleştirilecek. Yolsuzlukla mücadele, çevresel sorumluluğun artması gibi 10 ilkeden oluşan sözleşmeye, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası'ndan 30 bin şirket imza attı.

AKAT Protokolü
Çevre ve Orman Bakanlığı, Petrol Sanayi Derneği Türk Eczacılar Birliği Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçılar Derneği ve Lastik Sanayicileri Derneği arasında Atıkların Kaynağında Ayrı Toplanması (AKAT) Platformu imzalandı.

Protokol, Türkiye genelinde bütün atıkların çevreye ve insana olası zararlarını yok etmek ve atıkları değerlendirme yoluyla ekonomiye ve tabiata yararlı olacak şekilde geri kazanmak ve geri dönüşümü sağlamayı amaçlıyor.

Altın kumlar ışıldasın
5 Haziran Dünya Çevre Günü etkinlikleri kapsamında Didim Belediyesi ve Deniz Temiz Derneğinin ortaklaşa gerçekleştirdiği etkinlikler, Didim Belediyesi Kültürpark Salonu'nda, dernek üyeleri tarafından hazırlanan slayt sunumu ve tiyatro oyunu ile başladı. Öğrencilere, yapay maddelerin çevreye verdiği zararlar anlatıldı.

Kültürpark'ta düzenlenen etkinliğin ardından Gazi İlköğretim Okulu ve Atatürk İlköğretim Okulu öğrencilerinden oluşan yaklaşık 300 kişilik öğrenci grubu, Dernek üyeleri ve öğretmenleri gözetiminde Altınkum Plajı'nı temizledi. Öğrencilerin yaptığı temizlik çalışmasını yerli ve yabancı tatilciler ilgi ile izledi.

Bodrum
Bodrum'da, denizlerin temizlenmesi amacıyla başlatılan ''Denizler Mavi Yaşar Kampanyası'' kapsamında, ''Venüs'' adlı ''katı atık alım teknesi'' faaliyete geçti.

Tekirdağ
Tekirdağ'da Cumhuriyet Alanı'nda yapılan törenin ardından Kadriye Nazif Gölge Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi'nde ''İklim Değişikliği ve KYOTO Protokolü'' konulu panel düzenlendi.

Edirne
Edirne Vali Vekili Abdullah Aslaner, Halk Eğitim Merkezi'nde düzenlenen etkinlikte, herkesin el birliğiyle daha yaşanılabilir bir çevre oluşturulması için mücadele etmesi gerektiğini söyledi.

Edirne Belediye Başkan Vekili Namık Kemal Döleneken de 20 yıl önce TRT'de çevre sorunlarıyla ilgili ilk kez yayın yapıldığını ve sorunlara çare arandığını gördüğünü belirterek, o günden bu yana konuşulanların hep aynı olduğunu ancak ne dünyada ne de Türkiye'de tam anlamıyla doğru adım atılamadığını söyledi.

Antalya
Antalya'nın Kumluca ilçesine bağlı Çavuşköy (Adrasan) beldesinde, çevre gönüllüsü dalgıçlar su altı temizliği yaptı.

Çavuşköy sahilinde gerçekleştirilen su altı temizliğine, Deniz Temiz Derneği TURMEPA ve Tekirova Su Altı Derneği de destek verdi.

Su altı temizliğine katılan AKUT Birim Başkanı Metin Yılmaz, zaman zaman su altı temizliği yaptıklarını ancak Dünya Çevre Günü dolayısıyla özel program yaptıklarını söyledi.

Konya
Konya Atatürk Anıtı'na çelenk sunulmasıyla başlayan kutlama programı, Alaaddin Tepesi'ne kadar yapılan Çevre Yürüyüşü ile devam etti.

Konya Valisi Osman Aydın, Alaaddin Konferans Salonu'ndaki programda, doğadaki kirlenmenin yüzde 50'sinin son 35 yılda olduğunu ifade ederek, ''Çevre kirliliği teknolojik gelişmelere paralel olarak artıyor. Gelişmekte olan ülkelerdeki çevre kirliliği gelişmiş ülkelere göre oldukça az. Bunun nedeni bilinçsizce karbonmonoksit salımıdır. Kaynaklar tükenmeden önlemimizi almalıyız'' diye konuştu.

Mersin
Mersin Valisi Hüseyin Aksoy, çeşitli nedenlerle doğal dengenin bozulduğunu ifade etti. Vali Aksoy, ''Atalarımızın bize bıraktığı emaneti tahrip etmeden genç kuşaklara ulaştıralım. Hangi konumda olursak olalım, her boyutuyla birey olarak sorumluluğumuz olduğunu bilmeliyiz. Bu bilinçle hareket edersek, çevremizi daha iyi korur ve bundan sonraki süreçte daha yaşanabilir bir dünyayı kurabiliriz'' dedi.

Mersin'de şu an 7 mavi bayrak bulunduğunu bildiren Aksoy, bu sayıyı daha da artırmak istediklerini kaydetti.

Trabzon
Trabzon'da bugün Trabzon Valilik binası önünden başlayarak Atatürk Alanı'ndaki Meydan Parkı'na kadar ''Çevre Yürüyüşü'' gerçekleştirildi. Öğrenciler yürüyüş sırasında çevrenin önemine dikkati çekmek için dövizler taşıdılar.

Kemer
Dünya Çevre Günü etkinlikleri kapsamında, Antalya'nın Kemer ilçesinde su altı temizliği yapıldı.

Su altı Çevre ve Yardımlaşma Derneği'nce gerçekleştirilen su altı temizliğine, Deniz Temiz Derneği TURMEPA da destek verdi. Adrasan sahili ve su altı, antik kent Phaselis ve Ayışığı Koyu'nda gerçekleştirilen su altı temizliğine bölgedeki dalış okullarından dalgıçlar katıldı.

Ayışığı Koyu'nda, sahildeki yerli ve yabancı çok sayıda turistin önünde gerçekleşen sualtı temizliği sırasında denizden pet şişe, naylon torba, poşetler, menteşe, saç kurutma makinesi, tornavida, boru parçaları gibi çok sayıda yabancı madde çıkarıldı.

Malatya
İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Erkan Pehlivan, bütün ülkelerin ortak sorunu haline gelen çevre kirliliğinin halk sağlığını tehdit ettiğini belirtti.

Prof. Dr. Pehlivan, yaptığı açıklamada, yapay çevrenin kontrolsüz büyümesi, fosil yakıta dayalı enerji tüketimindeki artışlar, tarımda kullanılan kimyasal ajanlar, sanayi ve plastik atıklarının su, hava ve toprak kirlenmesine yol açtığına dikkati çekti.

Adana
Adana'nın Kozan ilçesinde Anadolu Öğretmen Lisesi öğrencileri, 5 Haziran Dünya Çevre Günü etkinlikleri kapsamında başlattıkları kampanyayla eğitim öğretim dönemi boyunca topladıkları atık pilleri, doğaya verebileceği zararları önlemek ve geri dönüşümünü sağlamak üzere kurulan Taşınabilir Pil Üreticileri ve İhracatçıları Derneği'ne (TAP)gönderdi.

Düzce
5 Haziran Dünya Çevre Günü etkinlikleri çerçevesinde Düzce Anıt Park Meydanı'nda tören düzenlendi. Törende, Düzce Çevre ve Orman İl Müdürlüğü ve Düzce Orman İşletmesi tarafından yurttaşlara fidan dağıtıldı. Vatandaşlar, fidan dağıtımına büyük ilgi gösterdi.

Anten vericiler söküldü
Kınalıada'daki 12 TV-Radyo anten verici kulelerinin sökümüne başlandı. Adalar Belediye Başkanı Mustafa Farsakoğlu, söküm işlemi öncesinde yaptığı konuşmada, kulelerin halk sağlığı için tehlike ve çevre kirliliğine neden olduğunu ifade ederek, şunları kaydetti:

''18 senedir Kınalıada'da bulunan kuleler hem görüntü kirliliği hem de çevreye yaydıkları elektromanyetik radyasyonla halk sağlığı için olumsuz etki oluşturuyordu. Özellikle hamile kadınlarımız için ciddi bir tehlikeydi. Adalar'a gelmeye çekiniyorlardı. Bundan sonra tersi olacak. Herkes çocuklarıyla birlikte buralara rahatlıkla gelebilecek. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Derneği'nin 6 Eylül 1996 tarihli 8642 sayılı kararına rağmen antenler, şimdiye dek diğer belediye başkanlarınca sökülmedi. Biz, Ağustos ayına kadar 7 veya 8 tanesini sökmeyi planlıyoruz.''

Kimi yerde kutlama kimi yerde protesto
5 Haziran Dünya Çevre Günü dolayısıyla Konya, Mersin, Trabzon ve Antalya'nın Kemer ilçesinde törenler düzenlenirken, Bodrum'un Yalıkavak beldesinde protesto gösterisi yapıldı.

Bodrum'un Yalıkavak beldesinde toplanan sivil toplum örgütlerine üye bir grup çevreci, Bodrum'un Gündoğan, Göltürkbükü ve Yalıkavak beldeleri ile Bodrum'un Torba Mahallesi'nin turizm merkezi ilan edilmesini protesto etti.

Yalıkavak beldesi Küdür mevkisindeki halk plajında toplanan Mavi Yol Girişimi, Deniz Ticaret Odası (DTO) Bodrum Şubesi, Türk Mühendis ve Mimar Odaları (TMMOB) Bodrum İlçe Koordinasyon Kurulu'na üye grup adına basın açıklaması okuyan Filiz Dizdar, çevre sorunlarının uygulanan politikalardan ayrı tutulamayacağını söyledi.