Eyvah komiser!
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 48. maddesi, yabancı heyet ve kurumlar tarafından yapılan araştırma, kazı ve sondajlarda Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü uzmanlarından bir veya birkaç temsilcinin; Türk heyet ve kurumlarınca yapılan araştırma, kazı ve sondajlara, Kültür ve Turizm Bakanlığı adına yetkili bir uzmanın katılmasını zorunlu kılar. Söz konusu mevzuat bu görevlinin adını ‘temsilci' olarak niteliyor. Kazılarda ise bu yetkiliye, niyeti çok da belli eder biçimde öteden beri ‘kazı komiseri' deniyor. Kazı başkanı hocaların varlıklarından rahatsızlık duydukları bu kişinin seçimi ve görevleri, ‘Kültür ve Tabiat Varlıklarıyla İlgili Olarak Yapılacak Araştırma, Sondaj ve Kazılar Hakkındaki Yönetmelik' ile belirlenir. Temsilcilerin kazı sırasındaki en önemli görevleri belirli periyotlarla kazı hakkında düzenledikleri raporları bakanlıkla paylaşmak ve kazı sonunda çıkan eserleri bölge müzesine teslim etmek. Buraya kadar bakıldığında hiçbir yanlışlık yok gibi gözüküyor. Hatta bakanlık temsilciliği görevinin son derece gerekli olduğunu bile söyleyebilirim. Peki bu durumda problem nedir?
Kart hamili ‘temsilcimdir'
Özellikle Kültür ve Turizm eski Bakanı Atilla Koç'un döneminde; 657 sayılı kanunun 4. maddesinin b bendinde geçtiği için kısaca 4B diye bilinen, yüzlerce sözleşmeli personel alımı yapıldı. Hiçbir puan sıralaması ya da bilimsel yeterlilik gibi değerlendirme yapılmadan ‘kart hamili yakınımdır' iş bitiriciliği ile alınan bu personellerin büyükçe bölümü arkeoloji mezunu olmakla beraber ağırlıklı olarak müzelerde çalıştırılıyor.
Bakanlık tartışmalı biçimde aldığı bu sözleşmeli personelleri de ‘Bakanlık Temsilcisi' olarak kazılarda görevlendiriyor. İşte tam da bu noktada, kimsenin farkına varmadığı bir sorun başlıyor!
Hizmet içi eğitim semineri
Yukarıda da bahsettiğimiz ‘Kültür ve Tabiat Varlıklarıyla İlgili Olarak Yapılacak Araştırma, Sondaj ve Kazılar Hakkındaki Yönetmelik'in 18. maddesinin c fıkrası Bakanlık temsilcisi olabilmenin şartlarından biri olarak da ‘Hizmet İçi Eğitim Semineri'ni başarı ile tamamlamış olmak gerekliliğini sayar.
657 sayılı yasaya göre ise hizmet içi eğitim seminerine, devletin açtığı sınavlarda başarılı olanlardan, başarı listesindeki sıraya göre memurluğu kazanmış ve aday memur olarak çalışan kişiler girebilir ancak. Yani ‘Hizmet İçi Eğitim Semineri'nden başarılı olmamış hiçbir aday memur kazılarda temsilci olarak görevlendirilemiyor.
Bakanlık, bırakın ‘Hizmet İçi Eğitim Semineri'nde başarılı olmayı, bu seminere katılmayan 4B'li uzman personelini, kendi çıkardığı yönetmeliği hiçe sayarak nasıl kazılarda görevlendirir? Bu arada mevcut 4B'li personelin ‘Hizmet İçi Eğitim Seminerini' alması da yasal değildir. Çünkü, bir başarı listesi sırası ile değil, bizlerin ‘tanımadığı', ‘tanıdıkları' vasıtasıyla bu işlere girmişlerdir.
Kaçak kazı
Haykırıyorum! Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve kazılar hakkındaki yönetmeliği hiçe sayarak, kazılarda kendi adına görevlendirdiği temsilciler yasal değildir! Dolayısıyla 4B'li personeli görevlendirdikleri her kazı, ‘Bakanlık izni ile yapılan kaçak kazıdır'.
Soruyorum! Son yıllarda kaç kazıda 4B'li personel görevlendirildi? Yasaların saydığı niteliklere sahip olmayan kişilere niçin bu görevlendirmeler yapılıyor? Bu yıl da 4B'li personel kazılara temsilci olarak görevlendirilecek mi?
Sayın Ertuğrul Günay; yoksa zar mı tutuyorsunuz? Ellere dört ceherler bize hep yekler... Zar da tutulmadan atanmıyor değil mi?