Muğla'nın Ortaca ilçesine bağlı Dalyan beldesindeki kral mezarlarında inceleme yapan Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Türkiye'nin simgesi haline gelen mezarların yok olmasına gözyummayacaklarını söyledi. Yeni Asır'ın, mezarlardaki erimeyi "Tarih kanser oldu" başlığıyla manşetine taşımasının ardından bölgeye gelen Bakan Günay, Önlem alınmadığı taktirde 2 bin 400 yıllık tarihin yok olup gideceğini belirtti, "Mezarlar için alınacak tedbirler, uzun araştırmalar öngörüyor" dedi.
Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, dün uçakla Dalaman Havaalanı'na gelip karayoluyla Dalyan'a geçti. Bakan'ın yağışlı havada gerçekleşen tarihi gezisine Muğla Vali Yardımcısı Recep Yüksel, Dalyan Belediye Başkanı CHP'li Arif Sarı, CHP'li Ortaca Belediye Başkanı Hasan Karaçelik, Köyceğiz Belediye Başkanı CHP'li Salih Erbay, Ortaca Kaymakamı Mustafa Gürdal, Köyceğiz Kaymakamı Halil İbrahim Çomaktekin, AK Parti İl Başkanı Gültekin Akça, İl Kültür ve Turizm Müdürü Murat Süslü de eşlik etti.
Kazı başkanı gösterdi
Kaunos Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Cengiz Işık, Bakan Günay'a kaya mezarlarındaki erimeyi gösterdi. Daha önce yaptığı açıklamada, 2003 yılında mezarlardaki erimeye ilişkin rapor hazırlamasına karşın önlem alınmadığını belirtip tehlikeye dikkat çeken Işık, Bakan Günay'a sorunun nedenlerini açıkladı. Prof. Dr. Işık, mezar yüzeyinde büyük korozyon yaşandığını, mezarların bu duruma gelmesinde tektonik hareketler, doğa koşulları, mezarların yapısındaki ince kılcal damarlar gibi kireç çizgilerinin zaman içinde erimesi ve asit yağmurlarının etkili olduğunu söyledi. Aşınmanın tehlikeli boyuta ulaştığını anlatan Işık, "Kaunos denince ilk akla gelen kaya mezarları, gözlerimizin önünde eriyor. Her yıl bir parçasını kaybediyoruz" dedi.
Kültür ve Turizm Bakanı Günay, incelemenin ardından gazetecilere yaptığı açıklamada kaya mezarlarının Türkiye'nin yurt dışı tanıtım fotoğraflarında yer aldığını, Türkiye'nin adeta simgesi haline geldiğini söyledi. Erimenin önlenebilmesi için neler yapabileceğini yerinde görmek istediğini kaydeden Bakan Günay, "Mezarların yok olmasını önlemek için alınacak tedbirler uzun süren araştırmaları öngörüyor. Kaya mezarlarının problemi zor bir problem. Burası özel tarihsel alanlarımızdan birisi. Dikkatli gözlem yapmalıyız. Ciddi laboratuvar çalışmaları yapmamız gerekebilir. Bu basit bir restorasyon değil. Derde deva olacak restorasyon projesi geliştireceğiz. Yok olmasına asla göz yummayacağız. Tedbir almazsak 10 ile 20 yıl sonra Türkiye'nin simgesi olan bu alanlar yok olacak. Bu nedenle buradayım" dedi.
Seyir terası müjdesi
Prof. Dr. Cengiz Işık, ziyaretçilerin mezarları görmek istediğini, insan eliyle de tahribat gerçekleştiğini belirtip, "Geçmiş yıllarda insanlar talan etmiş, beğenmediği eserleri tahrip etmiş. Turistlerin gezmesi için seyir terası yapılırsa insan kaynaklı tahribat da önlenebilir" dedi. Öneriye sıcak bakan Günay, vali yardımcısına proje hazırlanması için talimat verdi.
Bakan, kaya mezarlarından sonra Kaunos Antik Kenti'nde inceleme yaptı, restore edilen antik tiyatronun açılışını gerçekleştirdi, Kazı Başkanı Işık'tan bilgi aldı. Bakan, antik kilisede kazılarda ortaya çıkarılan mozaik eserin de temsili açılışını yapıp kurdelesini kesti.
Kaya mezarları
Caretta caretta deniz kaplumbağalarıyla birlikte Dalyan'ın simgesi olan, kayalar içine oyulmuş, M.Ö. 3 ve 4'ncü yüzyıllarda dönemin kralı, eşi, yakın askerleri, hizmetçileri, Karya ve Likyalı soylular, zenginler, kahramanlar için yapılan kaya mezarları, yılda 300 bini yabancı 700 bin kişinin ziyaret ettiği beldenin gözde bölgesi. Denize yer yer 80 derecelik açılarla yükselen kayalık dağların içlerine oyulan mezarlar özellikle yabancı turistlerin ilgisini çekiyor. Arkeologlara göre bu mezarlar antik Kaunos kentinin zenginliği ve gücünün göstergesi. İon tapınağı görünümünde yontulmuş kaya mezarları içinde ölülerin konması için yan yana üç taş sıra bulunur. Anıt mezarların ön cephesini süsleyen İon sütunları ve aslan kabartması bulunuyor.
Yoluna yılan çıktı
Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay Kaunos Kenti gezisi sırasında Adrian Çeşmesi'ni incelerken, önünde 1.5 metre uzunluğunda yılan çıktı. Bakan Günay kısa süreli korku yaşarken, antik kentin bekçisi Durali Şahin, yılanı kuyruğundan tutup havaya kaldırdı ve Günay'a gösterdi. Bakan, bekçiden yılanla ilgili bilgi aldı, bırakılmasını istedi. Ziyarete katılanların ilgiyle izlediği bu tablonun ardından yılan serbest bırakıldı, heyet incelemesine devam etti. Halk arasında sağır yılan olarak bilinen karayılanın zehirsiz olduğu ileri sürüldü.