Bozulmamış Bir Şehir!Sanayi ve ticaretin fazla gelişmemiş olması sebebiyle Ordu'da günlük hayat, büyük şehirlerde olduğundan çok daha sakin geçiyor. Koylarıyla, sahilleriyle ve yeşiliyle dikkat çeken şehir, tabii güzelliklerini koruyor ve bu yönüyle turizm için büyük potansiyel taşıyor.
Doğu Karadeniz Bölgesinin kapısı konumundaki Ordu; tabii güzellikleri, bitki örtüsü, mavi ve yeşilin kucaklaştığı kıyıları, koy ve kumsalları, kıyı şeridinden hemen başlayan dağları, yükseltilerde bulunan birbirinden güzel yaylaları ile turizmde geleceği parlak bir il. Yeşili ve oksijeni bol olan bu güzel il için "oksijenin yurdu, Ordu" sloganı seçilmiş. Görüştüğümüz eski Vali Ali Kaban, "Ordu, fındık demek, Türkiye'de üretilen toplam fındığın üçte biri Ordu'da üretiliyor, fındığın başkenti burası" diyor.
Fındık Borsası Şart
Vali bey haklı, Ordu'nun her tarafı fındık ağaçları ile kaplı, sokaklarda, evlerin bahçelerinde de fındık serili. Halkın geçim kaynağı tamamen fındığa dayalı. Bütün planlar fındığa, rekolteye, fiyata göre yapılır. Ordu'da da, Giresun'da olduğu gibi, hayat fındığa bağlı olarak şekillenir.
Ordu'nun çalışkan, gayretli ve birikimli eski Valisi Ali Kaban, bu özel ürün için yeni projeler üzerinde çalışıyordu. Vatandaşın mağdur edilmemesi, fiyatların bazı kesimlerce haksızca aşağıya çekilmemesi için büyük gayret gösteriyordu. Fındıkla ilgili çok önemli bir raporun hazırlanmasında öncülük yapmış, bu raporu ilgililere göndermişti. Lisanslı depoculuk kurulması, fındık borsası oluşturulması için çalışmalar başlatılmış. Bir fındık stratejisinin oluşması için bu oluşumlara katkıda bulunuluyor. Lisanslı Depo Anonim Şirketinin kurulma aşamasına gelinmiş. En çok önemsenen ikinci proje, 150 yıllık bir proje olduğu söylenen Karadeniz-Akdeniz yolu. Bir ucunda Ordu, diğer ucunda Osmaniye bulunan bu karayolu, çok önemli bir canlanmaya sebep olacak. Ordu için bu projede önemli bir noktaya gelinmiş, 11 kilometre hariç, kalan kısımlar ihale aşamasına gelmiş. Üçüncü proje ise Ordu-Giresun (ORGİ) Havaalanı. Denize dolgu olacak bu havaalanının bu sene programa alınmasına çalışılıyor. Bu başarılabilirse, havaalanının önümüzdeki sene yap-işlet-devret metoduyla faaliyete geçeceği söyleniyor. Eski Vali Ali Kaban, 15 aydır bu üç proje üzerinde çalıştığını söylüyordu. Bu üç projenin gerçekleşmesi halinde, Ordu'nun çehresinin değişeceği söyleniyor.
Ordu İçin Bir Kayıp
Bunlara ilaveten; Ordu'yu kesme çiçekçiliğin merkezi yapmak, yayla ve kıyıların işgaline engel olmak gibi önemli konularda da kararlı adımlar atan Vali Kaban, bazı çevrelerin şimşeklerini üzerine çekmişti. Zaman zaman, ilgisiz konular abartılı bir şekilde ve çarpıtılarak verilerek, bu çalışkan Vali yıpratılmak istendi, sonra da tayini çıktı. Ordu için kayıp. Umarım yeni vali de aynı kararlılıkla problemlerin üzerine gider...
Fındığın Çoğunu Üretiyoruz Fiyatı Belirleyemiyoruz!
Ordu'da lokomotif sektör fındık, bütün sektörler ona bağlı. Regülatör görevi gören kamu kurumlarının, altyapı oluşmadan bu sektörden çekilmelerinin hata olduğu belirtiliyor. Türkiye'deki alıcıların kapasitesi, fındığın tamamını almaya yeterli değil. Piyasaların dış alıcılar tarafından belirlendiği (Hamburg Borsası), onların da 3-5 kişi olduğu söyleniyor.
Ticaret Borsası Başkanı: Fiyat istikrarsız Politika Yok
Fındık dahil hiçbir tarım ürününde bir politika bulunmadığını, ileriki yıllar için üretim ve satış stratejilerinin olmadığını anlatan Ticaret Borsası Başkanı Necdet Gürsoy, başta Tarım Bakanlığı olmak üzere ilgili kurumların bunu sağlamaları gerektiğini belirtiyor. Fındıkta geçmişten gelen yanlışların bugün yaşandığını, yıllar sonra ilk defa serbest piyasada üretici ile tüccarın karşı karşıya geldiğini söyleyen Gürsoy, altyapı hazırlanmadan bu uygulamaya geçilmesinin yanlış olduğunu ifade ediyor. Serbest piyasada bulunması gereken güç dengesinin olmadığını, fiyatları dengede tutacak kurumların da devrede olmadığını açıklayan Gürsoy, bu durumda fiyatların düşmesinin kaçınılmaz olduğunu söylüyor. Fındık fiyatlarının istikrarı için, ofisin elindeki 550 bin ton fındığın ne yapılacağının açıklanması ve lisanslı depoculuğun bir yıl sonraya yetiştirilmesi gerektiğini ifade eden Gürsoy; fiyatların bir yıl 7 TL, başka yıl 2.5 TL olması gibi istikrarsızlıklar yüzünden, başka piyasaların oluştuğunu söylüyor.
Başkan Seyit Torun: Sanayi ve ticaret zor turizm için çalışılmalı
Ordu'nun güleryüzlü Belediye Başkanı Seyit Torun, "Bu memleketi el birliğiyle ileriye götürmek gerekirken, bu kavga neden?" diye soruyor. Ordu'nun bütün geçiminin fındığa bağlı olması, Başkan Torun'u da rahatsız ediyor. Buna alternatifler geliştirilmesi gerektiğini belirtiyor. Hammadde ve pazarlara uzak, ticaret yolları üzerinde olmayan Ordu'nun, sanayi ve ticaret şehri olmasının zor olduğunu ifade eden Torun; bu şehrin turizm için çok avantajlı olduğunu söylüyor. Denizi, tabiatı, kültürü, sağlığı bir hamur yaparak, turizm için değerlendirebileceklerini anlatıyor. Başkan, bu doğrultuda çalışmalara başlamış, derin deşarj işi bitirilmiş, 1 yıl sonra her taraftan denize girilebilecek. Çöp ayrıştırma tesisi yapılıyor, altyapı rehabilite ediliyor, yıldızlı oteller için talepler gelmiş. Boztepe'ye teleferik yapılması ihaleye çıkıyor, 10 ay sonra sahilden bu tepeye teleferikle çıkılabilecek. Menekşe Sokak'ta, 1900'lerdeki Ordu oluşturulacak. Bülbül Deresi'nin üçüncü etabı yapılıyor, Civil Deresi de Ordu'ya yakışır hale getirilecek. Gazi Köprüsü ile Soya arasındaki kıyı projesi bitmiş, etap etap uygulanacak, insanların yaşayacağı güzel mekanlar oluşturulacak. Fındığa alternatif olarak gördüğü turizmin gelişmesi için gayret gösteren Başkan Torun, Ordu'nun kendine has özelliğinin ve güzelliğinin diğer insanlar tarafından da keşfedilmesini istiyor. Havaalanı ve diğer yolların yapılmasını Başkan Torun da bu bakımdan sabırsızlıkla bekliyor...
Üretici, dış alıcının insafında!
Ordu Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı Servet Şahin, fındıkta üretimin ve fiyatların tatminkar olması durumunda, esnaf dahil bütün Ordu'nun iyi olduğunu söylüyor. Bu seneki fındık üretiminin geçen senenin üçte bir seviyesinde olduğuna değinen Şahin, Ordu'nun bu seneki fındık gelirinin de üçte bir oranında olacağını, fert başına milli gelirde 69. olan ilde, fert başına 300 dolar gelir düşeceğini belirtiyor. Alt yapı hazırlanmadan, fındıkta serbest fiyat uygulamasına geçilmesinin üreticiyi mağdur edeceğini ifade eden Şahin, "Lisanslı depoculuk ve ürün borsası kurularak, üreticinin eli güçlendirilmeliydi" diyor. Alıcı ile satıcının denk güçlere sahip olması durumunda serbest piyasanın faydalı olacağını anlatan Şahin; alıcının güçlü, satıcının güçsüz olması durumunda fiyatların, alıcının insafına kalacağını söylüyor. Fındığın yüzde 75'inin Türkiye tarafından üretildiğini, bundan 2 milyar dolardan fazla para kazanıldığını anlatan Servet Şahin, üreticinin dış alıcıların insafına bırakılmaması gerektiğini belirtiyor.
Başka Ürün Yetişmiyor
İhracatçılar Birliği, Ulusal Fındık Konseyi gibi bazı çevrelerin hükümeti yanlış yönlendirdiğine değinen Servet Şahin, vatandaşın sesinin Ekimden sonra çıkacağını, sıkıntının o zaman anlaşılacağını söylüyor. Bir elin parmakları kadar olan alıcının kolayca manipüle olabildiğini, bu durumdan ihracatçının memnun olduğununu söyleyen Servet Şahin, serbest fiyatın sağlıklı oluşması için alıcı ile satıcının güçlerinin denk olması gerektiğini belirtiyor. Fındıkla ilgili düzenlemeye karşı olmadıklarını, ama alt yapı hazırlanmadan yapılan bu uygulamanın zarar vereceğini anlatan Şahin; "8 ilçede rakım sebebiyle başka ürün yetiştirilmesi isteniyor, ama bu rakım ve iklim şartlarında başka ürün yetişmiyor" diyor. Arıcılık ve balcılığın da önemli olduğunu söyleyen Oda Başkanı Şahin, havaalanı ve karayollarının bir an önce yapılması gerektiğini belirtiyor ve Karadeniz'de limanı olmayan tek il olan Ordu'da, bu eksikliğin giderilmesini istiyor.