2 bin 800 yıl önce Küçükçekmece Gölü ile Marmara Denizi arasındaki kara parçası henüz oluşmamıştı. 8 bin yıl önce ise denizden kazanılmış göl yani bir lagün olan Küçükçekmece'yi besleyen derelerin etrafında ilk yerleşik tarım denemeleri yapılmaya başlanmıştı. Birkaç gün önce Küçükçekmece Belediye Başkanı Aziz Yeniay'la göl ve deniz arasında sonradan oluşan kara parçası üzerine kurulu Park ve Bahçeler Müdürlüğü'nde buluştuk. Hem ilk tarımın yapıldığı Neolitik çağ kalıntıları hem de Roma İmparatorluğu'nun en büyük liman kentlerinden biri olan Bathonea'nın kalıntılarının bulunduğu Küçükçekmece'de artık bütün planlar kazı çalışmaları devam eden arkeolojik bölgeye göre yapılıyor. Son yıllarda kültür ve sanata yapılan dev yatırımlarla adından söz ettiren Küçükçekmece Belediyesi, gölden çıkan arkeolojik kalıntılarla birlikte ilçe için kullanılan "Küçük İstanbul" sloganına uygun bir şekilde sur içiyle bu alanda da rekabete girişti. Artık İstanbul'un yeni tarihi yarımadası olarak tanımlanan Küçükçekmece'nin Belediye Başkanı Aziz Yeniay, yakın gelecekte ilçede yapılacak bir arkeolojik parkın yurtiçinden ve yurt dışından yüz binlerce turist çekeceğini söyledi. Küçükçekmece Belediyesi, İstanbul'un devralmasına iki ay kalan Avrupa kültür Başkenti unvanı doğrultusunda da önemli görevler aldı. Aziz Yeniay'la ilçenin arkeolojik potansiyelini ve 2010 yılı yaklaşırken hız kazanan kültür-sanat çalışmalarını konuştuk.
Gölün üzerinde beliren mimare
Küçükçekmece'de yakın bir zamana kadar yaşı 70-80'i bulanlar eski bir hikâye anlatırdı. Bu hikâyeye göre, gölün üzerinde birden bire bir minare beliriyordu. Küçükçekmece'de yıllarca dilden dile gezen minarenin Antik Bathonea kentinin deniz feneri olduğunu söyleyen Başkan Yeniay, uzun yıllar devam edecek arkeolojik çalışmaların Küçükçekmece'nin yeniden yapılanmasında belirleyici olacağının altını çizerek şu bilgileri verdi: "Küçükçekmece Gölü'nde Kocaeli Üniversitesi'nin öncülüğünde yurtiçinden ve yurtdışından gelen uzmanlarla incelemeler yaptık. Su seviyesinin yer yer azalmasıyla 8-10 bir yıllık taş aletler, çömlekler, Roma döneminden kalma antik kalıntılar ortaya çıktı. Bunun üzerine gölde sismik çalışmalar da yapıldı. Ortaya çok geniş bir arkeolojik alan çıktı. Buradaki çalışmalar uzun yıllar sürecek. Ancak biz Küçükçekmece'yi planlarken artık arkeolojik alanı hesaba katarak çalışacağız.
İkinci tarihi yarımada
Aziz Yeniay ilk başkanlık döneminden itibaren Küçükçekmece'nin önüne bir hedef koymuştu: Küçük İstanbul olmak. Bu hedef kapsamında göl kenarında İstanbul Boğazı benzeri konut alanları yapılırken, ilçede kültürden sanata, yerleşiminden eğitime bir yeniden yapılanma çalışması başlatılmıştı. Şimdi ortaya çıkan tarihi kalıntılarla "ikinci tarihi yarımada" olarak anılmaya başlayan ilçe Küçük İstanbul unvanına biraz daha yaklaşmış oldu. Bu kalıntıların İstanbul medeniyetler tarihindeki konumumu daha yakından tanınma olanağı sağlayacağını belirten Yeniay ilçenin geleceği ile ilgili şu bilgileri verdi. "Tarihi eserlerin gün ışığına çıkması bilimsel açıdan çok önemli ancak bu durumun güncel getirileri de olacak. Bu bölgede yüz binlerce insanın gelip gezeceği bir arkeolojik park yapacağız. Şimdi ilçenin geleceğini planlarken bölgenin bu açıdan da cazibe merkezi olacağını hesaplayarak davranıyoruz. Arkeolojik parkın yanı sıra gölde uluslararası bir su sporları merkezi inşa edeceğiz. Kısacası göl bundan sonra su sporlarının, amatör balıkçılığın ve arkeolojik turizmin merkezi olacak.
5 yılda 100 bin genç eğitiliyor
Küçükçekmece'de geçtiğimiz yıl hizmete giren üç kültür merkezi Küçükçekmece'nin toplam nüfusunun üçte birinin uğrak yeri oldu. Cennet, Sefaköy ve Halkalı kültür merkezlerinde toplam 35 bin öğrencinin çeşitli dallarda öğrenim gördüğünü belirten Başkan Yeniay, "200 bin Küçükçekmeceli 2009 yılından bu kültür merkezlerinden hizmet aldı" dedi. Yeniay ilçedeki kültür sanat çalışmalarıyla ilgili şu bilgileri verdi. "Küçükçekmece'deki üç kültür merkezinin de eğitim hacmi üniversiteye denk. Yılda 35 bin çocuğa çeşitli sanat ve spor dallarında eğitim veriyoruz. 5 yılda 100 bin genç bu dallarda eğitim almış olacak.
Küçükçekmece'ye kent meydanları
İstanbul'un sur dışında kalan ilçeleri 70'lerle hız kazanan yoğun göç nedeniyle plansız yapılaşmanın kurbanı oldu. Birçok ilçenin tarihi ve doğal güzellikleri kaçak yapılaşma, plansız sokaklar, çirkin binaların gölgesinde kaldı. Küçükçekmece de göç mağduru olmuş ilçelerden biri. İlçenin fiziki yapısının düzeltilmesiyle birlikte Küçükçekmece'de eksik olan meydan çalışmalarına ağırlık verileceğini belirten Yeniay, "Çekmece Meydanı, Halkalı Meydanı gibi projeleri çok yakında hayata geçireceğiz. Yalnızca konut inşa etmekle yetinemeyiz" dedi.
Yenikapı Limanı'ndan 30 kat büyük
Geçtiğimiz yıl Yenikapı'daki Marmaray kazılarında ortaya çıkarılan Bizans Limanı arkeoloji dünyasında heyecan yaratmıştı. Küçükçekmece'de bulunan Bathonea Limanı'nın Yenikapı'dan 30 kat daha büyük olduğunu belirten Yeniay şunları söyledi: "Küçükçekmece'de Kurt Burnu denilen bölgede bulunan liman 4 kilometre büyüklüğünde. Limanın Roma'nın en eski ve en büyük limanlarından biri olduğu tahmin ediliyor. Öyle anlaşılıyor ki Küçükçekmece'de bulunan Bathonea antik kenti Roma'nın en büyük liman kentlerinden biriymiş. Bu büyüklükte bir kentin bütün olarak ortaya çıkarılması çok uzun zaman alacak. Bu muhteşem bir büyüklük. Liman kalıntıları taş işçiliği bakımından da bugünle yarışabilecek düzeyde. Şu anda gölde ortaya çıkan deniz fenerinin fotoğraflanması çalışması yapıldı. Fenerden dibe düşen taşların yerleri belirlendi."
2010'u Küçükçekmece sırtlayacak
Küçükçekmece Belediyesi 2010 İstanbul Avrupa Kültür Başkenti çalışmaları çerçevesinde de görevler üstlendi. 2010 Avrupa Kültür Başkenti ile bu konuda bir protokol imzalayan Aziz Yeniay şu bilgileri verdi: "2010'a bekli de en hazırlıklı ilçelerden bir tanesiyiz. 2009 yılında Küçükçekmece'de ayda 30 oyun sahne aldı.. Bu sene Devlet Tiyatroları'nı Küçükçekmece'ye çektik. Cennet Kültür Merkezi'nde sahne alacaklar. Bunun yanında Şehir Tiyatroları Sefaköy'de, özel tiyatrolar da Halkalı'da sahne alacak. Dolayısıyla bu sene ayda oynanan oyun sayısı 75'i bulacak. 8-10 ayrı branşta eğitim semirleri düzenledik. Sağlık, insan hakları, kentlilik gibi eğitim seminerleri vereceğiz. Yine 2010 kapsamında Atıf Yılmaz Sinema Okulu'nu 10-15 gün içinde tamamlayarak Ocak'ta eğitime başlatacağız. 2010 kapsamında özel gösteriler, sokak etkinlikleri yapmayı planlıyoruz."
Müzikte İTÜ desteği
Yeniay sözlerini şöyle tamamladı: "Kurslarımızda müzik alanında eğitim alan bir öğrenci kitlesi var. Bunların arasında çok özel yetenekler bulunuyor. İTÜ Konservatuar bölümüyle birlikte bir müzik okulu kuruyoruz. Amacımız sanat dallarında özel yetenekleri keşfedip eğitmek. Bu çalışmalar da 2010 kapsamında yürüyecek. Biz şimdi bu çalışmaların alt yapısını 4-5 yıl önce oluşturmanın avantajını yaşıyoruz."