Ayvalık Belediye Başkanı Hasan Bülent Türközen: Popüler yörelerimizde olduğu gibi bir turizme talip değilim. Ayvalık kültürel turizme uygun. Bu yüzden de bizim konseptimiz çok farklı.

Ayvalık'tan bahsederken, göreve geldiği günden bu yana özellikle tanıtım ataklarıyla 'Ayvalık' ismini yurtiçinde ve yurtdışında bir marka haline getirme yolunda dev adımlar atan Belediye Başkanı Hasan Bülent Türközen ile konuşmamak olmazdı. Röportaj teklifimizi yoğun programına rağmen geri çevirmeyip, her zamanki gibi içten ve güler yüzüyle sorularımızı yanıtladı. Başkan Türközen, "Hayal bile edilemeyecek bir Ayvalık'ı yaratmaya çalışıyoruz" diyerek, turizm alanında oldukça iddialı olduğunu belirtiyor.

Göreve geldiğinizden bu yana neden bu kadar turizme önem veriyorsunuz?
Ayvalık'ın turizmden sonra en büyük gelir kaynağı zeytin ve zeytinyağıdır. Diğer el sanatları, tarım aletleri imalatı, biraz balıkçılık, biraz ticaret ve benzeri ekonomik hareketler de var. Ama ilçenin ekonomik çarkı daha çok turizm ve zeytin sektörüyle dönüyor.

Zeytin ve zeytinyağı sektörü, rekoltesiyle ve fiyatıyla üreticinin hakimiyetinde olan bir alan değil. Turizm ise, asla tükenmek bilmeyen ve sonu olmayan, bacasız bir ekonomi. Sadece halka turizm bilincini aşılamak ve bunun paralelinde her geçen gün Ayvalık'a gelen ziyaretçi sayısını arttırmak ekonomik anlamda kazanç çizgisinin pozitif yönde ivme kazanmasını sağlayabiliyor. Kısacası Ayvalık'ın gerek ekonomik gerekse sosyal alanda geleceğinin turizmle parlayacağına inandığım için tercihimi bu yönde kullandım.

Ayvalık, turizm alanında bir gün Bodrum ya da bir Antalya gibi olabilecek mi?
Ben ülke turizmimizin Bodrum, Çeşme, Marmaris, Antalya gibi popüler yörelerimizde olduğu gibi bir turizme talip değilim. Çünkü bizim konseptimiz farklı. Ayvalık kültürel turizme uygun. Biz hiçbir zaman Ayvalık'ta tatil köyleri olsun, beş yıldızlı otellerle dolsun, Çok turist gelsin, 'Her Şey Dahil' sistemi otursun, Ayvalık betonlaşsın gibi bir durumu düşlemedik. Göreve geldiğimizde Ayvalık, deniz turizmi ile ikinci ev turizmine sıkışmıştı. Biz ise turizmde rekabet seçeneklerini ortaya koyduk.

Bu seçenekler nelerdi?
Zeytin ve zeytinyağı, Ayvalık'ın mutfağı, İlçenin kentsel mimari kimliği, su altı zenginliklerimiz, yöremizin rüzgar ve doğa sporlarına elverişliliği, oksijen oranının yoğunluğundan kaynaklanan tertemiz havası ve 24 adet adanın var olduğu ender görülen coğrafi güzellikleri gibi özelliklere ön plana çıkardık. Ayvalık Mutfağı için çeşitli tanıtımlar, fuar organizasyonlarına katılıyor ve her defasında da yapılan çalışmaların geri dönüşümünü pozitif olarak alabiliyoruz.

Mesela sörf, Ayvalık'ta daha önce otellerde animasyon olarak kalmış bir sporken, çalışmalarımız sonucunda sörfü bulunduğu noktadan çıkararak, ilçenin alternatif turizm seçeneklerinden biri olan rüzgar ve doğa sporları gurubuna sokabilmeyi başardık. 'Her Şey Dahil' turizm sisteminden uzak durup, yöremize ekonomik anlamda hem daha iyi fiyata, hem de daha iyi katkı sağlayacak turizm olgusunu geliştirmek istiyoruz

İzmir'in Seferihisar ilçesinde uygulanmaya başlanmak üzere olan Yavaş Şehir (Citta Slow) kriterlerine uygun olduğu için mi Gazi Üniversitesi belediye öncülüğünde Ayvalık'ta üç yıldır çalışma yapıyor?
Bizim aradığımız turizm modeli bu zaten... Ayvalık'ı fazla betonlaştırmadan, 'Televole' kenti olmaktan uzak, daha kalıcı, yozlaşmamış şekliyle muhafaza edip, korumak istiyoruz. Bir yöre, kültürel turizme sahipse ve kendi öz yaşam biçimini kaybederse, her şeyini kaybeder. Ülkemizde turizm alanında birçok yöre bir anda popüler oluyor ama aradan iki üç sene geçtikten sonra o yörenin adını bile duyamıyorsunuz. Bizim amacımızda Ayvalık'ı böylesi bir turizm kenti değil, turizmde kalıcı bir hale getirmektir. 'Yavaş Şehir' kriterleri neler ise, kentimizi o kriterlere uygun hale getirmeye uğraşıyoruz.

TURSAB Başkanı Başaran Ulusoy geçtiğimiz aylarda Ayvalık'a yapmış olduğu bir ziyarette, "Ayvalık turizmden hak ettiği payı alabilmek istiyorsa, bu yöreyi emekli cenneti olmaktan çıkartın" şeklindeki açıklaması hakkında ne düşünüyorsunuz?
Ben Ayvalık'ın turizmi konusunda Sayın Ulusoy'dan farklı düşünüyorum. Çünkü turizmde, yaşam alanlarıyla, turistik alanlar farklıdır. Bir kentin her tarafı turizme dönük değildir. Ayvalık'ta turizm alanlarıyla, yerleşim yerleri ayrı noktalarda bulunuyor. Üstelik bir kentin her türlü armonilerinden olan restoranı, barı, teknecisi, kafeteryacısı, kahvehanesi, pazarcısı, turizmcisi ve emeklisi birbirini rahatsız etmeden yaşamayı öğrenmek zorundalar. Eğer bu bilinç yaygınlaşırsa, işte o zaman turizmde çok ciddi mesafe kat edilmiş olur.

Turizmde en önemli gördüğünüz faktörler nelerdir?
Turizmde en önemli iki temel faktör vardır. Ulaşılabilirlik ve Sürdürülebilirlik... Eğer bir turizm merkezi ulaşılabilir ve sürdürülebilir bir yöreyse, turizm gelirlerinden hak ettiği payı çok rahat alacaktır. Ayvalık, ulaşılabilirlik konusunda sorunsuz bir bölgededir. Turizmde en büyük reklam, tavsiyedir. Ayvalık'a gelen bir turist, buradan memnun ayrılmazsa, siz istediğinizi yapın, o turist bir daha gelmeyeceği gibi gittiği yerlerde Ayvalık için kötü reklam yapar. Ama bir turist Ayvalık'a geldiğinde olumlu izlenimlerle ilçeden ayrılırsa, tabii ki bunun devamı gelir ve bir dahaki seneye başka kişiler de getirirse bu da sürdürülebilirliktir.

Peki, sizce Ayvalık turizmi için en önemli sorunlar nelerdir?
Bence, Ayvalık olarak değil, ülke turizminin genelinde iç piyasa turizmini ilgilendiren en büyük sorun, Milli Eğitim Bakanlığı'nın uyguladığı okul takvimidir. Aileler çocuklarının okul ve sınav programlarından kopup tatile çıkamıyor. Bu durum iç piyasadaki yerli turist sayımızı aşağılara çekiyor. Bunun dışında Ayvalık Belediyesi olarak bizim sıkıntımız, İlçenin tarihi dokusu nedeniyle ilgili kurumlar tarafından yasal çizgilerle belirlenmiş pek çok koruma bandı var. Kentsel sit alanında olan bir belediye, kentsel sit alanı olmayan bir belediyeye oranla daha çok desteklenmesi gerekirken, Ayvalık gibi kentsel sit alanına sahip belediyeler gelir düzeyi konusunda tam anlamıyla cezalandırılıyor. Tüm bunların dışında turizm alanında faaliyet gösteren Ayvalık gibi yörelerin yaz aylarındaki nüfusu ile kış aylarındaki nüfusu arasında uçurumların olması ve kışlık nüfusa göre hazineden pay alması da ayrı bir adaletsizlik.