İpekyol Tekstil Fabrikası (Fotoğraf: Thomas Mayer)

EAA'nın bu sene Aga Khan Ödülü'ne aday olan yapısı İpekyol Tekstil Fabrikası'nı gezdik ve kullanıcılarıyla yapı hakkında konuştuk. Bu kez yapıyı mimarın ağzından değil kullanıcılarının gözünden inceledik.

İpekyol İçin İşveren ve Mimar El Ele


İpekyol Tekstil Fabrikası (Fotoğraf: Ali Bekman)

Şu an firmanın başka bir markası olan Machka için tasarım ve basit dikişlerin yapıldığı Bomonti'deki eski fabrika ihtiyaca cevap veremediği için özellikle abiye modeller, fason imalat yapan atölyelere veriliyormuş. Ve bu durum şirket içinde istenmeyen bir durum olduğu için yeni bir fabrika inşa ettirmeye karar verilmiş.

Emre Arolat Architects'in İTKİB için 1998 yılında tasarladığı yapı dolayısıyla İpekyol ile bir tanışıklıkları bulunuyor. İşveren tasarımın ilk aşamasından başlayarak iş akışını çok iyi açıklayarak mimara destek vermiş. Bu da mimarın işini epey kolaylaştırmış. Sonuçta ortaya çıkan yapı iş sürecini hızlandıran ve işlevsel bir hal aldığı için işveren oldukça memnun durumda.

Ömer Kanıpak fabrika yöneticileriyle görüştü

Yapının programı oluştururken fabrika yöneticilerinin engin deneyimlerinden faydalanıldığı için EAA mekan organizasyonu konusunda çok iyi bir iş çıkarmış. Italya başta olmak üzere Avrupa'da birçok fabrika gezilmiş, ancak aradıklarını kriterlere uygun bir örneğe rastlamamışlar. Son olarak İzmir'deki Hugo Boss'un fabrikası gezilmiş, İpekyol Tekstil Fabrikası'nın yapımı tamamlandıktan sonra iade-i ziyarette de bulunulmuş. Sonuç olarak ortaya çıkan türünün diğer örneklerine göre hala çok ileri bir yapı.


Fabrikanın kumaş üretimi henüz olmadığı için ürün ilk başta kumaş olarak geliyor


Üst giyim bantı, alt giyim bantı ve elbise bantı olmak üzere toplam 3 bant bulunuyor. Bu bantlar da kendi içlerinde alt bantlara ayrılıyor

Tasarım sürecinde hem mimar hem de işveren gelecek on yılları düşünerek hareket etmiş, şirketin o günkü ihtiyacının yaklaşık iki katı büyüklüğünde bir arsa alınmış. Şu anda kapalı alanın yarısı kullanılıyor.

Yer olarak Edirne'nin seçilmesinin birkaç ana nedeni var, hem İstanbul'a hem de sınır kapısına olan yakınlığı, arazi fiyatlarının İstanbul'a oranla daha düşük olması ve Trakya'da işçilik ücretlerinin daha düşük olması. Fabrika çalışanlarının neredeyse hepsi Edirne'de ikamet ediyor.

Binanın hemen yanında yer alan ancak tamamlanmamış bir de misafirhane yapısı mevcut. Kriz döneminde yapıyı tamamlamak firma açısından ekonomik bulunmadığı için çelik iskelet halinde hala duruyor. Her ne kadar yapı büyümeye müsait olsa da ek bina yapma konusu hiç gündeme gelmemiş.

İpekyol Tekstil Fabrikası'nda Çalışmak Nasıl Bir Şey?


Ömer Kanıpak çalışanlara yapı hakkında sorular sordu

Çalışanlara sorulduğunda herkes binadan genel olarak çok memnun durumda. Bunun en büyük etkisi daha önce çalıştıkları yerlerle kıyaslıyor olmaları.


Yemekhane

Tavan kotunun yüksek oluşundan gelen ferahlık duygusunu, çoğu duvarın camdan yapılması nedeniyle hissedilen şeffaflığı, yemekhanenin şıklığını ve özellikle gece aydınlatmasının görkemini beğeniyorlar.


Sabit sandalyeler yemekhanedeki gereksiz sandalye gürültüsünü engellemek için özel düşünülmüş

Bunca beğeni ve şükrana rağmen ufak tefek şeylerden de rahatsızlar. Havalandırma sisteminin Edirne iklimine karşı yetersiz kalışı, günde yaklaşık 6 saat boyunca güneş alan cephedeki ısı yalıtımının yetersizliği, beton duvarların brut bırakılması ve sigara içme yerlerinde üst örtülerin yetersiz oluşu şikayet edilen noktalar.

Sayılarla İpekyol Tekstil Fabrikası
- 2006 yılında İpekyol firması İstanbul Bomonti'den Edirne'deki yeni binasına taşındı.

- Şu an binada toplam 420 kişi çalışıyor. Bunlardan 65 kişi "Beyaz Yakalı" konumunda.

- Binanın bakımı için görevlendirilmiş yaklaşık 15 kişi var.

- Temizlik yapmakla görevli 4 kişi bulunuyor.

- Ayda 45.000 parça mal üretiliyor.

- Haftada 45 saat çalışılıyor.

- Edirne için istihdam sağlama konusunda İpekyol Tekstil Fabrikası üçüncü durumda. İlk iki sırayı fason mal üreten başka iki tekstil fabrikası almış.

- Arsa alanı 20.000 m² iken toplam kapalı alan 16.000 m².