Uluslararası Mimarlık Kongresi'ne ev sahipliği yapmak için kentlerin birbiriyle kıyasıya mücadele ettiğini biliyor muydunuz? Peki ya bugüne kadar on binlerce mimarı çeken bu kongrenin gerçekleştiği şehirlerin tanıtım imkanını son derece akıllı bir şekilde kullandığını...
Özetle demek istiyorum ki, Türk mimarları allem edip kallem edip bu önemli kongreyi 2005'te İstanbul'a taşımayı başardılar. Türkiye için bir fırsat yarattılar. İşte o andan itibaren de hummalı bir çalışma başladı. Ne de olsa aralarında dünyaca ünlü isimlerin de bulunduğu 10 bin mimara İstanbul yolu gözükmüştü ve kongrenin kusursuz olması çok önemliydi.
Size bu sütunlarda daha önce kongrenin hazırlıklarıyla ilgili bilgileri ve Türkiye için taşıdığı önemi duyurdum. Süha Özkan başkanlığındaki kongre komitesi, 4 milyon doları ancak bulan dar bir bütçeyle Kongre Vadisi'nde etkileyici bir organizasyona ev sahipliği yapmak için gece gündüz çalışıyor. İsviçre'de Ağa Han Vakfı Mimarlık Ödülleri'nin Genel Sekreterliği görevini yapan Özkan'ın bazen sadece günübirliğine İsviçre'den İstanbul'a yaptığı seyahatlerin yegane sebebi de işte bu kongre.
Bu girişten sonra gelelim dün öğrendiklerime. Habitat'tan sonra Türkiye'de yapılmış olan en büyük kongre olma özelliğini taşıyacak Mimarlık Kongresi böylesine önemliyken, yaşanan bazı gelişmelerin sıkıntı doğurduğunu söylemeliyim.
Önceki gün mimarlar arasındaki bir konuşmaya şahit olunca kongreyle ilgili kapalı kapılar ardında ciddi tartışmalar yaşandığı ortaya çıkmış oldu. İşin garip tarafı kongreye büyük destek veren Büyükşehir Belediye Başkanı Mimar Kadir Topbaş ve Kongre Komite Başkanı Süha Özkan'la bir akşam yemeğinde buluşup, enine boyuna kongreyi konuşmamızın üstünden bir hafta dahi geçmeden. Daha doğrusu belli ki birazdan söz edeceğim anlaşmazlıkla ilgili henüz bir anlaşma sağlanamadığı için Özkan bu konuyu gündeme getirmeyi tercih etmemiş.
Etkinlik Omurgası!
Birkaç ay önce Kongre Vadisi için bir tasarım yarışması düzenlenmişti. Yarışmanın ciddi jüri üyeleri vardı. Sonunda 32 yaşındaki Fatih Erduman'ın Etkinlik Omurgası adını verdiği projesi birinciliği kaptı. Komite de tam 54 vincin Kongre Vadisi'nde konumlandırılması ve görsel materyaller, ışık oyunlarıyla süslenmesi ve çevresinde etkinlikler yapılmasından oluşan Erduman'ın projesini hayata geçirmek için harekete geçti.
İşte şimdi duyuyorum ki, Mimar Erduman'la Komite arasında sorun çıkmış. Kongre'ye sayılı günler kalmışken, birinci olan projenin Kongre'nin bir parçası olup olmayacağı belli değil. Anlaşmazlığın nedeni ise Erduman'ın projesine karşılık istediği astronomik ücret. Anlatılanlara bakılırsa mimarın istediği para tam 765 milyar Türk lirası! (765 bin YTL) ! 10 bin mimar için bir vadi hazırlamaya çalışan komitenin tüm bütçesinin 4 milyon dolar olduğuna dikkatinizi çekerim. İşte bu noktada da ipler kopmuş. Tabii burada eleştirilmesi gereken pek çok konu olabilir. Örneğin neden yarışmaya katılanlara önden bir proje sözleşmesi imzalatılmadığı, bu konunun ucunun açık bırakıldığı. Bir çok mimar, bütçe kısıtlamasında ilk akla gelenin proje olmasını eleştirirken, Erduman'ın bu kadar yüksek bir ücret istemesini ise amatörlükle açıklıyor.
Peki ya güvenlik?
Türkiye'nin ünlü mimarlarından biriyle konuşuyorum. O da diyor ki, zaten güvenlik konusu da arka planda bırakılmıştı. Düşünsenize bir inşaat alanına girerken bile başınıza şapka geçiriyorlar. İstanbul'un göbeğine 54 vinç konacak ve hepsinin üzerinde panolar, ekranlar, flamalar asılı olacak. Altından da insanlar geçecek! Bu kısmı da mimarının 765 milyar lira istediği projeyi seçen jüri üyelerine sormak lazım şimdi.