Türkiye'nin demografik özelliklerinin göç sorunu yüzünden her 5 senede bir değiştiğini ve göçün şehirlerimizin sosyo-ekonomik yapılarında da bozulmalara sebebiyet verdiğini belirten TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, "Göç, Karadeniz, Doğu ve Güneydoğu ekonomisini bitirirken, büyük şehirlerin de sorunlarını arttırmaktadır" dedi.
Göçün nedenlerinin başında genelde ekonomi olmak üzere, özelde istihdam sorunu ve yöresel geçim kaynaklarının azalması ile ülkemizde yaşanan çatışmalı sürecin başta geldiğini söyleyen Palandöken, "Bilhassa Doğu ve Güneydoğu illerimizde yaşanan çatışmalı süreç ile birlikte görülen tarım ve hayvancılığın yok olması son dönemde göçün önemli nedenleri arasındadır. Eğitim ve sağlık hizmetlerinin yetersizliği de insanları büyük şehirlere göçe zorlamaktadır. 2009-2010 yıllarında 2 milyon 360 bin vatandaşımız yaşadığı yerden göç etmiştir. Öyle şehirlerimiz var ki Bayburt, Kastamonu, Yozgat, Sivas, Sinop, Giresun, Rize, Tunceli gibi dışarıdaki nüfusu kentin nüfusunun neredeyse 10 katına ulaşmaktadır" diye konuştu.
GÖÇ BERABERİNDE SORUN GETİRİYOR
Şehirlerin verdiği göç ile zayıf olan ekonomilerinin daha da zayıfladığını, esnafın müşteri kaybettiğinden mal almaya çekindiğini vurgulayan Palandöken, "En fazla göç alan İstanbul, Ankara, Antalya, Bursa ve Kocaeli illerimizdir. Göç ile sadece kendi şehirlerinde değil, gittikleri şehirlerde de sorunlar büyüyor. Gidilen yerde iş bulunamaması, barınma sorunu hemen baş gösteriyor. Sağlıksız koşullarda yaşama savaşı verilirken belediyeler hizmet vermede yetersiz kalıyor. Düzensiz kentleşme, çevre sorunları, işsizlik ve kültür çatışmasıyla beraber suç oranında da artış görülüyor. Kısaca sosyo-ekonomik yapı bozulmuş oluyor" diye söyledi.
Türkiye'nin iç göç sorununu çözmesi için acilen tedbirler alınması gerektiğini söyleyen Bendevi Palandöken, "Bölgesel ve illerin özelliklerine göre mikro bazda teşvik sistemi geliştirilmeli. Tarım ve hayvancılık uzun vadeli planlamalarla modern üretim teknikleri kullanılarak tekrar ayağa kaldırılmalı. Tarımsal sanayi kırsal bölgelere kurdurulmalıdır. Esnaf ve sanatkara yönelik teşvikler getirilmelidir. Anadolu illerinde hızla yayılarak 112 adete ulaşan AVM ve süper marketlere karşı yöresel ve geleneksel üretim korunmalıdır. Yeni kurulan üniversiteler geliştirilmeli ve yapısal sorunları giderilmelidir. Sağlık ve eğitim hizmetlerinde eşitsizlik giderilmeli, eksiklikler hızla tamamlanmalıdır. Huzur ve asayişin sağlanmasıyla iç göç durdurulacak aynı zamanda göç alan illerimizin de birikmiş sorunlarında azalma görülecektir" dedi.
NÖBETÇİ AVM'LERE TEPKİ
İstanbul'da başlatılan ‘Shopping Fest' alışveriş günlerinin, AVM'lerin kendini kurtarma çabaları olduğunu söyleyen TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, "Bu kadar çok birbirinin benzeri, yan yana, kuralsızca açıldıklarında uyarmıştık. AVM enflasyonu bize zarar verdiği gibi kendisinede verecek diye. Şimdi arz/talep dengesi bozulup cirolar düşünce nöbetçi AVM dönemi başladı" diye konuştu.
2010 yılında açılan AVM'lerin yüzde 58'i, mevcut 268 AVM'nin yüzde 80'inin İstanbul ve Ankara'da olduğunu belirten Bendevi Palandöken, "Türkiye'de yapımı süren ve projelendirilen AVM'lerin de devreye girmesiyle toplam kiralanabilir alanın 6.8 milyon metrekareye, bin kişiye düşen alanın da Türkiye'de 89 metrekareden 100'e, İstanbul'da ise 185 metrekareden 247 metrekareye çıkması bekleniyor. Ankara şu anda 215 metrekare ile AVM şampiyonu olarak Avrupa ortalamasının üzerine çıkarken, İtalya ve Çek Cumhuriyeti gibi ülkelere fark atmış durumda" dedi.
Aynı konsepte, aynı markalarla yan yana açılan AVM'ler birbirine zarar vererek ciro kaybına uğradığını, telafi etmek için "İstanbul Shopping Fest" alış veriş günleri düzenlediklerini söyleyen Palandöken, "Avrupa ve Anadolu yakasında her gün bir AVM gece 02.00'ye kadar nöbetçi bırakılacak. Sezon olmasına rağmen alışverişlerde yüzde 30'dan başlayarak yüzde 80'e varan indirim başlatarak haksız rekabet edecekler. Ayrıca, saat 02.00'den sonraki alışverişlerde ekstra indirim uygulayarak, vatandaşın dengesini bozacaklar. Bakın geçen yıl sadece tüketici kredileri 41 bin lira arttı. Bu şu demek, halkımız daha henüz kazanmadığı 41 bin lirayı peşinen harcadı. Bu hızla devam ederse ödeme sıkıntısı yaşayan aileler dara düşebilir, sosyal sıkıntılar artar. Çoğu yabancı sermayeli AVM'ler bunları düşünmüyor tabii. Yakında Anadolu'nun diğer illerinde de başlamasını bekliyorum" dedi.
PİYASANIN KURALLARI KONMALI
Şehirlerin merkezlerinde açılarak pek çok sorunu da beraberinde getirdiklerini vurgulayan TESK Genel Başkanı, Bendevi Palandöken, "Şehir planlaması, geleneksel perakendecilik, sosyo-ekonomik dengeler açısından pek çok kez yaşanan sıkıntıları dile getirdik. AVM dışındaki caddelerde, mahallelerde ki konfeksiyoncu, tuhafiyeci, billuriyeci yani geleneksel perakendeci ne yapsın? Dükkânlarımız ışıksız mı kalsın? Piyasanın kuralları konmadan çalışma koşulları ve haksız rekabet önlenemeyecektir. Mutlaka ‘Perakende Yasası'nın çıkarılması gerekiyor" diye konuştu.