Haberler

Çin'in Kabile Binaları Çekiciliğini Yitirdi

Tarih: 6 Nisan 2011 Kaynak: Sabah (New York Times) Yazan: Edward Wong
Çin'in devasa kabile binaları ülkenin simgesi haline geldi ve hatta posta pullarını bile süslüyor. En bilinen kabile binası türü, yuvarlak ve uzaktan tarlaların ortasına inmiş bir UFO'yu andırıyor. Ancak kırsal Fuijan eyaletinde yaşayan Hakka ve Minnan etnik gruplarına mensup köylüler tarafından inşa edilen binlerce toprak bina aslında Çin'de kabilelerin hâlâ var olduğunu gösteren mimari bir simge.

Mandarin Çincesinde "tulou" denilen bu binalar yüzlerce yıl boyunca tüm kabilelere ev sahipliği yapıyordu. Bina içinde yaşayan herkesin soyadı aynıydı. Sadece evlenip kabileye dâhil olanların soyadı değişik olurdu. Tulou genellikle dört kattan oluşuyor. Yüzlerce odası ve büyük bir merkezi avlusu bulunuyor. Toprak kaplı dış duvarlar hırsızlara karşı koruma sağlıyor. Ancak Çin'de kabile geleneği yavaş yavaş kayboluyor. Gittikçe daha çok sayıda insan tulou'ları terk edip konforlu modern apartman dairelerine geçiyor. Toulu'larda tuvalet dışarıda bulunuyor. Toulu'ların inşasına geçen yüzyılda son verildi. Onları inşa etme sanatı da yok olup gidiyor.

Birleşmiş Milletler, hâlâ yıkılmayanları koruma altına almayı planlıyor. Çinli yetkililer bu binaları turist çekmesi için kullanmayı planlıyor. Çin Devlet Başkanı Hu Jintao 2010'da yeni yıl kutlamaları için birini ziyaret bile etti. Ancak bazı uzmanlar, hükümetin bu binaları korumak ve insanların içeride yaşamaya devam etmesi için gerekli yatırımı yapmadığını söylüyor.

28 yaşındaki Jiang Qing, 500 yıllık Han Xing tulou'nun üst balkonunda dururken, "İnsanlar artık burayı temizlemiyor bile. İnsanlar burada yaşadıkça, bir ekosistem gibi yaşamaya devam ediyor. Ancak yaşayan sayısı azaldıkça bu sistem çökmeye başlıyor" diyor. Binada tek bir genç yok. Çoğu vasıfsız işlerde çalışmak için iki saat uzaklıktaki Xiamen kıyı şehrine taşındı. Birleşmiş Milletler'in kültürel koruma sağlayan örgütü Unesco, 2008'de 46 tulou'nun Dünya Miras Listesi'ne alındığını açıkladı. Fujian'da yaşayan akademisyen Huang Hanmin'in araştırmasına göre, eyalette 3 bin tulou bulunuyor. California merkezli koruma örgütü Dünya Miras Fonu'nun da bir tulou projesi var. Bu kurumun tahmini de 3 bin kadar binanın kaldığı yönünde. Belki de en ünlü tulou, 17'inci yüzyılda inşa edilen 402 odalı Chengqi lou. İç içe evlerden oluşuyor ve zemin katında ağaçlıklı yollar bulunuyor. Çapı yaklaşık 100 metre. Burada yaşayanların soyadı Jiang. Ataları Henan Eyaleti'nden göç etmiş. Göç bugün de devam ediyor. 32 yıldır Chengqi lou'da yaşayan 53 yaşındaki Li Jiulan, "Birçok insan Hong Kong gibi yerlere gitti. Ancak gençlerin burada yaşayıp yaşamadıklarının bir önemi yok. Yaşlılar hâlâ burada" diyor. Huang ise başka bir noktadan yaklaşıyor olaya: "Korumaya aldıkları tek şey yapı ama insanların hepsi taşındı. Yaşayan ekosistem öldü. Siz sadece kabuğunu koruyorsunuz".
Takvim
<<Haziran 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30      
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.