TBMM Genel Kurulu'nda, yabancıların mülk edinmelerini düzenleyen kanun tasarısı kabul edildi.
Anayasa Mahkemesi'nce bazı maddeleri daha önce iptal edilen kanuna göre, yabancılar, karşılıklı olmak ve kanuni sınırlamalara uyulmak kaydıyla, işyeri ya da mesken olarak kullanmak üzere, uygulama imar planı veya mevzii imar planı içinde, bu amaçlarla ayrılıp tescil edilen taşınmazları alabilecek. Yabancıların alabileceği taşınmaz ile bağımsız ve sürekli nitelikte sınırlı ayni hakların toplam yüzölçümü, 2.5 hektarı geçemeyecek. Bu yüzölçümü
miktarını 30 hektara kadar artırmaya, Bakanlar Kurulu yetkili olacak.
Yabancılar ile yabancı ticaret şirketleri dışındaki vakıf, dernek, kooperatif, cemiyet, topluluk ve cemaatlar, Türkiye'de taşınmaz alamayacak ve kendileri lehine sınırlı ayni hak tesis edilemeyecek. Türkiye ile arasında karşılıklılık olmayan yabancı devletlerin vatandaşlarının kanuni miras yoluyla edindikleri taşınmaz ve sınırlı ayni hakların intikal işlemleri yapılarak tasfiye edilecek.
Alanları Belirlemeye, Bakanlar Kurulu Yetkili
Yabancı uyruklular ile yabancı ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlarına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip ticaret şirketlerinin, sulama, enerji, tarım, maden, sit, inanç ve kültürel özellikleri nedeniyle korunması gereken alanları, özel koruma alanları ile flora ve fauna özelliği nedeniyle korunması gereken hassas alanlarda ve stratejik yerlerde kamu yararı ve ülke güvenliği bakımından taşınmaz ve sınırlı ayni hak alamayacakları alanları belirlemeye ve yabancıların alabilecekleri taşınmazların, illerin yüzölçümüne göre binde 5'i geçmemek üzere oranını tespite, Bakanlar Kurulu yetkili olacak.
Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra belirlenecek askeri yasak bölgeler, askeri ve özel güvenlik bölgeleri ile stratejik bölgelere ve değişiklik kararlarına ait harita ve koordinat değerleri, Milli Savunma Bakanlığı'nca geciktirilmeksizin, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün bağlı olduğu bakanlığa verilecek.
Yasaya aykırı alınan veya kanuni zorunluluk dışında edinim amacına aykırı kullanıldığı tespit edilen taşınmazlar, Maliye Bakanlığı'nca verilecek süre içinde sahibi tarafından tasfiye edilmediği takdirde tasfiye edilerek bedele çevrilecek ve hak sahiplerine ödenecek.
Askeri Bölgeler Bildirilecek
Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte mevcut olan askeri yasak bölgeler, askeri ve özel güvenlik bölgeleri ile stratejik bölgelere ilişkin kararlara ait harita ve koordinat değerlerinin tamamı, Milli Savunma Bakanlığı tarafından en geç 3 ay içinde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün bağlı olduğu bakanlığa gönderilecek.
Kanun Üzerinde Konuşmalar
Kanun üzerinde söz alan CHP İstanbul Milletvekili Birgen Keleş, bu tasarının, sadece yabancı kişilerin değil, yabancı devletlerin kamu kuruluşlarının da Türkiye'de toprak almasını sağlayacağını ifade etti.
Tasarının iptal edilen maddelerinin çok az farkla yeniden düzenlendiğini belirten Keleş, ''Bazı Avrupa Devletleri, devletin temel unsuru olarak toprağı görüyorlar ve bu nedenle yabancılara mülk satışına sınırlama getiriyorlar. Yasaya karşı çıkarak, sizi de ileride olası bir Yüce Divan'dan kurtarmaya çalışıyoruz'' dedi.
AK Parti Erzurum Milletvekili Mustafa Nuri Akbulut, yabancıların çoğunun tatil amaçlı ev aldıklarını belirterek, başta Türk uyruklu Yunanistan vatandaşları olmak üzere, Almanya ve İngiltere'den yabancıların, Türkiye'de taşınmaz aldıklarını kaydetti. Akbulut, Suriyelilerin, 1939'dan beri ülkede taşınmaz almalarına imkan tanınmadığını söyledi.
Başkanvekilinden Saygun'a Uyarı
CHP Tekirdağ Milletvekili Mehmet Nuri Saygun, konuşmasına, ''Başbakan dün Genel Kurul'da bazı milletvekillerini göstererek, 'terbiyesiz', 'sen buraya yakışmıyorsun' diyerek...'' sözleriyle başlayınca, Başkanvekili İsmail Alptekin tarafından, ''tasarı hakkında konuşması için'' uyarıldı.
Saygun, yabancılara 274 bin dönüm arazi satıldığını ifade ederek, bu yasanın da Anayasa Mahkemesi'nce iptal edileceğini öne sürdü. Tasarıda, tarımsal alanların satılıp satılmayacağı konusunda bir netlik olmadığını kaydeden Saygun, ''(İşyeri ve konut satılacak) diyorsunuz ama Bakanlar Kurulu'na, satılacak alanı 30 hektara (300 dönüm) kadar artırma yetkisi veriyorsunuz'' dedi.
Bakan Özak
Soru ve eleştirileri yanıtlayan Bayındırlık ve İskan Bakanı Faruk Özak, 15 Nisan 2005 itibariyle Türkiye'de yabancılara 272 bin 511 dönüm arazi satıldığını bildirdi. Bu arazinin 230 bin dönümünün 1939'dan önce Suriyelilere satılan arazi olduğunu belirten Özak, 2003-2005 yılları arasında 10 bin 894 dönüm arazi satıldığını kaydetti.
Bakan Özak, Türkiye'de 1934 yılında çıkarılan kanunla, yabancıların 300 dönüm arazi edinmelerine izin verildiğini belirterek,''Buna itirazınız var mı? Biz bunu 25 dönüme indirdik, 300 dönümü ise Bakanlar Kurulu'nun iznine bağladık. Biz aslında oranı düşürdük'' dedi.
Ülkeler arasındaki karşılıklılık ilkesinin metrekarelerle değil, hukuki kurallarla belirlendiğini ifade eden Özak, ''Bir Türk vatandaşı Almanya'da 100 bin konut alırsa, biz de bir Alman'a 100 bin konut mu satacağız? Karşılıklılık ilkesi bu değil'' diye konuştu.
Tasarının lehinde söz alan AK Parti Antalya Milletvekili Fikret Badazlı, CHP'lilerin, ''vatan topraklarının satılacağı'' yönündeki iddialarının yersiz olduğunu ifade ederek, ''Arkadaşların korktuğu durum olursa, askerlikten düşeli 20 yıl oldu ama ceketimi çıkarıp ilk önce ben giderim, bu grup gider'' dedi. Yapılan görüşmelerin ardından, tasarı kabul edildi. Kanun, 26 Temmuz 2005 tarihinden itibaren geçerli olacak.