İş Bankası'nın tarihi Sirkeci şubesi müze oldu. Ekonomi üzerinden farklı alanlarla bağlantı kuran ve sıkıcı olmayan bir bankacılık müzesi hedefleyen İş Bankası Müzesi'nin resmi açılışı 2007'de yapılacak.

Sirkeci'de, Yenicami'nin hemen arkasındaki tarihi İş Bankası binasında bir süredir, 80 yıldır olduğu gibi 'Yenicami Şubesi' yazmıyor. Artık binanın ön cephesinde, mekânın işlevini anlatan farklı bir pano asılı: Türkiye İş Bankası Müzesi. Cephedeki diğer panolarda ise bir sergi ismi yazıyor: 'Cumhuriyet'e Doğru 1919-1923 Özgürlük ve Bağımsızlık Yolu'. Peki 'hangi arada derede yapıldı müzenin resmi açılışı?' Doğrusu hiçbir zaman! Müzenin resmi açılışı 26 Ağustos 2007'de yapılacak ama 'Cumhuriyete Doğru' sergisi de müzenin kendisini kamuoyuna takdimi anlamına geliyor.

Bir Cumhuriyet kurumu olan İş Bankası'nın kurduğu müzenin adını kamuoyuna ilk kez bir Cumhuriyet sergisiyle duyurması oldukça anlamlı. Bankanın Halkla İlişkiler Müdürü Bülent İnan sergiyle birlikte hem bankanın kurucusu Atatürk'e bir saygı gösterisinde bulunmayı hem de Cumhuriyet'i kutlamayı amaçladıklarını söylüyor.

Bina güçlendirilmiş
Müzenin danışmanı, serginin kurgusu ve tasarımından sorumlu Burçak Madran ise serginin müzenin kurulması yolunda tarihi binayı denemek açısından da önemli olduğunu ekliyor: "Bu bina önce postane sonra banka şubesi olarak kullanılmış. Açıkçası binayı en çağdaş standartlarda deneyimlemek istedik. Buraya 1920'lerde ve 1950'lerde birer kat eklenmiş. 2005'te restorasyon yapıldı ve o iki kat kaldırıldı, bina güçlendirildi, tesisat yenilendi. Önümüzdeki aylarda müze için yeni düzenleme yapılacak. Bu sergiyle binanın potansiyelinin harikulade olduğunu gördük. Müzenin resmen açılışıyla iki kat ve bodrum katı sergileme mekânı olarak kullanılacak."

Müze binası serginin bitiminin ardından kapanacak ve içeride düzenleme süreci başlayacak. Müzenin resmi açılışınınsa bankanın kuruluş günü olan 26 Ağustos'ta yapılması planlanıyor. Peki Türkiye İş Bankası Müzesi nasıl bir müze olacak, içinde neler yer alacak? Madran, Müzenin genel yapısını şu sözlerle açıklıyor: "Burası bankacılık, iktisat ve onun çevresinde dönen konuların müzesi olacak. Bu, toplumsal olmayacağı sanatsal vurguları olmayacağı anlamına gelmiyor. Burası arşivleri yan yana dizeceğimiz bir yer olmayacak, iktisattan yola çıkarak her tarafa dokunma şanmısız var." Bülent İnan ise 'dokunma şansını' şöyle anlattı : "Siyaset ve ekonomiyi birbirinden ayırmak mümkün değil. Mesela, Kıbrıs konusu hayli gündemde. 1974 hareâtı yapılırken çizilmiş krokiler İş Bankası'nın elinde. Onun ardından gelen birçok problemler, sıkıntılar var. Bu ikisini bir araya getirdiğiniz zaman, hakikaten geçmişi açıklayacak bir konsept ortaya çıkacak."

Cumhuriyet anlatılıyor
Müze müdürü Necdet Tanrıkulu da müzede, bankanın tarihiyle Cumhuriyet'in tarihinin de anlatılacağını vurguluyor: "Çünkü biri 1923'te diğeriyse 1924'te kuruluyor ve beraber gidiyorlar. Mesela ülkenin farklı yerlerinden insanlar şube açılmasına yönelik mektuplar yazmış. Fotoğraflar var, halk toplanmış ellerinde 'İş Bankası istiyoruz' diye pankartlar taşıyor. Dolayısıyla bu müze aynı zamanda Cumhuriyetin de tarihi müzesi olacak."

Bir örnek de Burçak Madran veriyor: "Mesela hepimiz merak ederiz 'Türkiye'deki ilk bankamatik makinesi nasıldı' diye. Banka bunu atmamış mesela. Ya da 1930 model bir Mercedes daktilo, on yıllarca önceden koskocaman bir para sayma makinası..."

Müzeye ilişkin merak edilen konulardan biri de bankanın elindeki binlerce tablonun bu mekânda sergilenme olasılığı. "Resim koleksiyonunu ayırdık" diyen Madran, İş Bankası resim koleksiyonu ve İş Bankası koleksiyonu olmak üzere iki ayrı koleksiyon olduğunu belirterek şu açıklamayı yaptı: "İkinci koleksiyonda yaklaşık 2 bin 500 resimden oluşan tablolar var. O koleksiyon müzeyi destekleyecektir ama burası bir resim müzesi olmayacak."

Yeni medya araçlarının kullanıldığı, izleyiciyle etkileşime giren sergi anlayışının müzede hâkim olması, şimdiden 26 Ağustos'ta neyle karşılaşacağımız konusunda heyecan yaratıyor.

Tarih hep böyle keyifli olsa
Müzedeki sergide 1919 ve 1923 yılları arasındaki süreçte Anadolu'da yaşanan gelişmeler etkileyici bir biçimde anlatılıyor. Sergi alanının bir bölümünde dijital, teknolojik ve duyu algısına yönelen hareketli bir sistem kullanılırken diğer bölümde ise geleneksel müze yapısına daha yakın bir sergileme üslubu kullanılmış. Erzurum ve Sivas Kongreleri; Anadolu direnişi ve Büyük Millet Meclisi'nin açılması; Sevr Antlaşması ve Lozan Antlaşması ile Cumhuriyetin kuruluşunu ifade eden dört bölümden oluşan sergi; film, projeksiyon, ses ve görüntü öğelerinin çoklu kullanımıyla dönemin atmosferini izleyenlere yoğun biçimde yeniden yaşatıyor. Çocuklar sergide söz konusu tarihi dönemi kendileri için özel hazırlanmış bilgisayar oyunlarından dev puzzellara oradan hediye kitaplara kadar farklı araçlarla keyifli bir şekilde öğreniyor. Sergi 30 Aralık'a kadar sürecek ancak uzatılma ihtimali var.