Haberler

Mimar Sinan'ın kafatası...

Tarih: 9 Nisan 2007 Kaynak: Birgün
Osmanlı devri mimarları arasında yapıtları ile öne çıkan, Mimar Sinan'ın ölüm yıldönümü 9 Nisan... 9 Nisan 1558'de ölen Mimar Sinan, yüz yılı aşkın bir ömre 400'den fazla eser sığdıran belki de tek mimar. 1499 yılında Kayseri'nin Ağırnas köyünde doğan Sinan, 1511'de Yavuz Sultan Selim zamanında devrişme olarak İstanbul'a gelir. Kimi tarihçilere göre Rum, kimi tarihçilere de göre Ermeni asıllı olan Sinan, "Tezkiretül Bünyan" isimli anı kitabında Hıristiyan olduğunu hiçbir şüpheye yer vermeyecek kadar açık bir ifade ile şu satırları yazar: "Bu hakir Sultân Selim Hân gülistân-ı saltanatın devşirmesi olup Kaysariyye sancağında ihtida oğlan devşirmek ol zamanda vâki' olmuşdur."

'Mimar Sinan Türk mü Değil mi?'
Mimar Sinan'ın ölümünün üstünden yarım asır geçti. Eserleri birer ikişer bakımsızlık, ilgisizlik içinde harap olmakta. Onun eserlerinin bunca yıla rağmen nasıl dimdik ayakta durduğunu araştırmak, onları korumak yerine, "Türk mü, değil mi?" sorusuna yanıt arayıp duruyoruz. Hem de Cumhuriyet'in ilk yıllarından beri...

Peki, Türk olup olmadığı hep merak konusu olan Sinan'ın Türk olduğunu ispat için ne mi yapmışız? 1935 yılında Süleymaniye'de bulunan türbesinden kafatasını almış, ölçüp biçmiş ve karar vermişiz: "Koca Sinan Türk'tür!"

O tarihlerde Türk tarihi "yaratma" yolunda yapılan çalışmalar, "Türk Tarih Tezi" adı ile toparlanmış, Türk ırkının özellikleri de incelemeye alınmış. Antropolog Afet İnan, 1931 yılında "Türk Halkının ve Türk Tarihinin Antropolojik Karakteri Üzerine" isimli doktora çalışması sırasında Anadolu'da 64 bin iskelet kalıntısı üzerinde incelemeler yapmış. Prof. Dr. Afet İnan, 1935 yılında Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti - sonra ismi Türk Tarih Kurumu olacak - asbaşkanı iken Mimar Sinan'ın da Türk olup, olmadığının araştırılması için çalışmalar yürütmüş. Gelin, tarihte kısa bir yolculuğa çıkalım ve dönemin popüler gazetelerinden biri olan Akşam gazetesinden virgülüne, noktasına dokunmadan o günleri birlikte okuyalım...

"Irk itibarile de Türk olduğu..."
Tarih 4 Ağustos 1935... "Antropoloji Müzesi - Eski mezarlardan çıkarılacak kajâlar enstitüye gönderilecek" başlıklı bir haber ile konudan haberdar oluyor ejkan umumiye. Akşam gazetesinin haberini okuyalım: "Kültür bakanlığı, Ana-doludaki öğretmenlere gönderdiği bir tamimde Selçuk, Danişman ue Artık oğullarına ait eski me-zarlardaki kafa taslarını çıkararak İstanbuldaki antropoloji enstitüsüne kutular içinde göndermelerini bildirmiştir. Masraf, antropoloji müessesine ait olacaktır."

Aynı gazetenin alt köşelerine sıkışmış bir haber daha var. "Mimar Sinan Türbesi'nde Araştırma" başlığını taşıyan haber şöyle: "Süleymaniyede Mimar Sinan türbesinde yeni bir araştırmaya başlanmıştır. Araştırmada itfaiye de çalışmaktadır. Alâkadarlar çok ketum davranmakta ve yalnız tarihî tetkikat yapıldığını öne sürmektedirler. Bu araştırmanın zabıtayı mı, asarı atikayı mı "alakadar ettiği belli değildir."

Mimar Sinan'ın mezarındaki araştırmanın nedeni ertesi gün, 5 Ağustos 1935'de Akşam gazetesinde yayınlanan "Büyük Mimarın kafa tası mezarından çıkarıldı" başlıklı haberle anlaşılır: "Büyük Türk mimarı Sinanın kafatası mezarından çıkarılmıştır. Kafatası antropoloji müzesinde saklanacaktır. Kafatası üzerinde yapılan tetkikatta bunun brakisefal yani yassı yuvarlak olduğu görülmüştür. Bütün Türkler brakisefal olduklarından büyük mimarın yalnız kültür itibarile değil, ırk itibarile de Türk olduğu bir kere daha meydana çıkmıştır."

Sırada iki haber daha var, yine Akşam gazetesinden okuyoruz. 6 Ağustos 1935'de yayınlanan haber şöyle: "Türk tarihi araştırma kurumunun verdiği bu karar üzerine koca Sinanın mezarının ufak bir kısmı Türk tarihi araştırma kurumunun seçtiği bir heyet önünde büyük bir dikkatle 1/8/1935 tarihinde açılmıştır. Ve ne yazık ki iskeletin pek büyük bir kısmının çok bozulmuş bir hale geldiği görülmüştür. Zamanın ve tahrip âmillerinin tesirinden kurtularak bugüne kadar kalabilmiş iskelet kısımlarından bazıları üzerinde tetkik yapılmış ve yine aynı heyet önünde mezar kapatılmıştır." Mezar açılmış, inceleme yapılmış ve kapatılmış. Ama Mimar Sinan'ın kafatasından söz edilmiyor...

Mimar Sinan'ın kafatası ve bu "proje" kapsamında Anadolu'dan toplanan kafatasları Antropoloji Müzesi'ne konulmuş... Konulmuş mu? Konulmamış, çünkü öyle bir müze kurulmamış! Ve Mimar Sinan'ın kafatasının da aralarında bulunduğu kafatasları kaybolmuş, akıbetini bilen yok...

Bitirirken bir soru sormak istiyorum. Koca Sinan Türk'müş, kabul! Bütün dünyanın deha olarak kabul ettiği bu ustanın eserleri içler acısı bir haldeyse, ya Türk olmayıp maazallah Rum ya da Ermeni olsaydı, eserleri ne halde olurdu? Düşünmek bile istemiyorum...

Mimar Sinan türbesinde araştırma
Süleymaniyede Mimar Sinan türbesinde yeni bir araştırmaya başlanmıştır. Araştırmada itfaiye de çalışmaktadır.

Alâkadarlar çok ketum davranmakta ve yalnız tarihî tetkikat yapildığını öne sürmektedirler.

Bu araştırmanın zabıtayı mı, asarı atikayı mı alâkadar ettiği belli değildir.

Ağustos 1935 tarihli Akşam gazetesi...

Mimar Sinan

Büyük Mimarın kafa tası mezarından çıkarıldı.
Büyük Türk mimarı Sinanm kafatası mezarından çıkarılmıştır. Kafatası antropoloji müzesinde saklanacaktır. Kafatası üzerinde yapılan tetkikatta bunun brakisefal yani yassı yuvarlak olduğu görülmüştür. Bütün Türkler brakisefal olduklarından büyük mimarın yalnız kültür itibarile değil, ırk itibarile de Türk olduğu bir kere daha meydana çıkmıştır.
Takvim
<<Şubat 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
  1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28            
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.