Haberler

Bir Ürünü “Çevre Dostu” Yapan Nedir?

Tarih: 5 Haziran 2008 Kaynak: BuildingGreen.com Yazan: Derya Karadağ
Dünya hızla değişti ve değişmeye devam ediyor. 18. yy’ın ikinci yarısında gerçekleşen Endüstri Devrimi sonrasında hızla gelişen sanayileşme olgusu, doğanın dengesinin bozulmasının ve çevre kirliliğinin başlangıç noktası oldu. Yaşam standartlarını yükseltmek adına enerji kaynaklarının ve doğanın bilinçsizce kullanımı, dünyanın doğal dengesini geri dönüşüme el vermeyecek kadar yıkıcı bir şekilde bozuyor. 1972 yılında Stockholm’de bu duruma karşı gerçekleştirilen Birleşmiş Milletler Çevre ve İnsan Konferansı’nda alınan kararla, 5 Haziran günü, Dünya Çevre Günü olarak kabul edildi.

Günümüzde, yapılı çevreyi şekillendiren baş aktörlere, yani mimarlara doğal çevrenin korunması konusunda çok fazla görev düşüyor. Eko-mimari ve ekolojik planlama; tasarımdan planlamaya, uygulamadan malzemeye uzanan tüm aşamalarda ekolojik ilkelere uygun, doğa dostu uygulamaları temel alıyor. Bu temellendirme ile eko-mimarinin ve ekolojik planlamanın pek çok açılımı, farklı uygulama şekilleri var ve üzerinde birçok araştırma yapılıyor.

Peki bu farklı açılımlardan önemli birisi olan ekolojik yapı malzemeleri ve tasarım alanındaki gelişmeler neler? Bu sorunun cevabını verebilmek için gelişen ekolojik yapı malzemelerini ve ürünleri araştırdık. Çevre dostu ürün kapsamında değerlendirilen pek çok ürün ve bunları anlatan pek çok rehber var. “Buildinggreen.com”a göre çevre dostu ürünler, beş ana başlık altında toparlanabiliyor.

Geri Dönüşümlü ve Artık Malzemelerden Üretilen Ürünler
Hammaddeyi tüketerek üretim yapmak yerine varolan eski ürünlerin dönüştürülmesi, kaynak ve enerji tasarrufu için kullanılan bir yöntem. Geri dönüşümlü malzeme kullanımı ise, pek çok “çevre dostu” ürünün ortak özelliği. Ürünlerde olması gereken geri dönüşüm oranını belirleyen bir kural ya da madde yok, fakat gelecekte bu tip standartların uygulamaya geçirilmesi bekleniyor.

Bazı durumlarda, geri dönüşümlü ürünler üzerinde, dikkat edilmesi gereken bir takım uyarılar yer alıyor. Örneğin, otomobil lastiklerinin yeniden kullanımı sonucunda üretilen kauçuk zemin kaplamalarının kullanımı ile ilgili uyarı, iç mekanlarda kullanımları sırasında gaz salınımı yapabilecekleri yönünde. Konuyla ilgili üzerinde durulan bir diğer konu ise, bazı ürün toplama ve geri dönüşüm yöntemlerinin enerji israfı ve çevre kirliliğine yol açması. Geri dönüşümlü ürünler ve üretim yöntemleri konusunda dikkatli olmak gerekiyor.


PaperStone

2006 senesinde BuildingGreen tarafından seçilen en iyi on ekolojik yapı malzemesi arasında yer alan PaperStone, yoğun, sert ve su geçirmez yapısıyla, mutfak tezgahı, zemin kaplaması, dış cephe panelleri olarak kullanılabiliyor. Ürünün, %60’ı geri dönüşümlü kağıt liflerinden, gerisi ise maun reçinesinden elde ediliyor.

Doğal Kaynakları Koruyan Ürünler
Geri dönüşümlü ya da artık malzemelerin kullanımından başka, doğal kaynakların korunmasına katkıda bulunan ürünler de var. Standart çözümlere göre daha az malzeme kullanımı ile işlevini gerçekleştirebilen, dayanıklı, sürekli yenilenmesi, değiştirilmesi gerekmeyen ve hızlı yenilenebilir kaynaklara sahip ürünler bu kapsamda değerlendiriliyor.

Örneğin; ahşap, ekolojik tasarım kriterleri ile birebir uyuşan malzemelerin başında geliyor. Bununla birlikte, ahşap elde etmek için kesilen ormanlar göz önünde bulundurulduğunda, elde edilen ahşap malzemenin çok iyi korunması ve uzun süreli kullanımı da şart.

Günümüzde ahşabın korunması için pek çok teknoloji geliştirildi. Isıl ahşap teknolojisi, yüksek ısı ile ahşabın nem içeriğini, dolayısıyla da kimyasal bileşimini değiştirerek, küf mantarlarından korunmasını sağlıyor. Isıl ahşabın üretim süresince hiçbir kimyasal madde kullanılmaması ve ısıl işlem sırasında açığa çıkan su buharı ve yüksek ısının, üretimin diğer aşamalarında geri dönüşümlü olarak kullanılması, doğaya saygılı bir tutum içerisinde olunduğunun bir diğer göstergesi.

Kompozit ahşap sistemleri de, ahşabın korunması ve bakımı açısından avantajlı ve içeriğinin tamamı doğal ahşap olmadığından dolayı daha az ağaç kesimini de beraberinde getiriyor. Kompozit ahşap malzemeler, genellikle bakım gerektirmiyor. Hava şartlarına ve dış mekan koşullarına karşı dayanıklı ve uzun ömürlü olması ise, kullanıldığı yapının sürdürülebilirliği açısından avantaj sağlıyor.

Ahşap koruma boyaları ve bakım malzemeleri ise zararlı kimyasallar içermedikleri takdirde, yapı ömrünün ekolojik tasarımda önemli bir kriter olduğu düşünülürse atlanmaması gereken bir diğer konu.

Zehirli Maddeler ve Emisyondan Uzak Duran Ürünler
Bazı yapı malzemeleri, üretim aşamasında çevreye etkileri az olduğundan, problem yaratan kimyasallar içeren eski ürünlere alternatif olarak sunulduğundan ya da yapının bakımı sırasında çevreye yaydığı kirliliğin indirgenmesine yardımcı olduğundan çevre dostu kategorisinde yer alıyor. Üretim aşamasında, çevreye daha az zarar veren ürünler arasında, ahşap, tarım kaynaklı yapı malzemeleri, doğal taş ya da kayrak taşı yer alıyor. Tehlikeli ürünlere alternatif olarak, daha az civa içeren florasan lambaların kullanımı geliyor.

Enerji ve Su Tasarrufu Sağlayan Ürünler
Isıtma ve soğutma yükünü azaltan ürünler, harcanan enerjiyi de aza indiriyor. Strüktürel yalıtım panelleri, otoklav gaz beton blokları ve yüksek performansa sahip cephe sistemleri, bu ürünlere örnek olarak verilebiliyor. Statik cama alternatif olarak üretilen, güneş ışığının yoğunluğuna göre koyulaşıp açılabilme özelliğine sahip olan camlar ve cam filmleri, yaz koşullarında soğutma için harcanan enerjiden tasarruf sağlıyor. Aynı mantıkla üretilen güneş koruma filmleri de soğutma giderlerini düşürüyor.


Ceelite LEC Teknolojisi

Time Dergisi tarafından 2006 yılının en iyi buluşu seçilen LEC Teknolojisi ile üretilen LEC Paneller, herhangi bir yüzeyi, çok az enerji ile büyük bir ışık kaynağına dönüştürerek enerji tasarrufu sağlıyor ve hiç ısı üretmiyor. Paneller, döşeme, duvar, tavan kaplaması ve büyük reklam panolarında kullanılabiliyor.

Banyoda suyu çok kısa bir sürede istenilen sıcaklığa getiren termostatik bataryalar, %80’lere varan tasarruf oranlarıyla fotoselli armatürler ve her kullanımda akan suyu aza indirgemiş rezervuar sistemleri, su tasarrufu sağlayan ürünlerin başında geliyor. Yeni sistemleri sayesinde bazı bulaşık makineleri, kirlilik düzeyini tespit ederek, etkin temizlik için gerekli su miktarını ayarlıyor.

Sağlıklı ve Güvenli Bir Yapılı Çevreye Katkıda Bulunan Ürünler
Kayda değer kirleticileri yapı içerisine taşımayan, gelişimine ve yayılımına izin vermeyen, iç mekandaki kirliliği yok eden, kullanıcıları tehlikeli durumlara karşı uyaran, mekandaki aydınlatmanın kalitesini artıran, ses kontrolü sağlayan ve toplum sağlığını iyi yönde geliştiren ürünler bu kategori altında inceleniyor.

Bir yapının inşaat aşamasında harcadığı enerji, yapı inşasından sonraki süreçte harcanan enerjiye göre çok daha fazla. Bu nedenle, yapıda kullanılan ürünlerin doğru seçilmesi de önem kazanıyor. Hollandalı mimar Willem Neutelings, “Bu açıdan bakılınca, Piramitler tarihteki en sürdürülebilir binalardır” diyor.
YorumlarYorum Sayısı: Henüz hiç yorum yapılmamışBütün yorumları forumda okuyun!
Bütün yorumları forumda okuyun!
Takvim
<<Haziran 2011>>
Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30      
Haber Bölümleri
Haber Kategorileri
Yayınlanan haberlere günlük olarak yukarıdaki takvimden, haberlerin kategorilerine ise aşağıdaki listeden ulaşabilirsiniz.